ⓒ Getty Images Bank

Quan điểm về hôn nhân tại Bắc Triều Tiên đang có sự thay đổi, đặc biệt là trong giới trẻ. Nếu như trước đây nhiều trường hợp nam nữ miền Bắc gặp mặt và kết hôn tương xứng với điều kiện gia đình qua giới thiệu, thì gần đây một bộ phận tầng lớp trẻ có thể tự do hẹn hò và tiến tới hôn nhân. Luật gia đình Bắc Triều Tiên quy định độ tuổi kết hôn hợp pháp là từ 18 tuổi cho nam và 17 tuổi cho nữ. Cho đến đầu những năm 2000, nữ giới thường kết hôn khi 23-25 tuổi và nam giới kết hôn vào độ tuổi 27-30, nhưng độ tuổi kết hôn tại miền Bắc đang ngày càng muộn hơn trong thời gian gần đây. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về những thay đổi trong quan niệm về kết hôn tại miền Bắc cùng Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu thống nhất Cho Jeong-ah.

 

Thay đổi trong độ tuổi kết hôn tại Bắc Triều Tiên

Theo thống kê năm 2014, độ tuổi kết hôn trung bình lần đầu của người dân Bắc Triều Tiên là 25 tuổi với nữ giới và 28 tuổi với nam giới, thấp hơn đáng kể so với Hàn Quốc. Tuy nhiên, theo lời những người đào tẩu miền Bắc, người dân nước này gần đây có xu hướng kết hôn muộn hơn, đặc biệt là những người phụ nữ có học vấn cao sống ở các thành phố lớn. Có nhiều lý do giải thích cho hiện tượng này. Đầu tiên là ngày càng nhiều phụ nữ cảm thấy cần phải có công việc kinh doanh cơ bản trước thay vì kết hôn sớm, hậu thuẫn chồng, rồi vừa làm việc nhà vừa nuôi dạy con cái và kinh doanh. Ngoài ra, phụ nữ thuộc tầng lớp trí thức hoặc có điều kiện kinh tế thường muốn tốt nghiệp đại học và trở thành đảng viên để thăng tiến trong xã hội, nhưng cả hai việc này đều cần phải có thời gian. Vì vậy, có những trường hợp người phụ nữ trì hoãn việc kết hôn đến cuối những năm 20 tuổi hoặc đầu những năm 30 tuổi.

 

Thay đổi trong hình mẫu bạn đời lý tưởng tại Bắc Triều Tiên

Bên cạnh đó, hình mẫu kết hôn của phụ nữ Bắc Triều Tiên cũng đang dần thay đổi. Trước đây, phụ nữ nước này coi những người làm việc ở Trung ương đảng Lao động hoặc Bộ An ninh quốc gia là hình mẫu lý tưởng. Tuy nhiên, ngày nay, những người có thể dễ dàng đi du lịch nước ngoài hoặc tiếp xúc với ngoại tệ, chẳng hạn như nhân viên ngoại thương, cán bộ quản lý ngoại tệ và nhà ngoại giao, được phụ nữ miền Bắc đánh giá cao nhất. Gần đây, bên cạnh địa vị chính trị, các yếu tố khác như nghề nghiệp, năng lực kinh tế hay tiềm năng phát triển của nam giới cũng được phụ nữ Bắc Triều Tiên xem xét kỹ.

Người dân Bắc Triều Tiên có nhiều cách nói để chỉ người bạn đời lý tưởng. Trong đó đứng đầu là cụm từ “Yeol-dae-me-ki”, tên loài cá trê nhiệt đới mà Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Kim Jong-un tích cực khuyên dùng để giải quyết nạn thiếu lương thực trong nước, dùng để chỉ người đàn ông yêu đương nhiệt huyết, tốt nghiệp đại học, là đảng viên và có kiến thức kỹ thuật. Ngoài ra, còn có cụm từ “Hyeon-dae-ka-jae-mi” để chỉ người phụ nữ có nhiều tiền, tốt nghiệp đại học, gia đình nề nếp, có năng lực và ngoại hình. Tuy nhiên, các cô dâu lý tưởng nhất được ví von bằng cụm từ "Son-oh-kong", chỉ một phụ nữ có thể hỗ trợ điện thoại di động, xe máy và việc học cho chồng. Đây là những người có tiềm lực tài chính, có thể kiếm tiền và quán xuyến gia đình để cho người đàn ông đi học đại học nếu người đàn ông đó không đủ kinh tế. Nam giới các tầng lớp khác nhau sẽ có hình mẫu bạn đời lý tưởng khác nhau. Tầng lớp dân thường thích những người phụ nữ có bản lĩnh và giỏi kinh doanh kiếm tiền trong bối cảnh Bắc Triều Tiên đang được thị trường hóa sau cuộc khủng hoảng kinh tế. Trong khi đó, những nam giới có bản lĩnh, có điều kiện kinh tế và gia cảnh tốt thì sẽ tìm kiếm người bạn đời đã tốt nghiệp đại học và có ngoại hình.

 

Việc kết hôn với người dân Bình Nhưỡng tại Bắc Triều Tiên

Tuy nhiên, tại Bắc Triều Tiên, người bạn đời lý tưởng nhất là người có thể mang lại cho nửa kia cơ hội trở thành công dân Bình Nhưỡng. Khác với Hàn Quốc, người dân Bắc Triều Tiên không được tự do lựa chọn nơi sống và làm việc, mà sẽ do Nhà nước chỉ định. Họ chỉ có hai cách để rời khỏi nơi chôn nhau cắt rốn, một là tốt nghiệp đại học ở địa phương khác rồi ở lại làm việc tại đó và hai là kết hôn. Tuy nhiên, việc kết hôn với người dân Bình Nhưỡng không hề dễ dàng.

 

Thay đổi trong quan niệm về hôn nhân tại Bắc Triều Tiên

Gần đây, bên cạnh tiêu chuẩn chọn bạn đời, quan niệm về hôn nhân của người dân Bắc Triều Tiên cũng có sự thay đổi. Có nhiều trường hợp ở tầng lớp trẻ sống chung mà không đăng ký kết hôn. Ngoài ra, không chỉ nam giới mà khả năng kinh tế của phụ nữ cũng trở thành điều kiện quan trọng khi kết hôn. Đồng thời, tuổi tác hay tiền sử kết hôn của người phụ nữ cũng không còn là một vấn đề lớn khi sống chung. Ngoài ra, miền Bắc ngày nay cũng xuất hiện xu hướng các cặp đôi sống thử trước rồi mới tiến tới hôn nhân bởi việc ly hôn không hề dễ dàng, nhiều thủ tục và tốn thời gian.

Tuy chế độ hôn nhân chưa thay đổi hoàn toàn, những người phụ nữ Bắc Triều Tiên sống trong khuôn khổ mang tính gia trưởng nay đã bắt đầu có những kỳ vọng về hạnh phúc cá nhân, tương lai và mong muốn của bản thân, đặc biệt là những người phụ nữ có tiềm lực kinh tế. Vì vậy, những thay đổi trong chế độ gia đình và chế độ kết hôn đang dần dần mở rộng, dẫn tới xu hướng kết hôn muộn hơn, sinh ít con hơn, tỷ lệ không kết hôn hoặc ly hôn dự kiến sẽ tăng cao trong tương lai.