ⓒKBS News

Tòa án thành phố Pohang thuộc tỉnh Bắc Gyeongsang ngày 8/1 vừa qua đã chấp thuận đề nghị của các nạn nhân từng bị cưỡng ép lao động dưới thời thực dân Nhật, về việc tịch thu tài sản tại Hàn Quốc của công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo của Nhật Bản, một doanh nghiệp từng là tội phạm chiến tranh. Quyết định được đưa ra căn cứ theo phán quyết của Tòa án tối cao Hàn Quốc hồi tháng 10 năm ngoái, yêu cầu công ty Nhật Bản phải bồi thường cho các nạn nhân Hàn Quốc về hành vi cưỡng ép lao động thời chiến.

 

Tịch thu tài sản

Một quan chức Tòa án thành phố Pohang cho biết Tòa án đã phê chuẩn đề nghị tịch thu tài sản của công ty PNR vào ngày 3/1 và đang tiến hành quy trình gửi hồ sơ liên quan, thông báo về quyết định này. PNR là công ty liên doanh giữa công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo với công ty POSCO thành lập tại Hàn Quốc. Doanh nghiệp này có nhà máy tại Pohang (tỉnh Bắc Gyeongang) và thành phố Gwangyang (tỉnh Nam Jeolla), với hơn 70 nhân viên, doanh thu mỗi năm trên 30 tỷ won (26,8 triệu USD).

Công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo sở hữu 2,34 triệu cổ phần của công ty này, với giá trị thị trường tương đương 11 tỷ won (9,8 triệu USD). Số cổ phiếu mà phía Tòa án phê chuẩn tịch thu là hơn 80.000 cổ phiếu, giá trị thị trường vào khoảng 400 triệu won (356.000 USD), tương đương với mức bồi thường thiệt hại và tiền phạt chậm bồi thường cho hai nạn nhân theo phán quyết của Tòa án tối cao. Công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo sẽ không được bán hoặc nhượng lại số cổ phiếu này. Tuy nhiên, tòa án sẽ không cưỡng chế bán ngay số cổ phiếu này ra thị trường để quy đổi sang tiền mặt chi trả tiền bồi thường cho các nạn nhân. Do đó, quyết định này vẫn chưa ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp.

 

Bối cảnh

Ngày 30/10 năm ngoái, Tòa án tối cao Hàn Quốc đã ra phán quyết yêu cầu công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo bồi thường thiệt hại về hành vi cưỡng ép lao động thời chiến cho 4 nạn nhân người Hàn Quốc, mỗi người 100 triệu won (gần 90.000 USD). Tuy nhiên, bất chấp phán quyết của Tòa án, công ty này vẫn không chịu bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân. Nhóm luật sư của nguyên cáo ngày 31/12 vừa qua đã đề nghị Tòa án cưỡng chế tịch thu tài sản của công ty này tại Hàn Quốc. Các nạn nhân nói trên từng bị cưỡng ép lao động khổ sai tại nhà máy của công ty sắt thép Nhật Bản dưới thời thực dân Nhật chiếm đóng bán đảo Hàn Quốc mà không được nhận lương đầy đủ. Tòa án tối cao nhận định công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo trên thực tế có tiền thân là công ty sắt thép Nhật Bản, trong khi công ty này phản đối và khẳng định đây là hai công ty khác nhau.

 

Về phần mình, Chính phủ Nhật Bản cho rằng vấn đề bồi thường cho các nạn nhân bị cưỡng ép lao động đã được giải quyết theo Hiệp định về quyền yêu sách Hàn-Nhật năm 1965, và quyền yêu cầu bồi thường của cá nhân đã hết hiệu lực. Hiệp định này có nội dung chính là Chính phủ Nhật Bản chi 300 triệu USD tiền viện trợ không hoàn lại và 200 triệu USD viện trợ có hoàn lại cho Hàn Quốc, coi như tiền bồi thường cho những thiệt hại từ thời thực dân Nhật. Tuy nhiên, Tòa án Hàn Quốc nêu rõ quyền yêu cầu đòi bồi thường của các nạn nhân vẫn còn hiệu lực. Nối tiếp công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo, công ty công nghiệp nặng Mitsubishi của Nhật Bản cũng đã bị Tòa án tối cao Hàn Quốc yêu cầu bồi thường cho các nạn nhân về hành vi cưỡng ép lao động thời chiến.

 

Triển vọng quan hệ Hàn-Nhật

Chính phủ Nhật Bản phản đối gay gắt phán quyết của Tòa án tối cao Hàn Quốc với công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo của nước này, làm ảnh hưởng xấu tới quan hệ Hàn-Nhật. Trong bối cảnh đó, Tòa án lại tiếp tục ra quyết định tịch thu tài sản của công ty thép Nippon & kim loại Sumitomo tại Hàn Quốc. Nếu Tòa án tiến hành bán ra cổ phiếu của công ty PNR theo đề nghị của các nạn nhân thì quan hệ Hàn-Nhật được cho là sẽ càng trở nên xấu hơn. Không chỉ dừng lại ở vấn đề này, quan hệ hai nước còn đang nguội lạnh bởi mâu thuẫn về vấn đề ra-đa. Chính phủ Nhật Bản đang gấp rút lập đối sách sau quyết định của tòa án, như chuẩn bị đề nghị Hàn Quốc thảo luận về vấn đề lần này.