© YONHAP News

Chờ đợi hiệu ứng dây chuyền Oscar Bump

Ngày 9/2 (giờ địa phương), bộ phim “Ký sinh trùng” (Parasite) của Đạo điễn Bong Joon-ho đã chiến thắng 4 hạng mục tại lễ trao giải Oscar lần thứ 92, trong đó có “Đạo diễn xuất sắc nhất “và “Phim xuất sắc nhất”, trở thành bộ phim không nói tiếng Anh đầu tiên giành những giải thưởng danh giá này, chứng minh vị thế của điện ảnh Hàn Quốc với thế giới. 

Tượng vàng Oscar cao 34 cm, nặng 3,8 kg, và mất khoảng 400 USD để thực hiện. Tuy nhiên, giá trị của bộ phim được nhận bức tượng danh giá này là không thể cân đong đo đếm. Phim “Ký sinh trùng” đã tạo ra cơ hội tuyệt vời để thế giới một lần nữa đánh giá lại giá trị của điện ảnh Hàn Quốc, và rộng hơn là văn hóa Hàn Quốc. Hiệu ứng kinh tế của tác phẩm điện ảnh viết lại lịch sử 92 năm giải thưởng Viện Hàn lâm khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ và 101 năm của điện ảnh Hàn Quốc là rất lớn. Trong mục Tiêu điểm kinh tế tuần này, Chuyên gia kinh tế Chung Chul-jin phân tích ý nghĩa kinh tế đằng sau thành công vang dội của “Ký sinh trùng”.  

 “Oscar Bump” là đột biến kinh tế và hiệu ứng dây chuyền từ việc giành giải Oscar. Chẳng hạn, lần đầu tiên ra mắt tại khu vực Bắc Mỹ tháng 10 năm ngoái, phim “Ký sinh trùng” chỉ có ba rạp chiếu. Người Mỹ và người Canada vốn không mấy hào hứng với phim có phụ đề. Tuy nhiên, sau khi phim giành giải tại các liên hoan phim như Liên hoan phim Cannes, số lượng rạp chiếu đã liên tục tăng lên, 200, 300, 400, thậm chí 900. Sau giải Oscar, hiện có tới 2.000 rạp chiếu phim “Ký sinh trùng” tại Bắc Mỹ. Số lượng rạp chiếu tại các nước châu Âu như Na Uy, Anh cũng tăng mạnh. Điều này có nghĩa là bộ phim hoàn toàn có thể vượt doanh thu 200 triệu USD; thậm chí có thể lập kỷ lục vượt qua cột mốc 300 triệu USD. 

Hiệu ứng gián tiếp của làn sóng văn hóa Hàn Quốc 

Hầu hết các bộ phim giành giải Oscar đều được hưởng hiệu ứng Oscar Bump ở mức độ nhất định. Năm ngoái, bộ phim Green Book (Cẩm nang xanh) đã giành tượng vàng Oscar cho “Phim xuất sắc nhất” sau ba tháng ra mắt, sau đó thu về 15,4 triệu USD, bằng một phần sáu tổng doanh thu tại Mỹ. Phim “Ký sinh trùng” ra mắt tại Hàn Quốc ngày 30/5 năm ngoái, hiện đang đạt doanh thu 130 triệu USD sau khi công chiếu tại 40 quốc gia trong năm 2019. Hiện tại, các nhà phân phối bộ phim này trên khắp thế giới đã liên tục tăng số lượng phòng chiếu từ 136 lên 400; và nhiều nước như Na Uy, Phần Lan, Ấn Độ cũng đang tăng số lượng rạp chiếu. Lợi nhuận trên thị trường nước ngoài chắc chắn sẽ tăng. Tuy nhiên, hiệu ứng dây chuyền của “Ký sinh trùng” chắc chắn không giới hạn trong lĩnh vực điện ảnh. Chuyên gia Chung Chul-jin lý giải. 

Ngành công nghiệp nội dung không chỉ giới hạn trong lĩnh vực nghệ thuật mà còn tác động đến du lịch và phân phối. Được biết, khách du lịch đang đổ xô đến các địa điểm xuất hiện trong phim “Ký sinh trùng”, và các mặt hàng tiêu dùng ăn theo có lẽ cũng sẽ sớm “cháy hàng”. Chẳng hạn, bộ phim Hàn Quốc “Vì sao đưa anh tới” (My love from the star) đã tạo hiệu ứng bùng nổ từ quần áo, giày dép tới đồ ăn. Rõ ràng, hiệu ứng này sẽ nâng cao hình ảnh và thương hiệu quốc gia.

Sự phát triển của ngành “công nghiệp mềm”

Một số địa điểm xuất hiện trên phim “Ký sinh trùng” như đại lý nhỏ ở quận Mapo, cầu thang ở đường hầm Jahamun quận Jongno, cửa hàng pizza ở quận Dongjak đã được đăng lên trang web quảng bá du lịch của thành phố Seoul. Số lượng du khách quốc tế thăm các địa điểm này ngày càng tăng. Sự bùng nổ của phim Hàn Quốc cũng góp phần thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng tiêu dùng như mỹ phẩm, thực phẩm và may mặc. Ví dụ, món ăn truyền thống Hàn Quốc (Hansik) đã trở thành một xu hướng phổ biến nhờ sự nổi tiếng của nhóm nhạc Đoàn thiếu niên chống đạn (BTS) tại Mỹ. Số lượng nhà hàng Hàn Quốc tại Mỹ đã tăng lên 8.400 vào năm ngoái so với con số xấp xỉ 5.000 hai năm trước. Xuất khẩu hàng tiêu dùng cho quần áo, ô tô, đồ gia dụng, thiết bị không dây cũng chịu ảnh hưởng của làn sóng văn hóa Hàn Quốc Hallyu. Xu hướng này đang đưa nội dung Hàn Quốc sang giai đoạn mới, Hallyu 4.0. Ông Chung Chul-jin cho biết thêm.

Hallyu 1.0 xuất hiện cuối những năm 1990, đầu những năm 2000 khi bộ phim “Bản tình ca mùa đông” của Hàn Quốc làm mưa làm gió tại Nhật Bản. Hallyu 2.0 bùng nổ khi nhạc Hàn Quốc K-pop chiếm lĩnh thị trường Đông Nam Á. Chúng ta đang sống trong thời đại Hallyu 3.0 khi sân khấu của K-pop chuyển từ châu Á sang Bắc Mỹ và châu Âu nhờ các ngôi sao thần tượng Hàn Quốc như Psy và BTS. Vậy Hallyu 4.0 là gì? Đó là khi nội dung Hàn Quốc trở thành “người chơi chính” trong xu hướng vốn đầu tư, ảnh hưởng sâu rộng đến sản xuất và phân phối. Tôi cho rằng “Ký sinh trùng” sẽ tạo ra động lực hướng tới Hallyu 4.0.

“Ký sinh trùng” “viết lại lịch sử” của giải Oscar 

Hàn Quốc liên tục phát triển và trở thành cường quốc nội dung kể từ những năm 1990. Với sự phổ biến của nhóm nhạc BTS, K-pop đã trở thành sân khấu chủ đạo trên toàn cầu; và các bộ phim Hàn Quốc đang càn quét thị trường châu Á, trong đó có Trung Quốc. Hãng tin Bloomberg (Mỹ) dự đoán “Ký sinh trùng” sẽ tiếp tục thúc đẩy “quyền lực mềm” của Hàn Quốc. Tuy nhiên, Hàn Quốc cần không ngừng nỗ lực để hướng đến Hallyu 4.0. Chuyên gia Chung Chul-jin đánh giá.

Không ai còn nghi ngờ chất lượng của K-pop và phim Hàn Quốc. Tuy nhiên, chúng ta không chỉ dừng lại ở Hallyu 3.0 mà cần hướng tới Hallyu 4.0, nơi đầu tư mạo hiểm và đầu tư mới tập trung vào lĩnh vực văn hóa, truyền thông và nội dung để trở thành người chơi chính. Nếu không, chúng ta sẽ chỉ là con rối cho nguồn vốn đầu tư lớn của Trung Quốc hay người Do Thái. Nói cách khác, chúng ta sẽ chỉ dừng lại ở vị thế kẻ bám đuổi xu hướng. Do đó, tận dụng hiệu ứng của bộ phim “Ký sinh trùng” như bước đệm, làn sóng văn hóa Hàn Quốc cần tiến bước, tham gia điều khiển sản xuất và phân phối trên nhiều lĩnh vực liên quan. 

Nếu quyền lực mềm của Hàn Quốc được nâng lên tầm thế giới, ngành công nghiệp văn hóa Hàn Quốc chắc chắn sẽ trở thành động lực tăng trưởng của nền kinh tế. Sự giao thoa giữa làn sóng văn hóa Hallyu và kinh tế chính là chìa khóa thành công. Nếu Hallyu có thể kết hợp các yếu tố nghệ thuật, cảm xúc, công nghệ và công nghiệp, nội dung Hàn Quốc chắc chắn sẽ trở thành động lực xuất khẩu.