ⓒYONHAP News

Chiến dịch vận động tranh cử Tổng tuyển cử 15/4, bầu ra 300 nghị sĩ Quốc hội khóa XXI, đã chính thức bắt đầu trên toàn Hàn Quốc từ 0 giờ ngày 2/4. Đây là lần đầu tiên Hàn Quốc áp dụng phiên bản điều chỉnh của cơ chế bầu cử hỗn hợp nghị sĩ trúng cử theo tỷ lệ ủng hộ của cử tri với đảng (mixed member proportional), hạ độ tuổi bầu cử từ 19 xuống 18 tuổi. Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, nên tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn.

 

Mở màn chiến dịch tranh cử

Các ứng cử viên có thể vận động tranh cử trong vòng 13 ngày, bắt đầu từ 0 giờ ngày 2/4 tới 12 giờ đêm 14/4, ngay trước ngày bỏ phiếu chính thức 15/4. Đúng 0 giờ 2/4, Chủ tịch Ủy ban phòng chống tai nạn và quản lý an toàn về dịch COVID-19 thuộc đảng cầm quyền Dân chủ đồng hành Lee Nak-yon đã tới thăm một siêu thị ở quận Jongno, thủ đô Seoul, gặp gỡ giới tiểu thương, chính thức mở màn chiến dịch vận động tranh cử. Chủ tịch đảng đối lập Hợp nhất Tương lai Hwang Kyo-ahn lại tổ chức họp báo tại quảng trường Gwanghwamun (Seoul) từ 11 giờ 40 phút đêm 1/4 để tuyên bố tranh cử. Ông Lee Nak-yon và ông Hwang Kyo-ahn, ứng cử viên Tổng thống tiềm năng của đảng Dân chủ đồng hành và đảng Hợp nhất tương lai, sẽ phân thắng bại tại khu vực bầu cử quận Jongno, thủ đô Seoul. Lần này, đảng cầm quyền Dân chủ đồng hành và đảng đối lập Hợp nhất Tương lai lần lượt liên minh vận động tranh cử với các đảng vệ tinh Đồng hành vì người dân và Hàn Quốc tương lai, mới ra mắt với mục đích giành ghế nghị sĩ đắc cử theo tỷ lệ ủng hộ của cử tri với đảng. Các đảng đối lập nhỏ khác cũng đã bước vào chiến dịch vận động tranh cử. Đảng Dân sinh mở màn chiến dịch ở chợ nông thủy sản phường Garak, quận Songpa, thủ đô Seoul; đảng Công lý khởi động tranh cử tại quận Yeonsu, thành phố Incheon. Chủ tịch Đảng vì Quốc dân Ahn Cheol-soo lại chạy bộ 400 km để vận động tranh cử.

 

Khái lược Tổng tuyển cử 15/4

Theo Luật bầu cử sửa đổi được Quốc hội Hàn Quốc thông qua cuối năm ngoái, tổng số nghị sĩ vẫn giữ nguyên là 300 ghế, gồm 253 nghị sĩ đại diện khu vực và 47 nghị sĩ đắc cử theo tỷ lệ ủng hộ của cử tri với đảng (theo danh sách đảng). Theo phiên bản điều chỉnh của cơ chế bầu cử hỗn hợp nghị sĩ trúng cử theo tỷ lệ ủng hộ của cử tri với đảng, trong 47 nghị sĩ này chỉ có 30 người được phân bổ theo tỷ lệ phiếu bầu của cử tri với đảng, thay vì phản ánh đủ 100% như "phiên bản gốc" của cơ chế này. Cách tính cụ thể là lấy 300 ghế chia cho tỷ lệ phiếu bầu của đảng đó, sau đó trừ đi số ghế đảng đó đã đắc cử tại các khu vực, rồi chia cho 2. Ví dụ, một đảng đắc cử tại 10 khu vực bầu cử, tỷ lệ phiếu bầu đạt 20%, thì lấy 20% của 300 ghế trừ đi 10 ghế đã đắc cử, sau đó chia cho 2, nghĩa là đảng này được 25 ghế nghị sĩ theo tỷ lệ ủng hộ của cử tri với đảng. Tuy nhiên, nếu số ghế nghị sĩ đắc cử theo danh sách đảng vượt mức trần 30 ghế thì sẽ phải điều chỉnh lại theo tỷ lệ phiếu bầu của cử tri với đảng. Cách tính toán phức tạp này dẫn đến khó dự đoán kết quả số ghế nghị sĩ của mỗi đảng. Ngoài ra, các đảng lớn có thể gặp nhiều bất lợi theo cách phân bổ này, dẫn tới sự ra đời của các đảng vệ tinh chỉ với mục đích thu về ghế nghị sĩ đắc cử theo danh sách đảng.

 

Từ đợt Tổng tuyển cử 15/4, độ tuổi bầu cử được điều chỉnh từ 19 xuống 18 tuổi. Đây được coi là một biến số quan trọng, bên cạnh phiên bản điều chỉnh của cơ chế bầu cử hỗn hợp nghị sĩ trúng cử theo tỷ lệ ủng hộ của cử tri với đảng. Ngoài ra, có thể kể đến một vài biến số khác như công tác bỏ phiếu sớm cho cử tri tại nước ngoài gặp trở ngại vì diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 trên phạm vi toàn cầu, dự kiến nhiều cử tri tham gia bỏ phiếu sớm. Đợt bỏ phiếu sớm cho cử tri tại nước ngoài diễn ra từ 1-6/4, bỏ phiếu sớm dành cho các cử tri là thuyền viên đang hoạt động trên biển từ 7-10/4, và bỏ phiếu sớm trong nước diễn ra từ 10-11/4.

 

Ý nghĩa và triển vọng

Đợt Tổng tuyển cử lần này còn phản ánh đánh giá sơ bộ của cử tri đối với nửa đầu nhiệm kỳ cầm quyền của Tổng thống Moon Jae-in. Đây cũng được coi là “trận đánh mở màn” cho cuộc bầu cử Tổng thống sắp tới. Luật bầu cử được sửa đổi với mục đích tạo cơ hội tiến vào Quốc hội cho các đảng nhỏ, tăng tính đa dạng chính trị. Tuy nhiên, mục đích này đã bị lu mờ, Tổng tuyển cử 15/4 biến thành cuộc đối đầu toàn diện giữa hai đảng lớn, giữa phe bảo thủ và phe tiến bộ.

Vẫn khó để dự đoán về “ván bài” Tổng tuyển cử. Các kết quả thăm dò ý kiến gần đây phần lớn cho thấy đảng cầm quyền đang chiếm ưu thế hơn. Tuy nhiên, nhiều ý kiến hoài nghi về độ tin cậy của các cuộc thăm dò ý kiến này. Xét về tổng thể, đảng Dân chủ đồng hành và đảng Hợp nhất Tương lai vẫn đang cạnh tranh quyết liệt chưa phân rõ thắng bại, không loại trừ khả năng đảng cầm quyền sẽ mất đi vị trí đảng có số ghế lớn nhất tại Quốc hội.