© Getty Images Bank

Tất cả chúng ta đều phải đối mặt với những rủi ro không lường trước. Tai nạn giao thông, mất cắp tài sản hay các bệnh hiểm nghèo đều dẫn đến những thiệt hại vô cùng lớn, đôi khi ảnh hưởng đến cả tính mạng. Vì thế, bảo hiểm ra đời như một giải pháp đối phó với những sự cố không may.

Liệu miền Bắc có hệ thống bảo hiểm không, và nếu có thì cách thức vận hành như thế nào? Hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu về bảo hiểm ở Bắc Triều Tiên cùng giáo sư Chung Eun-chan đến từ Viện Giáo dục Thống nhất thuộc Bộ Thống Nhất.

Hệ thống bảo hiểm do Nhà nước quản lý

Ở miền Bắc Xã hội chủ nghĩa, Nhà nước sở hữu mọi thứ. Bảo hiểm ở đây giống như một hệ thống bồi thường thiệt hại do Nhà nước quản lý, với mục tiêu chính là nhanh chóng cung cấp tiền để khôi phục các hạ tầng công cộng bị hư hỏng, thay vì bảo vệ các cá nhân hoặc tài sản tư nhân. Tất cả các tài sản công, kể cả các sản phẩm nông nghiệp của trang trại tập thể đều phải được bảo hiểm.

Bắc Triều Tiên chỉ có một công ty bảo hiểm duy nhất là Tổng công ty bảo hiểm quốc gia Bắc Triều Tiên, tiền thân là cơ quan bảo hiểm tư nhân thành lập năm 1946. Tổng công ty này cung cấp sản phẩm bảo hiểm cho các tổ chức, doanh nghiệp và người dân thông qua các chi nhánh trên toàn quốc.

Ở miền Bắc, bảo hiểm được phân loại thành bảo hiểm cá nhân và bảo hiểm tài sản. Người lao động trong độ tuổi 16 đến 65 được bảo hiểm cá nhân. Nếu người được bảo hiểm gặp tai nạn, ngã bệnh hoặc mất việc thì sẽ được bồi thường tổn thất sức lao động, tính mạng hoặc tài sản. Đối với bảo hiểm tài sản, thiệt hại tài sản sẽ được chi trả, nhưng phí bảo hiểm sẽ không được hoàn trả khi đáo hạn trong trường hợp không xảy ra tai nạn. Về cơ bản, cả bảo hiểm cá nhân và bảo hiểm tài sản đều thuộc sở hữu của Nhà nước, và cư dân Bắc Triều Tiên hầu như không hề biết về chế độ bảo hiểm của mình.

Người dân hầu như không hề biết về chế độ bảo hiểm của mình

Người dân Bắc Triều Tiên bị khấu trừ một phần lương để trả phí bảo hiểm, nhưng không hề nắm rõ thông tin về các chính sách hoặc điều khoản bảo hiểm của họ vì không có hợp đồng. Tổng công ty bảo hiểm quốc gia Bắc Triều Tiên nộp lợi nhuận vào kho bạc tại ngân hàng trung ương. Nhà nước sẽ dùng ngân sách để hỗ trợ người dân khi họ chịu tổn thất về lao động, tính mạng hoặc tài sản. Hệ thống bảo hiểm quốc nội và cả những khoản bảo hiểm quốc tế đều được coi là kênh tăng thu ngân sách Nhà nước cho miền Bắc.

“Bảo hiểm hạt nhân” là thẻ đàm phán để nhận hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế

Tương tự nhiều nước khác, Bắc Triều Tiên mua bảo hiểm quốc tế để bù đắp tổn thất về tính mạng và tài sản có thể xảy ra trong quá trình giao dịch với nước ngoài. Nhưng việc cố tình gây tai nạn để kiếm tiền từ một công ty bảo hiểm của Anh đã gây tai tiếng cho nước này. Miền Bắc cũng yêu cầu các cơ quan ngoại giao, nhà đầu tư và khách du lịch nước ngoài mua bảo hiểm cá nhân và tài sản để kiếm ngoại tệ. Nơi đây còn có một loại bảo hiểm rất độc đáo là “bảo hiểm hạt nhân”. Với lịch sử phát triển vũ khí hạt nhân lâu đời, Bắc Triều Tiên dùng loại bảo hiểm này làm thẻ đàm phán để nhận hỗ trợ kinh tế từ thế giới bên ngoài.

Thị trường đầy tiềm năng

Quy mô thị trường bảo hiểm Bắc Triều Tiên đạt 1,5 tỷ USD năm 2016, tăng trưởng trung bình 4,6% hàng năm trong 10 năm qua. Con số này báo hiệu một triển vọng vô cùng sáng sủa, dù cơ chế vận hành hệ thống bảo hiểm nơi đây rất khác so với phần còn lại của thế giới.

Trong một báo cáo năm ngoái, Viện nghiên cứu bảo hiểm Hàn Quốc cho rằng cần quan tâm đặc biệt đến thị trường bảo hiểm Bắc Triều Tiên, bởi thị trường này có tiềm năng tăng trưởng cao. Dù có thể đi kèm nhiều rủi ro, thị trường bảo hiểm miền Bắc dự kiến sẽ tăng trưởng nhanh khi mở cửa. Cam kết phi hạt nhân hóa của Bắc Triều Tiên rất quan trọng đối với sự thành công của thị trường bảo hiểm nước này.