ⓒYONHAP News

Trong khuôn khổ chuyến thăm New York dự khóa họp 74 Đại hội đồng Liên hợp quốc, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ngày 23/9 đã có cuộc hội đàm thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ Donald Trump, trao đổi sâu rộng về các vấn đề nổi cộm, như phối hợp thực hiện phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên, phương án tăng cường quan hệ đồng minh Hàn-Mỹ. Tổng thống cũng đã có bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc, công bố tầm nhìn xây dựng Khu phi quân sự liên Triều (DMZ), một biểu tượng của sự chia cắt bán đảo Hàn Quốc, thành “Khu vực hòa bình quốc tế” .

 

Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ

Phủ Tổng thống cho biết tại hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ, lãnh đạo hai nước nhất trí cần sớm nối lại đàm phán cấp chuyên viên Mỹ-Triều, nhằm đạt tiến triển mới trong vấn đề hạt nhân miền Bắc, thảo luận phương án thúc đẩy đàm phán cấp chuyên viên Mỹ-Triều đạt được thành quả thực chất là tổ chức Hội nghị thượng đỉnh song phương lần thứ ba.

 

Hai bên tái khẳng định cam kết không sử dụng biện pháp quân sự với Bình Nhưỡng, bảo đảm một tương lai tươi sáng cho Bắc Triều Tiên nếu như nước này phi hạt nhân hóa, căn cứ theo thỏa thuận của lãnh đạo Mỹ-Triều tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ nhất ở Singapore ngày 12/6 năm ngoái. Hai bên một lần nữa nhắc lại chủ trương “bất khả xâm phạm”, “chấm dứt quan hệ thù địch” với Bắc Triều Tiên, được phân tích là đã truyền đi thông điệp về việc bảo đảm an toàn cho thể chế miền Bắc. Tuy nhiên, cuộc hội đàm đã không đề cập đến phương pháp cụ thể liên quan tới “cách tính toán mới” mà Bình Nhưỡng yêu cầu. Trước đó, miền Bắc đề xuất nối lại đối thoại cấp chuyên viên Mỹ-Triều vào cuối tháng 9, nhưng với điều kiện là Washington phải đem tới một “cách tính toán mới”. Bên cạnh đó, hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh về tầm quan trọng của quan hệ đồng minh Hàn-Mỹ, đồng thời thể hiện quyết tâm đạt được kết quả tích cực trong đàm phán chia sẻ chi phí quân sự.

 

Bài phát biểu của Tổng thống tại Đại hội đồng Liên hợp quốc

Trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc, Tổng thống Moon Jae-in đã đề xuất sáng kiến xây dựng DMZ trở thành “Khu vực hòa bình quốc tế”, coi đây là nền tảng để thiết lập hòa bình trên bán đảo Hàn Quốc. Cụ thể là đề xuất hai miền Nam-Bắc và cộng đồng quốc tế cùng tham gia tạo dựng một biện pháp bảo đảm an toàn cho chế độ cầm quyền ở Bắc Triều Tiên, vừa mang tính chất là “bước đi tương ứng”, lôi kéo Bình Nhưỡng phi hạt nhân hóa.

 

Theo đó, Tổng thống đề ra các phương án như: hai miền Nam-Bắc đồng xúc tiến đăng ký DMZ là di sản thế giới lên Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO), chỉ định “khu vực hợp tác hòa bình” nối giữa làng đình chiến Bàn Môn Điếm và thành phố Gaesung (miền Bắc), kêu gọi các tổ chức của Liên hợp quốc đặt văn phòng tại DMZ, hợp tác quốc tế gỡ mìn tại khu vực này.  Tổng thống cũng đề ra ba nguyên tắc nhằm giải quyết vấn đề bán đảo Hàn Quốc, đó là “không chiến tranh”, “đảm bảo an toàn lẫn nhau” và “thịnh vượng chung”. Trong bài phát biểu, Tổng thống nhắc tới từ “hòa bình” tổng cộng 54 lần, qua đó nhấn mạnh về sự cần thiết phải xây dựng một cơ chế hòa bình trên bán đảo Hàn Quốc.

Ý nghĩa và triển vọng

Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ và bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên hợp quốc của Tổng thống Moon được dư luận đặc biệt quan tâm, do diễn ra ngay trước thềm nối lại đàm phán Mỹ-Triều. Bối cảnh hiện nay một lần nữa đòi hỏi tới vai trò “chất xúc tác” của Tổng thống Hàn Quốc, đưa đàm phán cấp chuyên viên Mỹ-Triều trở thành đòn bẩy cho Hội nghị thượng đỉnh song phương lần thứ ba.

 

Tại thượng đỉnh Hàn-Mỹ, hai bên mới chỉ tái khẳng định về lập trường nguyên tắc, mà không đề cập cụ thể đến cách tiếp cận mới của Mỹ trong vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên. Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo một lần nữa khẳng định chắc chắn về việc bảo đảm an toàn cho thể chế và một tương lai thịnh vượng cho miền Bắc khi thực thi phi hạt nhân hóa, được đánh giá là một nội dung ý nghĩa. Ngoài ra, việc Tổng thống đề ra ba nguyên tắc trong vấn đề bán đảo Hàn Quốc, công bố ý tưởng về việc biến DMZ trở thành “Khu vực hòa bình quốc tế”, là thông điệp hòa bình nhắm tới cả Bình Nhưỡng và toàn thế giới, với nội dung phi hạt nhân hóa sẽ mang lại hòa bình cho bán đảo Hàn Quốc, rộng hơn là sự thịnh vượng về kinh tế cho hai miền Nam-Bắc cũng như toàn bộ khu vực Đông Bắc Á.