ⓒYONHAP News

Chính phủ Hàn Quốc đã quyết định nâng cấp Cơ quan quản lý dịch bệnh (CDC) trực thuộc Bộ Y tế và phúc lợi thành cơ quan độc lập thuộc Chính phủ, nhằm tăng cường năng lực đối phó với các bệnh truyền nhiễm. Cùng với đó, Chính phủ cũng quyết định thành lập “Trung tâm đối phó dịch bệnh” tại mỗi khu vực trên cả nước. Mặt khác, Viện nghiên cứu y tế quốc gia (NIH) sẽ được mở rộng, cải tổ thành Viện nghiên cứu bệnh truyền nhiễm quốc gia trực thuộc Cơ quan quản lý dịch bệnh.

 

Nâng cấp Cơ quan quản lý dịch bệnh Hàn Quốc thành cơ quan độc lập thuộc Chính phủ

Chính phủ Hàn Quốc ngày 16/6 đã mở cuộc họp Nội các do Thủ tướng Chung Sye-kyun chủ trì, thẩm định và thông qua dự thảo sửa đổi Luật tổ chức Chính phủ với những nội dung trên. Cơ quan quản lý dịch bệnh hiện đang trực thuộc Bộ Y tế và phúc lợi. Giám đốc cơ quan này là quan chức cấp Thứ trưởng. Chính vì vậy, CDC không có quyền tự quyết về các vấn đề nhân sự, ngân sách, mở rộng nhân lực chuyên môn, xây dựng chính sách độc lập, như thiết lập hệ thống đối phó dài hạn với các bệnh truyền nhiễm. Có thể nói nhiệm vụ chính của CDC là “chấp hành” các chính sách do Bộ Y tế và phúc lợi lập ra. Trong quá trình đối phó với dịch COVID-19, vấn đề nâng cấp cơ quan này càng cấp thiết hơn bao giờ hết. Cơ quan quản lý dịch bệnh được nâng cấp từ Viện y tế quốc gia năm 2004. Trong thời gian qua, đã có nhiều ý kiến cho rằng phải nâng cấp tiếp cơ quan này để đảm bảo tính độc lập và chuyên môn. Khi Hàn Quốc bùng phát dịch Hội chứng viêm đường hô hấp cấp vùng Trung Đông (MERS) năm 2015, đã xuất hiện nhiều ý kiến tương tự. Tuy nhiên, khi đó cơ quan này chỉ được cải tổ bộ máy nội bộ, cụ thể là chức Giám đốc được thăng cấp bậc từ Chánh văn phòng lên Thứ trưởng. Nhân dịch COVID-19 lần này, CDC đã chính thức trở thành cơ quan độc lập, không còn trực thuộc Bộ Y tế và phúc lợi.

 

Ý nghĩa

Điều dư luận kỳ vọng nhất là sau khi được nâng cấp thành cơ quan độc lập thuộc Chính phủ, Cơ quan quản lý dịch bệnh sẽ có quyền tự quyết về ngân sách và nhân sự, mở rộng mạnh cơ cấu nhân sự chuyên môn. Trong thời gian qua, cơ quan này thiếu rất nhiều bác sĩ, điều tra viên dịch tễ học, và luôn bị nhận xét là thiếu năng lực chuyên môn. Bên cạnh đó, quyết định thành lập Trung tâm đối phó dịch bệnh ở mỗi khu vực của Chính phủ được kỳ vọng sẽ tạo ra thay đổi bước ngoặt, giúp Hàn Quốc đối phó nhanh chóng mỗi khi phát sinh dịch bệnh truyền nhiễm. Các trung tâm này sẽ đảm nhận vai trò điều tra dịch tễ học tại hiện trường, phân tích dịch bệnh, đồng thời đóng vai trò tuyến đầu, hỗ trợ phòng dịch trong cộng đồng. Ngoài ra, sau khi nâng cấp, cơ quan độc lập này sẽ chuyên trách các nghiệp vụ về bệnh truyền nhiễm, phòng dịch, điều tra, kiểm dịch, giúp rút gọn các quy trình thẩm định liên quan và nhanh chóng thông qua các quyết định chính sách. Theo cơ chế hiện hành, mỗi chính sách đưa ra phải trải qua hai giai đoạn thẩm định của Bộ Y tế và phúc lợi và Cơ quan quản lý dịch bệnh. Sau khi nâng cấp thành cơ quan độc lập, CDC sẽ có thẩm quyền tự quyết định.

 

Tranh cãi và bài toán đặt ra

Ban đầu, Bộ Y tế và phúc lợi và Bộ Hành chính và an toàn đưa ra phương án tách Viện nghiên cứu y tế quốc gia khỏi Cơ quan quản lý dịch bệnh, chuyển sang Bộ Y tế và phúc lợi. Dư luận đã ngay lập tức chỉ trích rằng nếu làm như vậy, Cơ quan quản lý dịch bệnh sau khi được nâng cấp thành cơ quan độc lập sẽ “vừa bị mất đầu, vừa bị cắt chân tay”. Tổng thống Moon Jae-in cũng phản đối phương án này và ra chỉ thị xem xét lại. Cuối cùng, Viện nghiên cứu y tế quốc gia vẫn được giữ nguyên là trực thuộc Cơ quan quản lý dịch bệnh. Ngoài ra, mong mỏi lớn nhất của Cơ quan quản lý dịch bệnh là lập mới Vụ điều tra dịch tễ và Viện nghiên cứu điều tra dịch tễ lại không được đưa ra thảo luận. Trong dự thảo sửa đổi của Chính phủ không đề cập cụ thể tới việc thành lập tổ chức riêng liên quan, mà chỉ ghi trừu tượng là sẽ củng cố nhân lực và ngân sách để đối phó chặt chẽ với mọi nguy cơ bệnh truyền nhiễm, tăng cường nghiên cứu chiến lược về bệnh truyền nhiễm thông qua thu thập thông tin, phân tích dữ liệu lớn. Giám đốc Cơ quan quản lý dịch bệnh Jung Eun-kyeong cho biết sẽ đưa ra phương án cụ thể về vấn đề thành lập các tổ chức mới này trong quá trình xây dựng các văn bản luật tiếp theo sau khi Luật tổ chức Chính phủ được sửa đổi.