ⓒYONHAP News

Quốc hội Hàn Quốc ngày 10/12 đã mở phiên họp toàn thể, thông qua dự thảo sửa đổi Luật Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng. Theo đó, cơ quan này dự kiến sẽ sớm được ra mắt.

Nội dung dự thảo sửa đổi

Trong số 287 nghị sĩ tham dự phiên họp, có 187 người bỏ phiếu thuận, 99 người bỏ phiếu chống, một người bỏ phiếu trắng. Trước đó, mặc dù Luật Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng đã được thực thi từ ngày 15/7, nhưng cho tới nay vẫn chưa thể tiến cử được ứng cử viên cho vị trí Giám đốc cơ quan này. Theo luật hiện hành, Ủy ban tiến cử sẽ bầu ra hai ứng cử viên Giám đốc Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng để Tổng thống lựa chọn. Hai ứng cử viên này phải được 6 trên 7 ủy viên của ủy ban tán thành. Tuy nhiên, theo nội dung sửa đổi, số ủy viên tán thành được giảm xuống thành "trên hai phần ba". Có nghĩa là dù hai ủy viên tiến cử của đảng đối lập bỏ phiếu phản đối, nhưng chỉ cần 5 ủy viên còn lại tán thành thì Ủy ban tiến cử sẽ có thể tiến cử ứng cử viên đó lên Tổng thống. Ngoài ra, một nội dung sửa đổi khác là nếu trong 10 ngày, đảng nào không tiến cử ủy viên cho Ủy ban tiến cử thì Chủ tịch Quốc hội sẽ đứng ra tiến cử thay nhân sự từ giới học giả. Bên cạnh đó, điều kiện tư cách đối với công tố viên thuộc Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng cũng được giảm nhẹ, từ 10 năm kinh nghiệm luật sư thành trên 7 năm.

 

Dự thảo sửa đổi Luật Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng đã được đảng cầm quyền Dân chủ đồng hành đơn phương thông qua tại Ủy ban Pháp chế và tư pháp và phiên họp toàn thể Quốc hội mà không có sự nhất trí với đảng đối lập. Do vậy, đảng Sức mạnh quốc dân, đảng đối lập lớn nhất Quốc hội, đã phản đối hết sức gay gắt. Ngay sau khi dự luật được thông qua, các nghị sĩ đảng này đồng loạt chỉ trích Tổng thống Moon Jae-in là “kẻ độc tài”, phản đối việc dự thảo sửa đổi đã xóa bỏ quyền tiến cử ứng cử viên của đảng đối lập.

Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng

Đảng cầm quyền Dân chủ đồng hành đang xúc tiến ra mắt Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng trong năm nay. Cơ quan này sẽ phụ trách điều tra các hành vi tiêu cực của công chức bậc ba trở lên cùng người thân. Đối tượng điều tra bao gồm cả Tổng thống, nghị sĩ Quốc hội, Chánh án và Thẩm phán Tòa án tối cao, Chánh án và thẩm phán Tòa án Hiến pháp, Thủ tướng, các quan chức thuộc Văn phòng Thủ tướng, công chức thuộc Ủy ban quản lý bầu cử trung ương. Ngoài ra, thẩm phán, công tố viên và quan chức Cảnh sát cũng thuộc đối tượng điều tra của cơ quan này. Các hành vi tiêu cực bị điều tra bao gồm lạm dụng quyền lực, nhận hối lộ. Bộ máy của cơ quan này sẽ bao gồm Giám đốc và Phó Giám đốc, 25 công tố viên và 40 điều tra viên.

 

Ý nghĩa và tranh cãi

Ý tưởng liên quan đến Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng xuất phát từ kiến nghị của “Liên minh đoàn kết người dân vì nền dân chủ tham gia”, được đưa ra lần đầu vào năm 1996. Tổ chức này đã đề nghị lập ra một dự luật phòng chống tham nhũng, trong đó bao gồm việc thành lập cơ quan điều tra quan chức cấp cao. Sau đó, cựu Tổng thống Roh Moo-hyun đã cam kết thành lập cơ quan này trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2002, nhưng sau khi đắc cử, ông đã không thực hiện được trong nhiệm kỳ cầm quyền của mình. Tổng thống Moon Jae-in trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2012 cũng đưa ra cam kết tương tự, nhưng khi đó ông đã không đắc cử. Sau khi ông Moon đắc cử trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2017, vấn đề thành lập Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng mới chính thức được đưa ra thảo luận và luật liên quan đã ra đời.

 

Việc đảng đối lập phản đối kịch liệt sự ra mắt cơ quan này là bởi lo ngại rằng Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng sẽ trở thành một cơ quan quyền lực khổng lồ mới. Trong trường hợp xấu nhất, cơ quan này sẽ có thể thao túng cả Viện Kiểm sát, Cơ quan Cảnh sát, Bộ Tư pháp, và có thể đàn áp phe đối lập. Đảng đối lập Sức mạnh quốc dân chỉ trích rằng thông qua dự thảo sửa đổi lần này, nếu đảng cầm quyền thao túng được Cơ quan điều tra quan chức cấp cao về tham nhũng, thì đây sẽ là một sự bảo đảm an toàn cho Tổng thống Moon Jae-in sau khi hết nhiệm kỳ.

 

Giới học giả cũng nêu ra khả năng cơ quan này sẽ trở thành một “quái vật quyền lực”. Tuy nhiên, bản thân việc ra mắt một chế độ có thể giúp ngăn chặn, điều tra và xử phạt nghiêm minh các hành vi tham nhũng, tiêu cực sau một thời gian dài thảo luận đã là một điều có ý nghĩa hết sức to lớn. Dư luận kỳ vọng khi được ra mắt, Cơ quan này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc quét sạch tận gốc các hành vi tham nhũng trong tương lai.