Những thay đổi chính

Trong sơ đồ bộ máy tổ chức Chính phủ và đảng Lao động Bắc Triều Tiên do Bộ Thống nhất Hàn Quốc công bố ngày 13/2, một điểm đáng chú ý là miền Bắc có dấu hiệu tái cơ cấu bộ máy quân sự. Bộ trưởng An ninh nhân dân Choe Pu-il được thăng chức thành Trưởng ban Quân sự thuộc Ủy ban trung ương đảng Lao động. Người kế nhiệm ông Choe là Thứ trưởng Kim Jong-ho. Bộ An ninh nhân dân là cơ quan phụ trách trị an tại miền Bắc, nên khá gần với tổ chức quân đội. Bắc Triều Tiên được coi là một quốc gia quân sự, trong đó Bộ An ninh nhân dân phụ trách chung về việc sử dụng vũ lực để đảm bảo tình hình trị an trong nước. Việc ông Choe Pu-il được đề bạt làm Trưởng ban Quân sự của đảng Lao động càng thể hiện rõ cơ cấu quân sự này. Trong thể chế quốc gia chủ nghĩa cộng sản, đảng là cơ quan chỉ đạo, nội các đóng vai trò “chấp hành” chỉ đạo của đảng, nên cũng coi như trực thuộc đảng. Do vậy, Trưởng ban Quân sự của đảng cũng là vị trí có thể chỉ đạo cả quân đội. Tất nhiên, do đặc điểm của thể chế một nhà lãnh đạo duy nhất, thứ tự quyền lực trong đảng được ưu tiên hơn là chức vụ. Ví dụ như cùng trong một ban của đảng Lao động, có trường hợp vị trí Phó trưởng ban thứ nhất lại có thứ hạng quyền lực thực tế cao hơn vị trí Trưởng ban. Việc Bộ trưởng An ninh nhân dân được thăng chức làm Trưởng ban Quân sự của đảng có thể là dấu hiệu của một sự thay đổi nào đó trong nội bộ miền Bắc. Có thể chính quyền Bắc Triều Tiên đang ngày càng coi trọng củng cố trị an trong sức mạnh quốc gia. 

Một điểm đáng chú ý khác là việc cải tổ Ủy ban quân sự trung ương đảng Lao động. Vẫn chưa rõ các nhân vật chính trong Ủy ban quân sự trước đây là Choe Ryong-hae, Pak Bong-ju, Hwang Pyong-so có còn nằm trong bộ máy Ủy ban này hay không. Ông Choe Pu-il cũng tiến vào hàng ngũ của Ủy ban quân sự trung ương. Đây là một sự thay đổi đáng ngờ, xét tới đặc điểm quân đội chiếm tỷ trọng lớn trong bộ máy quyền lực của Bắc Triều Tiên.

Phân tích bối cảnh 

Dịch corona-19 bùng phát từ Trung Quốc đang gây thiệt hại lớn cho Bắc Triều Tiên, chặn “con đường sống” duy nhất của miền Bắc. Bắc Triều Tiên đã tiến hành các biện pháp quyết liệt để ngăn ngừa dịch bệnh xâm nhập vào trong nước, như đóng cửa hoàn toàn biên giới với Trung Quốc. Hàng hóa từ Trung Quốc bị chặn lại, tác động nghiêm trọng tới kinh tế Bắc Triều Tiên. Các khu chợ ở miền Bắc đóng vai trò nền móng quan trọng trong nền kinh tế Bắc Triều Tiên. Thế nhưng dịch corona-19 lại đang làm lung lay nền móng này, đe dọa tới quyền lực của Chủ tịch Kim Jong-un. Một số thông tin chưa xác thực đã lan truyền văn kiện nội bộ của Bắc Triều Tiên, thể hiện lo ngại về hơi hướng nổi loạn của tầng lớp thanh niên miền Bắc. Thêm vào đó, Trung Quốc, “người bảo trợ” của Bắc Triều Tiên, đang rơi vào bất ổn nghiêm trọng. Dân chúng Trung Quốc bất mãn với chính quyềnw của Chủ tịch Tập Cận Bình xoay quanh việc đối phó với dịch corona-19. Vốn tin tưởng ông Tập Cận Bình là “người đỡ đầu” vững chắc, Chủ tịch Kim Jong-un có thể sẽ hứng một đòn chí mạng do sự bất ổn của Trung Quốc. Mối lo ngại này có thể đã được phản ánh trong sơ đồ quyền lực mới của miền Bắc.