Nghe Menu Nghe nội dung
Go Top

Lịch sử

Đại sư Yangji, nhà điều khắc thời Silla

2013-10-03

<strong>Đại sư Yangji,</strong> nhà điều khắc thời Silla
Yangji, nghệ sĩ hàng đầu thời Silla
Nếu như châu Âu có nghệ sĩ điêu khắc, nhà kiến trúc Michelangelo nổi tiếng, thì Hàn Quốc vào triều Silla cũng có đại sư Yangji có thể ví bằng. Yangji được xem là bậc thầy hàng đầu trong nghệ thuật Phật giáo của Hàn Quốc. Ông là người xuất chúng, có tài về mọi mặt, từ thư pháp đến điêu khắc và thủ công mĩ nghệ...
Một nhà sư nhưng đồng thời ông cũng là một nghệ sĩ nổi tiếng, hoạt động suốt giai đoạn từ thời nữ hoàng Seondeok cho đến thời vua Munmu, từ đời thứ 27 cho đến đời thứ 30 của các triều vua Silla.

Tác phẩm điêu khắc tráng men "Lục dứu tố tạo tượng" tại chùa Tứ Thiên Vương
"Đây là người có tài, nhiều đức, là bậc thầy của mọi phương diện nhưng chỉ bộc lộ tài mọn mà không thể hiện hết năng lực thực sự của bản thân."
-Trích "Tam Quốc di sự" của Il Yeon (Nhất Nhiên)-
Theo ghi chép trong "Tam Quốc di sự" của tác giả Il Yeon thì Yangji là người ít thể hiện tài năng của mình, nhưng qua nhiều tác phẩm mà ông để lại có thể thấy được tài răng rất đỗi tuyệt vời của ông. Yangji đã sáng tác được những tác phẩm nghệ thuật có giá trị trong suốt quãng thời gian từ thời nữ hoàng Seondeok đến thời vua Munmu của triều Silla, đúng vào giai đoạn có nhiều chùa chiền được xây dựng. Tính cả tác phẩm tiêu biểu Nokyu (Lục dứu tố tạo tượng) trang trí ở phần bệ của tháp Phật ở chùa Tứ Thiên vương (Tứ Thiên Vương tự), thì một loạt các tác phẩm như tượng hộ thần Inwang (Nhân Vương tượng) ở tháp đá Mojeon (Mô Chuyên thạch tháp) của chùa Bunhwang (Phân Hoàng tự), tượng ở tháp Neungji (Lục Chỉ tháp) - nơi được cho là địa điểm hỏa táng vua Munmu, hòm đựng xá lị được xem là đạt đến đỉnh điểm của mĩ nghệ kim hoàn ở hai tháp phía Đông và Tây của chùa Gameun (Cảm Ân tự) v.v... tất cả đều được làm ra dưới bàn tay tài hoa của Yangji.
Chùa Tứ Thiên Vương là ngôi chùa hộ quốc, nơi vốn được dùng để cầu an cho đất nước dưới thời Silla thống nhất. Tại chùa có tháp gỗ rất lớn, ở phần trên cùng của tháp có tất cả 48 tác phẩm điêu khắc tráng men. Yangji đã sử dụng phương thức sản xuất ngói để tạo nên loại tượng điêu khắc tráng men mang tên "Nokyu" (Lục dứu tố tạo tượng) này. Tượng thường cao 90cm, rộng 70cm, dày 9cm, được tạo hình trên tường có phủ lớp dầu men màu xanh, với hình ảnh vị hộ thần mặc áo giáp, chân giẫm lên ác quỷ, tượng trưng cho hình ảnh bảo hộ đất nước.
Tượng "Nokyu" của Yangji được nặn bằng đất, sau đó bôi lên một lớp nước men rồi mới được cho vào khuôn đúc để nung lên. Theo phương pháp này thì việc tạo hình, thể hiện sinh động tới từng chi tiết như các móng tay, móng chân… của các vị hộ thần là công việc rất khó. Vì thế, Yangji đã khắc phục bằng cách sau khi làm ra sản phẩm từ khuôn đúc, ông bỏ công sức, tập trung vào điêu khắc lại từng bộ phận của tượng một cách hết sức tỉ mỉ. Chính nhờ vào đường nét điêu khắc tinh xảo mà tác phẩm của Yangji càng đem lại nhiều hơn cảm giác sống động và có hiệu ứng tạo hình lập thể. Sản phẩm tinh xảo của ông được đánh giá là những tác phẩm mà nếu không có nhiều kinh nghiệm thực chuyên sâu thì không ai có thể làm được.

Truyền thuyết gắn với chùa Seokjang (Tích Trượng tự)
Không có thông tin nào được truyền lại về quê hương cũng như ngày tháng năm sinh chính xác của Yangji. Tuy nhiên, người ta cho rằng ông đã có thời sống ở chùa Seokjang (Tích Trượng tự) nằm ở thị xã Hyeongok, thành phố Gyeongju tỉnh Bắc Gyeongsang ngày nay. Cho đến giờ mọi người vẫn thường hay kể về một câu chuyện thần bí liên quan đến cái tên của ngôi chùa, nơi ông từng sống. Nguyên đại sư Yangji có một cây gậy, mỗi khi treo bao, túi vào đầu gậy thì cây gậy từ từ bay lên, đến thẳng trước nhà những người nó định xin tiền hay gạo mà lên tiếng. Nghe tiếng nói này của gậy, chủ nhà sẽ chạy ra cho đồ bố thí vào bao để gậy quay trở về với Yangji. Câu chuyện ngày càng lan rộng và nhờ vậy, chùa nơi ông ở mới được gọi là "Seokjang" (Tích Trượng) có ý nghĩa là một nhà sư cầm gậy.
Tại đây còn có một tòa tháp gọi là "Jeontap" (Chuyên tháp) được xây cất bằng rất nhiều gạch nung nhỏ. Cũng giống như việc làm ngói, Yangji đã làm ra tới hơn 7 loại khuôn đúc để sản xuất gạch cung cấp cho công trình xây tháp. Loại gạch này được gọi là "Tháp tượng văn chuyên", mang ý chỉ vào gạch có hoa văn, họa tiết trang trí cho tháp và tượng Phật. Gạch của Yangji hết sức đặc biệt ở phương thức thể hiện, vừa tinh xảo vừa gần với thực tế, lại nhấn mạnh vào hiệu ứng hình khối lập thể, không những vậy, nó còn được đánh giá rất cao ở kỹ thuật sáng tạo.
Đặc biệt, "Khổ hạnh tượng", tượng có khắc chạm xương sườn của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni thành 3 tầng để biểu hiện hình ảnh Đức Phật trước khi tìm thấy sự giác ngộ là loại tượng có thể thấy nhiều ở Ấn Độ nhưng ở Trung Quốc và Hàn Quốc thì duy nhất chỉ có tượng do Yangji sáng tạo.

Người tạo động lực phát triển trong lịch sử mĩ thuật Hàn Quốc cổ đại
Cũng có những người cho rằng, do không tồn tại ghi chép cụ thể về tổ tiên hay quê hương của Yangji nên có khả năng ông không phải là người Hàn Quốc. Tuy nhiên, một điều có thể khẳng định rằng, Yangji là một vị sư đã có nhiều hoạt động dưới thời Silla, ông vừa là đại sư vừa là một nghệ sĩ có đức hạnh cao quý, được người dân Silla yêu mến.
Trong thời kỳ Yangji sinh sống và hoạt động sáng tác, ông đã tiếp nhận bối cảnh văn hóa của Ấn Độ để từ đó tạo dựng nên nhiều hình thức nghệ thuật mới trước đó chưa từng có. Tài năng của ông tỏa sáng ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật. Ông chính là bậc thầy hàng đầu của nghệ thuật Phật giáo thời Silla, nhân vật đã đem tới động lực phát triển mới trong lịch sử mĩ thuật cổ đại của Hàn Quốc.

Lựa chọn của ban biên tập