ⓒYONHAP News

Trong vòng từ ngày 11-16/11, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã có chuyến công du hai nước Campuchia và Indonesia, dự một loạt hội nghị liên quan tới Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Nhóm 20 nền kinh tế lớn (G20). Ông Yoon đã công bố chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương với ba tầm nhìn là tự do, hòa bình và thịnh vượng; đạt được nhiều thành quả đa dạng như tăng cường phối hợp Hàn-Mỹ-Nhật trong vấn đề Bắc Triều Tiên, đẩy mạnh hợp tác với ASEAN. Bên cạnh đó, Tổng thống đã hội đàm song phương với lãnh đạo thượng đỉnh các nước Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Philippines, Campuchia và Indonesia.

 

Chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương phiên bản Hàn Quốc

 Tại Hội nghị thượng đỉnh Hàn Quốc-ASEAN diễn ra vào ngày 11/11 tại Phnom Penh, ông Yoon đã công bố chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương, trong đó có phương án hợp tác với ASEAN nhằm xây dựng một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do, hòa bình và thịnh vượng. Tổng thống nhấn mạnh ASEAN là đối tác quan trọng nhất của Hàn Quốc, và chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương tương đồng với quan điểm của ASEAN về mục tiêu mở cửa, hợp tác và bao trùm.

 

Phương án trọng tâm trong chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương đó là “Sáng kiến Đoàn kết Hàn Quốc-ASEAN” (Korea-ASEAN Solidarity Initiative, KASI). Lãnh đạo Hàn Quốc đề xuất tổ chức định kỳ đối thoại chiến lược giữa cơ quan ngoại giao Hàn Quốc và ASEAN, cũng như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng Hàn-ASEAN, nhằm làm sâu sắc thêm quan hệ phối hợp chiến lược giữa hai bên. Ông Yoon cũng đề ra phương án mở rộng hợp tác ở lĩnh vực thực thi luật biển như chuyển nhượng tàu quân sự hết biên chế, tăng cường phối hợp về an toàn biển, đối phó với tội phạm khủng bố trên biển, tham gia vào các cuộc tập trận chung với ASEAN. Ngoài ra, Tổng thống cũng đề xuất phương án hợp tác nhằm đối phó chung với hạt nhân Bắc Triều Tiên, nâng cấp Hiệp định thương mại tự do (FTA) Hàn-ASEAN, cùng phương án hợp tác ở các lĩnh vực môi trường và biến đổi khí hậu như thành lập trung tâm chuyển đổi xanh và trung hòa carbon, dự án đối phó với ô nhiễm không khí. Tổng thống Hàn Quốc chính thức đề xuất nâng cấp quan hệ Hàn-ASEAN thành “quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” nhân dịp năm 2024 sẽ tròn kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ đối thoại giữa hai bên. Văn phòng Tổng thống đánh giá sáng kiến mà Tổng thống công bố lần này sẽ trở thành bước ngoặt lịch sử trong hợp tác Hàn-ASEAN.

 

Vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên và các cuộc hội đàm song phương

Trong chuyến công du Đông Nam Á vừa rồi, Tổng thống Yoon Suk-yeol đã tham dự hội đàm thượng đỉnh Hàn-Mỹ-Nhật, Hàn-Nhật và Hàn-Trung, trong đó từ khóa chính xuyên suốt chuyến công du là vấn đề hạt nhân miền Bắc. Đặc biệt, tại Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ-Nhật diễn ra tại Phnom Penh, lãnh đạo ba nước đã lần đầu tiên đưa ra tuyên bố chung, có nội dung nhất trí củng cố hơn nữa hợp tác an ninh Hàn-Mỹ-Nhật, đối phó với mối uy hiếp hạt nhân, tên lửa Bắc Triều Tiên, đề ra các bài toán thực hiện cụ thể. Lãnh đạo ba nước nhất trí tăng cường cung cấp năng lực răn đe mở rộng, bao gồm cả hạt nhân, chia sẻ theo thời gian thực thông tin cảnh báo sớm tên lửa Bắc Triều Tiên giữa ba bên. Nội dung này được phân tích mang ý nghĩa Seoul và Tokyo đã bình thường hóa Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung Hàn-Nhật (GSOMIA), tạo cơ hội để mở rộng hợp tác quân sự song phương trong thời gian tới. Quan hệ Hàn-Nhật được đánh giá là đã tiến thêm một bước nữa hướng tới phục hồi quan hệ. Lần này, lãnh đạo hai nước đã cùng lên tiếng về vấn đề hạt nhân Bình Nhưỡng. Mặc dù vẫn cần trao đổi thêm về vấn đề bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân bị cưỡng ép lao động thời chiến, vấn đề nan giải nhất hiện nay trong quan hệ song phương, nhưng hai nhà lãnh đạo đều đồng tình cần sớm giải quyết vấn đề này.

 

Tại hội nghị thượng đỉnh Hàn-Trung được diễn ra lần đầu sau ba năm, Tổng thống Yoon Suk-yeol đã đề nghị Trung Quốc đóng vai trò tích cực và xây dựng trong vấn đề hạt nhân, tên lửa Bình Nhưỡng. Đáp lại, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ hy vọng Hàn Quốc sẽ tích cực cải thiện quan hệ liên Triều. Trong khi Tổng thống Yoon nhấn mạnh về “giá trị phổ quát”, “tôn trọng lẫn nhau”, thì Chủ tịch Tập Cận Bình nhắc đến “chủ nghĩa đa phương chân chính”, được phân tích là nhằm kìm hãm các động thái thân Mỹ của Hàn Quốc. Dù còn bất đồng ý kiến, nhưng bản thân việc tổ chức thành công hội đàm thượng đỉnh Hàn-Trung lần này đã thể hiện quyết tâm cải thiện quan hệ của hai nước. Việc hai nhà lãnh đạo đồng tình về việc hợp tác và trao đổi vì sự phát triển của quan hệ song phương cũng được đánh giá là một thành quả có ý nghĩa lớn.