ⓒYONHAP News

Quá trình đăng ký ứng cử viên tranh cử chức Tổng giám đốc Tổ chức thương mại thế giới (WTO) đã kết thúc vào lúc 6 giờ chiều 8/7 (giờ địa phương). Chánh Văn phòng đàm phán thương mại thuộc Bộ Công nghiệp, thương mại và tài nguyên Hàn Quốc Yoo Myung-hee đã đăng ký tranh cử vị trí này. Có tổng cộng 8 nước đăng ký ứng cử viên, nên cuộc chạy đua lần này khó dự đoán kết quả.

 

Kết quả đăng ký ứng cử viên

8 nước đăng ký ứng cử viên chức Tổng giám đốc WTO gồm Hàn Quốc, Anh, Nigeria, Ai cập, Kenya, Mexico, Moldova và Ả-rập Xê-út. Trước đó, vào ngày 14/5, ông Roberto Azevedo bất ngờ đệ đơn từ chức Tổng giám đốc WTO trong khi vẫn còn một năm nhiệm kỳ. Ngay sau đó, Tổ chức thương mại thế giới đã bắt tay thực hiện quy trình bầu lãnh đạo mới. Quá trình bầu Tổng giám đốc WTO lần này có thể sẽ được xúc tiến nhanh hơn so với 6 tháng như thông thường.

 

Quy trình bầu Tổng giám đốc WTO gồm: ứng cử viên các nước trình bày về tầm nhìn hoạt động WTO tại khóa họp Đại hội đồng WTO, trả lời chất vấn của các nước thành viên để kiểm chứng về năng lực, khảo sát về mức độ ủng hộ của quốc gia thành viên. Trong quá trình này, ứng cử viên nào ít được ủng hộ nhất sẽ bị loại khỏi danh sách. Ứng cử viên còn lại cuối cùng sẽ được bầu làm Tổng giám đốc WTO. Ứng cử viên các nước sẽ lần lượt phát biểu tại khóa họp Đại hội đồng WTO từ 15-17/7 tới.

 

Ứng cử viên của Hàn Quốc

Chánh Văn phòng đàm phán thương mại Hàn Quốc Yoo Myung-hee là người Hàn Quốc thứ ba tham gia tranh cử chức Tổng giám đốc WTO trong lịch sử. Bà Yoo dự kiến sẽ tập trung kêu gọi sự ủng hộ của các nước thành viên bằng cách nhấn mạnh về vị trí là một quốc gia tầm trung, giúp Hàn Quốc có thể đóng vai trò hòa giải trong mối quan hệ giữa các nước có sự đối đầu sâu sắc về quan hệ lợi ích, như giữa Mỹ với Trung Quốc hay Liên minh châu Âu (EU). Ngoài ra, Hàn Quốc còn có thể đóng cả vai trò trung gian trong mối quan hệ giữa các nước phát triển và đang phát triển.

 

Là một chuyên gia có 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại, bà Yoo được đánh giá là có năng lực chuyên môn cao. Ngoài ra, bà có thể thu hút sự quan tâm về vai trò lãnh đạo của nữ giới trong cuộc chiến chống dịch COVID-19 trên thế giới. Chánh Văn phòng Yoo dự kiến sẽ tích cực quảng bá về những điểm mạnh của bản thân tại trụ sở của WTO ở Geneva, Thụy Sĩ trước thềm lễ khai mạc khóa họp Đại hội đồng WTO.

 

Triển vọng và biến số

Ban đầu, cuộc chạy đua chức Tổng giám đốc WTO được dự báo là cuộc đối đầu giữa ứng của viên của Hàn Quốc và các nước châu Phi. Tuy nhiên, các nước châu Phi đã thất bại trong việc hợp nhất ứng cử viên, sau đó lại có thêm một số ứng cử viên nặng ký khác của châu Âu tham gia tranh cử, khiến cuộc đua trở nên khốc liệt hơn.

 

Trong số các ứng cử viên châu Phi, ứng cử viên nặng ký nhất là bà Ngozi Okonjo-Iweala người Nigeria, Chủ tịch Liên minh toàn cầu về vắc-xin và tiêm chủng (GOVI). Bà là một phụ nữ có nhiều kinh nghiệm đa dạng, từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Ngoại giao Nigeria, quan chức cấp cao trong Ngân hàng thế giới (WB). Ngoài ra, khu vực châu Phi còn có một ứng cử viên nặng ký khác đó là luật sư, nhà ngoại giao người Ai Cập Abdel-Hamid Mamdouh, từng giữ vị trí quản lý cấp cao trong Tổ chức Thương mại thế giới, hay cựu Bộ trưởng Văn hóa Kenya Amina Mohamed, từng giữ chức Chủ tịch Đại hội đồng WTO.

 

Ở khu vực châu Âu, ông Liam Fox, cựu Bộ trưởng Thương mại quốc tế Anh, nước đóng vai trò đại diện cho lập trường của các nước phát triển, là ứng cử viên hàng đầu. Moldova cử cựu Ngoại trưởng Tudor Ulianovschi tham gia tranh cử. Mexico cử quan chức cấp cao thương mại Jesus Seade, Ả-rập Xê-út cử cựu Bộ trưởng Kinh tế và kế hoạch Mohammed Al-Tuwaijri tranh cử. Đại diện Hàn Quốc vẫn là một trong các ứng cử viên nặng ký, song cũng  không loại trừ khả năng một nhân vật ngoài dự đoán sẽ đắc cử cân nhắc theo sự tính toán về lợi ích giữa các quốc gia thành viên của WTO. Ngoài ra, Nhật Bản cũng tuyên bố sẽ can thiệp vào quá trình bầu Tổng giám đốc WTO, cho thấy nước này không ủng hộ ứng cử viên của Hàn Quốc. Thái độ của Tokyo được cho là một biến số lớn có thể ảnh hưởng tới kết quả cuối cùng.