Stray Kids kỷ niệm 6 năm ra mắt cùng người hâm mộ
2024-03-26
#Âm điệu ngàn xưa l 2018-08-01
Thơ phổ nhạc thi xướng Sichang
Thời gian gần đây nếu không phải là dịp đặc biệt thì ít có ai đọc sách thành tiếng. Nhưng xưa kia ở Hàn Quốc người ta thường đọc to dõng dạc chứ chẳng mấy khi đọc bằng mắt. Lớn tiếng đọc được một lúc là những câu chữ như được đặt trên khuôn nhạc, nghe chẳng khác gì câu ca điệu hát. Lũ trẻ Hàn Quốc xưa thường hay hát nghêu ngao rằng “Trời là Thiên (Cheon), Đất là Địa (Ji), cháy cơm niêu gang là Nurungji. Cạo quèn quẹt cậu một miếng tớ một miếng nào”.
Trong trường ca hát kể chuyện Pansori Chunhyangga (Xuân Hương ca) có đoạn công tử Lý Mộng Long giải nghĩa Thiên tự văn, tức 1.000 chữ Hán theo một phong cách độc đáo. Phải lòng nàng Xuân Hương xinh đẹp từ cái nhìn đầu tiên, công tử Lý Mộng Long quay về nhà với ý định đêm sẽ tìm đến nhà Xuân Hương. Giở sách ra để đọc nhưng trong tâm trí chàng công tử chỉ thấy dập dờn gương mặt của người đẹp. Lúc đó, Lý Mộng Long liền lấy cuốn chữ Hán đã thuộc từ nhỏ ra đọc theo cách riêng của mình. Ý nghĩa uyên thâm vốn có của Thiên tự văn đâu chẳng thấy chỉ toàn những chuyện muốn vui đùa cùng Xuân Hương.
Nhận biết và đọc được chữ Hán đã là một việc rất khó, thế mà công tử Lý Mộng Long còn giải nghĩa được những chữ này chan chứa tâm tình nhung nhớ nàng Xuân Hương xinh đẹp. Tuy mang nội dung hoàn toàn khác với ý nghĩa uyên thâm vốn có của 1.000 chữ Hán nhưng điều này đã thể hiện khả năng hiểu biết và vận dụng linh hoạt chữ Hán của công tử Lý Mộng Long. Trích đoạn “Hát nghĩa Thiên tự văn” trong trường ca hát kể chuyện Pansori cũng là câu chuyện kể về chàng công tử Lý Mộng Long tuổi trẻ tài cao lên kinh thành Hanyang (Hán Dương, tên gọi cũ thủ đô Seoul) thi đậu trạng nguyên. Ở Hàn Quốc ngay cả những chữ mang tính triết học như chữ Hán cũng được giải nghĩa bằng lối hát truyền thống nên người nghe sẽ thấy thân quen hơn với các khúc hát thơ phổ nhạc thắm đượm tình người. Người Hàn Quốc gọi thơ chữ Hán phổ nhạc là Sichang (Thi xướng), ngay sau đây chúng ta sẽ cùng thưởng thức khúc thi xướng Gwansanyungma (Quan Sơn nhung mã). Áng thơ Gwansanyungma (Quan Sơn nhung mã) vốn là tác phẩm đoạt giải nhì trong kỳ khoa cử của văn sĩ Shin Kwang-su (1712-1775) dưới triều đại Joseon. Qua lưu bút của văn sĩ Shin Kwang-su, người đời có thể biết rằng đây là khúc thi xướng được kỹ nữ vùng Bình Nhưỡng (nay là thủ đô của Bắc Triều Tiên) ưa thích nhất lúc đương thời. Áng thơ có đoạn, rằng:
Lúc ở Seoju (Tây Châu, tên gọi cũ của Bình Nhưỡng), ta đã bầu bạn với nàng Moran
Cùng Moran lên lầu gác mộng mơ bên dòng Daedong
Cùng nàng vẽ tranh chơi trò chèo thuyền thỏa mộng
Dưới ánh đèn dầu mập mờ, rồi ánh trăng vằng vặc trong đêm
Khi Moran ngâm bài thơ “Quan Sơn nhung mã” của ta
Mây như ngừng trôi, cố nán lại lắng nghe nàng hát
Hát tiểu thuyết tụng thư Songseo
Thể loại hát các câu chuyện dài trong sách của vùng Seoul Gyeonggi được gọi là Songseo (Tụng thư) có nghĩa là “đọc và hát to theo sách”. Samseolgil (Tam thuyết ký) là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của dòng tụng thư. “Tam thuyết ký” là tuyển tập các tiểu thuyết ngắn, phần hát tụng thư là phần ba học giả phải xuống suối vàng do sự nhầm lẫn của thần chết. Diêm Vương nhận lỗi và hứa với ba học giả rằng sẽ để họ được tái sinh theo ý muốn. Một người muốn trở thành anh hùng. Một người muốn đỗ đạt khoa cử và được phong chức sắc. Còn một người chỉ có nguyện ước hết sức đơn giản là được sinh ra lớn lên và dạy dỗ trong một gia đình tốt, được báo hiếu cha mẹ, sống lâu an phận bên con cháu. Diêm Vương lần lượt nghe và đồng ý thỏa nguyện cho người học giả thứ nhất và thứ hai. Nhưng đến lượt người thứ ba, nghe thì tưởng là ước nguyện sống một cuộc sống bình thường thì đâu có gì vậy mà Diêm Vương đã nổi giận lôi đình và trả lời rằng nếu làm được như vậy thì ta cũng thôi việc Diêm Vương để sống như thế rồi. Thế mới biết sống một cuộc sống bình dị đâu phải là chuyện dễ dàng.
* Trích đoạn Cheonjadwipuri (Hát nghĩa Thiên tự văn - 1.000 chữ Hán) trong trường ca hát kể chuyện Pansori Chunhyangga (Xuân Hương ca) / Seong Wu-hyang
* Khúc thi xướng Quan Sơn nhung mã / Kim Wol-ha
* Khúc hát tụng thư Samseolgi (Tam thuyết ký) / Lee Mun-won
2024-03-26
2016-02-29
2024-03-22