ⓒ YONHAP News

Thiết kế thời trang tại Bắc Triều Tiên phản ánh rõ đặc trưng của một xã hội theo chủ nghĩa tập thể. Những tác phẩm gây chú ý tại các triển lãm mỹ thuật công nghiệp của nước này chủ yếu là đồng phục cho người lao động, học sinh, tình nguyện viên. Người dân miền Bắc cũng thường mặc trang phục truyền thống của bán đảo Hàn Quốc là Hanbok trong các sự kiện, hay quân phục và âu phục cùng màu tại các cuộc họp, cho thấy xã hội Bắc Triều Tiên đề cao sự thống nhất trong trang phục. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về đồng phục trong văn hóa thời trang của miền Bắc cùng giáo sư Choi Hee-sun đến từ Viện nghệ thuật sau đại học thuộc Đại học Chung-Ang.

 

Ý nghĩa của đồng phục tại Bắc Triều Tiên

Trong các tuyên bố của mình, cố Chủ tịch Kim Jong-il và Chủ tịch Kim Jong-un thường xuyên nhấn mạnh sự cần thiết phải phát triển trang phục phù hợp với lối sống xã hội chủ nghĩa, loại bỏ triệt để những loại quần áo chạy theo xu hướng tư bản. Thay vì thể hiện cá tính và xu hướng, chính quyền miền Bắc coi trang phục là một phương tiện hỗ trợ cho việc bảo vệ và đem lại cảm giác gắn bó với thể chế đề cao tổ chức tập thể, thể hiện tinh thần đấu tranh trong đời sống hàng ngày. Vì xã hội Bắc Triều Tiên đề cao phong cách đồng phục gọn gàng, các phụ kiện hầu hết được giảm thiểu tối đa và những bộ quần áo chuyên dùng cho học tập hay sản xuất rất được coi trọng. Do vậy, người dân miền Bắc khá quen thuộc với việc mặc đồng phục tại các sự kiện quan trọng và trong đời sống thường ngày.

 

Sự thay đổi của đồng phục miền Bắc dưới thời Chủ tịch Kim Jong-un

Trong các mẫu thiết kế thời trang được giới thiệu nhân dịp kỷ niệm 74 năm thành lập Đại học mỹ thuật Bình Nhưỡng vào tháng 8 vừa qua, ngoài các mẫu quần áo thường ngày mang đậm phong cách cá nhân, các mẫu đồng phục học sinh, đồng phục thể dục và đồng phục tình nguyện tại các cơ sở văn hóa cũng tăng lên đáng kể. Sau khi Chủ tịch Kim Jong-un lên nắm quyền, đồng phục của tiếp viên hãng hàng không quốc gia Air Koryo cũng đã thay đổi với đường viền cổ áo thấp hơn, váy ngắn hơn và chuyển từ màu đỏ đặc trưng của xã hội chủ nghĩa qua màu xanh đen phù hợp với phong thái đô thị tinh tế. Kết hợp với chiếc mũ gọn gàng, bộ đồng phục này đã gây được sự chú ý khi trở thành phương tiện quảng bá quan trọng của miền Bắc.

 

Đồng phục học sinh tại Bắc Triều Tiên

Đồng phục học sinh là một loại đồng phục tiêu biểu của  Bắc Triều Tiên và là loại trang phục bắt buộc cho học sinh và sinh viên từ cấp tiểu học đến đại học. Tuy nhiên, khác với Hàn Quốc nơi các trường học có đồng phục khác nhau, miền Bắc quy định một mẫu thiết kế đồng phục thống nhất cho học sinh trên toàn quốc, không phân biệt chương trình học và không có bảng tên, vì nước này hướng đến chủ nghĩa tập thể hơn là cá nhân. Song thiết kế đồng phục học sinh của miền Bắc đã được thay đổi vào năm 2015, lần đầu tiên sau hơn 30 năm. Đồng phục mùa hè gồm áo sơ mi trắng và quần cộc cho nam, áo sơ mi và váy cho nữ. Đồng phục mùa đông thì có thêm áo khoác. Màu sắc đồng phục cũng được chuyển sang các màu sáng như màu xanh sáng cho nam, tím và xám cho nữ. Tuy nhiên, kiểu dáng lại không có thay đổi nhiều khi nữ vẫn mặc váy và nam vẫn mặc quần xuông.

 

Quân phục tại Bắc Triều Tiên

Quân phục là loại đồng phục phổ biến nhất miền Bắc, với quân số hơn một triệu binh sĩ. Có thể nói, người dân nước này ai ai cũng có ít nhất một bộ quân phục, vì nam giới trước 60 tuổi và nữ giới trước khi kết hôn đều phải tham gia huấn luyện trong lực lượng công-nông. Một thông tin thú vị là phu nhân đầu tiên của cố Chủ tịch Kim Nhật Thành, bà Kim Jong-suk, cũng là bà nội của Chủ tịch Kim Jong-un, đã tham gia vào việc thiết kế và quảng bá quân phục của Bắc Triều Tiên trong quá khứ.

 

Bộ đồ kaki tại Bắc Triều Tiên

Tuy thoạt nhìn có thể giống nhau, tùy vào màu sắc, hình dáng túi, hình dạng cúc và chất liệu, song bộ đồ kaki được chia làm ba loại là loại thường, trung cấp và cao cấp. Bộ đồ kaki màu lục quân hoặc màu vàng nâu là loại trang phục thường thấy của nam giới Bắc Triều Tiên. Được mệnh danh là đồng phục quốc dân, loại quần áo này được người dân miền Bắc mặc như trang phục hàng ngày. Cùng yêu thích bộ đồ kaki nhưng các nhà lãnh đạo tối cao của Bắc Triều Tiên lại có phong cách khác với người dân. Cố Chủ tịch Kim Nhật Thành thường mặc đồ kaki đã đóng hết cúc, còn người coi trọng tính thực tiễn như cố Chủ tịch Kim Jong-il lại hay mặc các bộ kaki có khóa kéo. Trong khi đó, ông Kim Jong-un thường xuyên mặc các bộ đồ kaki với màu sắc đa dạng, chất liệu thượng hạng cùng các hoa văn nhỏ như sọc trên nền đen và các loại túi đóng hoặc túi tròn, cho thấy sự phát triển theo phong cách cao cấp qua nhiều phương pháp may đo đa dạng. Mặc những bộ quần áo kaki theo nhiều cách đa dạng là một phần trong chính sách thời trang chính trị của ông Kim Jong-un nhằm quảng bá hình ảnh một nhà lãnh đạo thân thiện với người dân.

Các mặt hàng thời trang đa dạng của nước ngoài đang được du nhập vào Bắc Triều Tiên thông qua các chợ tư nhân. Tuy vậy, với mặc định quần áo phản ánh tư tưởng thông qua mong muốn và sở thích cá nhân, Bình Nhưỡng gần đây đã tăng cường kiểm soát tư tưởng đối với người dân và thậm chí còn kiểm soát trang phục của thế hệ thanh thiếu niên. Trong bối cảnh này, có thể thấy văn hóa đồng phục của miền Bắc sẽ tiếp tục thịnh hành trong tương lai gần.