Trong bối cảnh quan hệ giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đang dần được cải thiện, khả năng khởi động lại khu công nghiệp liên Triều Gaesung vẫn chưa mấy lạc quan do hiện nay miền Bắc vẫn đang chịu các cấm vận của cộng đồng quốc tế.

Khu công nghiệp liên Triều Gaesung

Khu công nghiệp liên Triều Gaesung là kết quả hợp tác trong lĩnh vực kinh tế giữa hai miền Nam-Bắc, trong đó Hàn Quốc góp vốn và công nghệ, còn Bắc Triều Tiên cung cấp khu đất và nhân lực. Dự án xây dựng khu này được bắt đầu xúc tiến thực hiện dựa theo thỏa thuận của tập đoàn Hyundai của Hàn Quốc với miền Bắc ngay sau Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ nhất năm 2000. Được mở cửa thí điểm vào tháng 12 năm 2004, khu công nghiệp này sau đó đã nhanh chóng ổn định và trở thành một biểu tượng cho hợp tác kinh tế liên Triều. Tuy nhiên, sau khi Bình Nhưỡng thực hiện vụ thử nghiệm hạt nhân lần thứ tư và liên tiếp phóng thử tên lửa đạn đạo tầm xa vào đầu năm 2016, Seoul đã đáp trả bằng việc ngừng hoạt động khu công nghiệp này với thông báo chính thức ngày 10 tháng 2 cùng năm. Đáp lại, sau đó một ngày, Bắc Triều Tiên đã tiến hành đóng cửa hoàn toàn khu công nghiệp và trục xuất toàn bộ nhân lực miền Nam. Khi đó, nhiều ý kiến nghi ngờ rằng toàn bộ nguồn vốn miền Nam đầu tư vào khu công nghiệp liên Triều Gaesung đã được miền Bắc sử dụng cho phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD). Việc đóng cửa khu công nghiệp Gaesung, dự án hợp tác kinh tế duy nhất giữa hai miền, đã cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ liên Triều vào thời điểm đó.

Kỳ vọng của các doanh nghiệp 

Thời điểm đóng cửa, có 124 doanh nghiệp đang hoạt động trong khu công nghiệp Gaesung. Quy mô sản xuất của khu này trong năm 2014 là 470 triệu USD, tăng lên và đạt mốc 500 triệu USD vào năm 2015. Tổng nguồn vốn đầu tư của Chính phủ và doanh nghiệp Hàn Quốc vào đây lên đến 1.019 tỷ won (gần 907 triệu USD). Do đó, việc đóng cửa khu này đã gây tổn thất vô cùng lớn cho các doanh nghiệp Hàn Quốc. Một số doanh nghiệp đã phải phá sản và nhiều doanh nghiệp đang chờ đợi khu công nghiệp mở cửa trở lại.

Các doanh nghiệp hoạt động tại đây đã thành lập Ủy ban đối sách khẩn cấp, hợp tác và thảo luận phương án nối lại hoạt động của khu. Ủy ban này đang kỳ vọng được ưu tiên miễn cấm vận cho ba dự án hợp tác liên Triều lớn gồm mở cửa trở lại khu, nối lại tour du lịch tới núi Geumgang (miền Bắc) và dự án kết nối, hiện đại hóa tuyến đường bộ, đường sắt liên Triều. Ủy ban đối sách khẩn cấp đang yêu cầu được thăm miền Bắc để kiểm tra tình hình các cơ sở kinh doanh, bởi hoạt động này không vi phạm các biện pháp cấm vận miền Bắc của cộng đồng quốc tế. Trong hơn 3 năm khu Gaesung đóng cửa, ủy ban này đã có 7 lần đăng ký các chuyến thăm nhưng đều bị từ chối cấp phép. Thậm chí, trong tháng 1 vừa qua, đã có 179 người đệ đơn yêu cầu cho phép thăm khu này để kiểm tra lại cơ sở kinh doanh, nhưng Chính phủ Hàn Quốc vẫn chưa cho phép.