ⓒ YONHAP News 

Ngày 11/10, Bắc Triều Tiên đã khai mạc Triển lãm phát triển quốc phòng "Tự vệ-2021" tại Trung tâm triển lãm ba cuộc cách mạng ở thủ đô Bình Nhưỡng nhân kỷ niệm 76 năm thành lập đảng Lao động. Truyền thông miền Bắc đưa tin triển lãm này trưng bày một loạt vũ khí và thiết bị kỹ thuật phục vụ chiến tranh mà nước này phát triển trong 5 năm qua, bao gồm cả các loại tên lửa mới thử nghiệm gần đây. Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Kim Jong-un khẳng định sự kiện này không khác gì một cuộc duyệt binh quy mô lớn để thể hiện sức mạnh quân sự vĩ đại của quốc gia. Sau đây, nhà nghiên cứu Hong Min đến từ Phòng nghiên cứu Bắc Triều Tiên thuộc Viện nghiên cứu thống nhất sẽ giải thích lý do miền Bắc tổ chức triển lãm thay vì duyệt binh nhân kỷ niệm ngày thành lập đảng Lao động.

 

Triển lãm phát triển quốc phòng của Bắc Triều Tiên được tổ chức dưới hình thức triển lãm vũ khí, vốn từng được nhiều nước trên thế giới như Nga, Trung Quốc, Mỹ và Hàn Quốc thực hiện. Khác với duyệt binh, triển lãm được tổ chức trong một khoảng thời gian nhất định nên người dân trên cả nước đều có thể tham quan, mang lại hiệu quả tuyên truyền cao hơn. Đồng thời, sự kiện này vừa có tác dụng thể hiện sức mạnh và quyết tâm tiếp tục phát triển vũ khí của quốc gia, lại vừa tránh gây hiềm khích với nước ngoài.

 

Các chuyên gia cho rằng Bắc Triều Tiên muốn nhấn mạnh với người dân trong và ngoài nước về sự cần thiết phải tăng cường sức mạnh quốc phòng thông qua triển lãm, vốn được coi là một hoạt động kinh tế bình thường trên thế giới. Theo Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA), trong bài phát biểu khai mạc sự kiện, Chủ tịch Kim Jong-un nhấn mạnh việc tăng cường sức mạnh quân sự là để tự vệ, không phải để gây chiến trên bán đảo Hàn Quốc hay nhắm đến một quốc gia cụ thể nào như Hàn Quốc và Mỹ.

Mặt khác, Bắc Triều Tiên cho biết theo “Kế hoạch 5 năm về phát triển khoa học quốc phòng và hệ thống vũ khí” công bố tại Đại hội đảng Lao động lần thứ 8 hồi tháng 1 năm nay, nước này đang nghiên cứu phát triển các loại vũ khí mới đa dạng, trong đó có vũ khí hạt nhân chiến thuật và tàu ngầm hạt nhân.

 

Có thể thấy “Kế hoạch 5 năm về phát triển khoa học quốc phòng và hệ thống vũ khí” của Bắc Triều Tiên sẽ thúc đẩy phát triển các loại vũ khí được đề cập cụ thể tại Đại hội đảng Lao động lần thứ 8 như vũ khí hạt nhân chiến thuật, đầu đạn hạt nhân siêu lớn, động cơ nhiên liệu rắn, tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM), tàu ngầm hạt nhân và tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM). Các cơ quan tình báo và các nhà nghiên cứu suy luận rằng miền Bắc đã tập trung phát triển tên lửa tầm trung và tầm xa, phù hợp với “Kế hoạch 4 năm về phát triển kỹ thuật quốc phòng” (2013-2017). Theo đó, ngày 29/11/2017, Bắc Triều Tiên đã phóng tên lửa tầm xa Hwasong-15 có tầm bắn tới 13.000 km và tuyên bố đã hoàn thiện năng lực hạt nhân, đánh dấu việc hoàn thành bước đầu kế hoạch phát triển quân sự. Do đó lần này, “Kế hoạch 5 năm về phát triển khoa học quốc phòng và hệ thống vũ khí” được xây dựng là nhằm phát triển và hiện đại hóa các loại vũ khí theo hướng chiến lược và chiến thuật.

 

Chỉ riêng trong năm nay, Bắc Triều Tiên đã thực hiện 7 vụ phóng thử tên lửa. Ngày 15/9, Phó Chủ tịch Ủy ban Tuyên truyền đảng Lao động Kim Yo-jong, em gái Chủ tịch Kim Jong-un, đã ra tuyên bố khẳng định hàng loạt sự kiện phát triển và thử nghiệm vũ khí của Bình Nhưỡng là để phù hợp với “Kế hoạch 5 năm về phát triển khoa học quốc phòng và hệ thống vũ khí”. Trong bài phát biểu trước kỳ họp thứ 5 Hội đồng nhân dân tối cao khóa XIV, nhà lãnh đạo Kim cũng cho biết miền Bắc đang thúc đẩy phát triển hệ thống vũ khí mới.

 

Các sự kiện này có liên quan đến các loại vũ khí mà Bình Nhưỡng đã nhắc đến tại Đại hội đảng Lao động lần thứ 8, vốn có mục đích nhắm vào lỗ hổng trong chiến lược của Hàn Quốc và Mỹ. Ví dụ, tên lửa hành trình tầm xa mà miền Bắc phóng thử vào ngày 11/9 và 12/9 là loại tên lửa có thể bay trên không trung trong thời gian dài, khó đánh chặn, có thể giấu trên tàu hỏa hoặc trong đường hầm nên cũng khó phòng ngự, mang lại khả năng đánh trả đũa khi bị tấn công và nâng cao khả năng sinh tồn cho Bắc Triều Tiên. Vì vậy, hầu hết các động thái này của miền Bắc đều phù hợp với chính sách phát triển vũ khí chiến thuật mới thuộc kế hoạch 5 năm phát triển vũ khí của nước này. Ngoài ra, phát triển tên lửa bội siêu thanh cũng là một trong 5 nhiệm vụ quan trọng nhất của kế hoạch 5 năm mà Bình Nhưỡng đang thực hiện.

 

Gần đây, Bắc Triều Tiên chỉ trích cộng đồng quốc tế áp dụng tiêu chuẩn kép khi cáo buộc miền Bắc có động thái khiêu khích, trong khi các nước này cũng đang thực hiện các chính sách tăng cường khả năng quốc phòng. Tương tự bài phát biểu trước kỳ họp thứ 5 Hội đồng nhân dân tối cao trước đó, trong lễ khai mạc Triển lãm phát triển quốc phòng vừa qua, Chủ tịch Kim Jong-un đã chỉ trích Hàn Quốc vì coi những động thái tăng cường sức mạnh quân sự của Bình Nhưỡng là hành động khiêu khích và uy hiếp, đồng thời yêu cầu Seoul rút lại tiêu chuẩn kép và chính sách thù địch.

 

Bắc Triều Tiên lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ “tiêu chuẩn kép” vào tháng 3 năm nay nhằm phản bác lại các chỉ trích của Hàn Quốc và Mỹ về vụ bắn thử tên lửa dẫn đường chiến thuật kiểu mới của nước này. Bình Nhưỡng cho rằng Mỹ đã áp dụng “tiêu chuẩn kép” khi không có phản ứng gì về động thái tăng cường năng lực hạt nhân của Anh và Pháp nhưng lại coi việc phát triển vũ khí để tự vệ của miền Bắc là một hành động khiêu khích. Thuật ngữ này được Bắc Triều Tiên sử dụng cho đến nay, cho thấy nước này sẽ tiếp tục phát triển các loại vũ khí chiến lược. Chủ trương cải thiện quan hệ liên Triều hiện tại cũng là một phương thức hòa hoãn để miền Bắc tiếp tục phát triển vũ khí.

 

Bắc Triều Tiên khẳng định các vụ phóng thử tên lửa đều nhằm mục đích tăng cường khả năng quốc phòng, chứ không phải là hành động khiêu khích quân sự. Đồng thời, Triển lãm phát triển quốc phòng cũng là một phần trong “Kế hoạch 5 năm về phát triển khoa học quốc phòng và hệ thống vũ khí” được bắt đầu triển khai từ năm nay. Theo đó, nhiều khả năng nước này sẽ tiếp tục phát triển vũ khí ít nhất là trong 5 năm tới.

 

Đáng chú ý, Bắc Triều Tiên thường thực hiện các vụ phóng thử tên lửa trùng với thời điểm Hàn Quốc, Mỹ hoặc các nước lân cận thử vũ khí, trong đó có vụ phóng thử tên lửa SLBM từ tàu ngầm Dosan Ahn Chang-ho và lễ hạ thủy tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc. Tương tự, miền Bắc có thể có động thái tương tự khi Mỹ và Hàn Quốc tiến hành tập trận quân sự chung hoặc thử nghiệm vũ khí để ngăn Washington và Seoul đặt vấn đề với các hành động của nước này. Hiện tại, Bắc Triều Tiên vẫn để ngỏ khả năng tổ chức đàm phán Mỹ-Triều và cải thiện quan hệ liên Triều. Trước đây, miền Bắc sẽ lấy lý do Mỹ có chính sách thù địch hoặc thái độ đàm phán hời hợt để giải thích cho các vụ thử vũ khí hay phóng tên lửa. Tuy nhiên, triển lãm quốc phòng vừa qua cho thấy Bình Nhưỡng coi việc phát triển vũ khí là một quá trình quan trọng, tách biệt với các cuộc đàm phán với Hàn Quốc và Mỹ. Do đó, có khả năng cao nước này sẽ tiếp tục phát triển vũ khí và sử dụng các cuộc đàm phán Mỹ-Triều và quan hệ liên Triều để hòa hoãn trong quá trình này.

 

Trong cuộc họp giữa Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan và người đồng cấp Hàn Quốc Suh Hoon tại thủ đô Washington (Mỹ) vào ngày 12/10 (giờ địa phương), ông Sullivan tái khẳng định Mỹ không có chính sách thù địch và sẵn sàng gặp gỡ và đàm phán vô điều kiện với Bắc Triều Tiên. do đó, nhiều người đang dồn sự chú ý vào các động thái tiếp theo của miền Bắc.