Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm Seoul vào tháng 6

Trong bối cảnh đàm phán phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên vẫn tiếp tục bế tắc, lãnh đạo Hàn-Mỹ dự kiến sẽ có cuộc gặp thượng đỉnh tiếp theo vào tháng 6 tới. Về cơ bản, đối thoại Mỹ-Triều đã không có bất cứ tiến triển nào kể từ sau Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ ngày 11/4 vừa qua tại Washington. Thay vào đó, cuộc đối đầu giữa Washington và Bình Nhưỡng càng trở nên căng thẳng hơn khi Mỹ ra quyết định bắt giữ tàu chở hàng của miền Bắc. Theo đó, dư luận hết sức quan tâm liệu rằng lãnh đạo Hàn-Mỹ sẽ đưa ra những động thái nào để khôi phục động lực đối thoại phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên.

Diễn biến tình hình vấn đề Bắc Triều Tiên

Tại Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ ở Washington vừa qua, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã bày tỏ kế hoạch xúc tiến tổ chức Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ tư. Đáp lại, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bày tỏ sự ủng hộ và chuyển thông điệp gửi Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ miền Bắc Kim Jong-un cho Tổng thống Moon. Trong cuộc điện đàm của lãnh đạo Hàn-Mỹ sau vụ phóng tên lửa tầm ngắn của miền Bắc ngày 7/5, Tổng thống Trump cũng bày tỏ lập trường ủng hộ kế hoạch của Seoul về việc viện trợ nhân đạo lương thực cho Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, vào ngày 9/5, Mỹ đã ra lệnh bắt giữ tàu chở hàng “Wise Honest” của miền Bắc. Đáp trả động thái này của Mỹ, Bắc Triều Tiên đã chỉ trích bằng các từ ngữ hết sức mạnh mẽ như “kẻ cướp”.

Nhiều ý kiến cho rằng đối thoại Mỹ-Triều khó có thể được nối lại sau hàng loạt các sự kiện trên. Song, cũng có một vài khía cạnh tích cực được chỉ ra. Đó là cả Washington và Bình Nhưỡng đều cho thấy ý định không muốn phá vỡ khung đàm phán. Tổng thống Moon Jae-in đánh giá động thái phóng tên lửa của miền Bắc vừa qua chỉ ở mức độ vừa phải. Bên cạnh đó, Mỹ cũng không đưa ra bất cứ phản ứng nào trước những chỉ trích mạnh mẽ của miền Bắc về vấn đề bắt giữ tàu chở hàng “Wise Honest”.

Khả năng tổ chức Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ tư

Theo đó, vấn đề quan trọng là tình hình sẽ có những biến đổi thế nào trong một tháng tới cho đến thời điểm Tổng thống Donald Trump thăm Hàn Quốc. Khoảng thời gian này có thể mang đến cơ hội để Tổng thống Moon Jae-in thuyết phục nhà lãnh đạo Kim Jong-un ngồi vào bàn đàm phán. Và đây cũng có thể là thời cơ tốt để Chủ tịch Kim Jong-un xác định được tâm ý của Washington từ thông điệp của Tổng thống Donald Trump. Không những thế, nhà lãnh đạo miền Bắc cũng có thể gửi gắm những thông điệp đến Mỹ thông qua Tổng thống Hàn Quốc.

Nếu Hội nghị thượng đỉnh liên Triều tiếp theo có thể diễn ra trước thời điểm Tổng thống Donald Trump thăm Hàn Quốc, điều này sẽ tiếp thêm động lực cho phương thức đàm phán “từ trên xuống”. Sau Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai tại Hà Nội không đạt được thỏa thuận nào, phương thức thảo luận “từ trên xuống” đã vấp phải nhiều ý kiến tiêu cực cho rằng phương thức này có nhiều hạn chế. Tuy nhiên, cũng không ít ý  kiến đánh giá đối với một vấn đề phức tạp như đối thoại Mỹ-Triều, thì phương thức “từ trên xuống” là khá hữu ích. Washington mong muốn phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bắc Triều Tiên, trong khi Bình Nhưỡng yêu cầu đảm bảo an toàn tuyệt đối cho thể chế. Do dó, vấn đề phức tạp này khó có thể giải quyết nếu không được tiến hành theo phương thức “từ trên xuống”.

Một vấn đề nữa là phản ứng của Bắc Triều Tiên. Đầu tiên, miền Bắc đã phản ứng gay gắt về việc Mỹ quyết định bắt giữ tàu chở hàng “Wise Honest”. Cùng với đó, Bình Nhưỡng cũng chỉ trích kế hoạch viện trợ lương thực của Seoul là “trò trẻ con”. Trước đó, miền Bắc cũng từng lên án vai trò trung gian của Tổng thống Moon Jae-in. Có thể nói, nhìn từ bên ngoài, Bắc Triều Tiên dường như không quan tâm mấy đến việc đối thoại với Hàn Quốc. Tuy nhiên, do Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ có thể là một cơ hội tốt cho miền Bắc, nên nước này có khả năng sẽ chấp thuận nối lại đối thoại liên Triều.

Kỳ vọng

Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ tại Seoul trong tháng 6 tới cũng có thể là cơ hội để tái hiện lại sự thành công hồi năm ngoái về nỗ lực giúp Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ nhất tại Singapore đứng trước nguy cơ phá sản, được diễn ra suôn sẻ.