ⓒ KBS

Trong hai số phát sóng trước, chúng ta đã tìm hiểu về hệ thống luật pháp của Bắc Triều Tiên. Nghề luật sư vẫn tồn tại trong chế độ độc tài của miền Bắc. Không biết người dân Bắc Triều Tiên có thể dễ dàng thuê luật sư hay không, và luật sư được đối đãi như thế nào ở nước này? Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về nghề luật sư ở Bắc Triều Tiên cùng luật sư Oh Hyun-jong.

Luật sư bị Nhà nước quản lý chặt chẽ

Trong xã hội Bắc Triều Tiên, nhu cầu dịch vụ pháp lý ít hơn nhiều so với các nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, nội dung của các quy định cũng khá đơn giản. Vì vậy, số lượng luật sư ở miền Bắc ít hơn so với các nước tự do dân chủ, trong đó có Hàn Quốc.

Các luật sư Bắc Triều Tiên chỉ được phép đại diện cho các bị cáo trong phạm vi chứng minh các chính sách và quyết định của đảng. Nói cách khác, họ chỉ đơn giản giải thích động cơ của bị cáo đằng sau nghi vấn phạm tội chứ không bào chữa cho bị cáo. Vì vậy, luật sư không thực sự có vai trò gì, ngay cả khi bị cáo không có tội.

Luật tố tụng hình sự Bắc Triều Tiên quy định nghi phạm có quyền lựa chọn luật sư và được giúp đỡ. Tuy nhiên trên thực tế, luật sư ngồi trong tòa án chỉ mang tính hình thức.

Không được trọng dụng cao

Có thể dễ dàng hình dung người dân Bắc Triều Tiên không quá cần luật sư. Khác với luật sư Hàn Quốc, luật sư Bắc Triều Tiên có mức thu nhập không cao vì họ không thể hành nghề dưới danh nghĩa cá nhân.

Ở Bắc Triều Tiên, các luật sư không hề thấy công việc của mình có giá trị. Quyền cá nhân không được coi là quan trọng ở đất nước xã hội chủ nghĩa, bởi chính các luật sư, người được cho là bảo vệ quyền và lợi ích của cá nhân, chỉ tồn tại trên danh nghĩa. Tại tòa án pháp lý, luật sư chỉ là công chức chịu trách nhiệm lý giải hành vi phạm tội của bị cáo mà không thực sự bào chữa, nên rất ít có cơ hội nhận hối lộ. Thêm vào đó, mức lương thấp khiến luật sư trở thành nghề kém hấp dẫn, và cũng không khó để trở thành luật sư. Bắc Triều Tiên không có kỳ thi luật sư và cũng không có hệ thống đào tạo cho những người thi đỗ như ở Hàn Quốc. Ở miền Bắc, bất kỳ ai cũng có thể trở thành luật sư sau khi tốt nghiệp trường luật.

Cần tăng cường trao đổi trong cộng đồng pháp lý giữa hai miền

Nhận thấy khác biệt lớn trong hệ thống luật sư của hai miền Nam-Bắc, nhiều ý kiến đang kêu gọi tổ chức các hội nghị học thuật có sự tham gia của luật sư hai bên trong tiến trình chuẩn bị thống nhất. Với trường hợp của Liên bang Đức, các chuyên gia pháp lý Tây Đức nhận thấy họ không biết gì về hệ thống tư pháp của Đông Đức. Đây chính là trở ngại đầu tiên của Đức trong quá trình tích hợp hai hệ thống pháp luật, tiêu tốn nhiều thời gian và công sức. Để tránh trường hợp này, Hàn Quốc cần hiểu rõ hơn về hệ thống tư pháp của Bắc Triều Tiên.

Khi hai miền Nam-Bắc đạt được thống nhất, sẽ mất một thời gian đáng kể để hợp nhất cộng đồng pháp lý của hai bên bởi những chênh lệch đặc thù hiện tại. Các luật sư Hàn Quốc cần thể hiện mối quan tâm nhất quán đến vấn đề này và nghiên cứu phương án thực hiện trao đổi với các đối tác Bắc Triều Tiên.