Trong tiếng vỗ tay của khán giả, một ông cụ lớn tuổi chống gậy, chậm rãi bước lên sân khấu. Ông cụ ấy là nghệ sĩ biểu diễn đàn Accordion Shim Sung-rak, nay đã ngoài 80 tuổi. Với thân hình gầy guộc, nhỏ bé, nghệ sĩ Shim Sung-rak cầm trên tay chiếc đàn Accordion nặng 27kg, kéo vào rồi lại đẩy ra một cách nhẹ nhàng, phát ra những thanh âm, giai điệu từ hơi thở của gió, chinh phục trái tim khán giả ngay từ những giây phút đầu tiên.

Buổi biểu diễn “Lời hát của gió” của nghệ sĩ Shim Sung-rak vào tối Chủ Nhật ngày 30/7/2016 thật đặc biệt. Tại đây, người nghệ sĩ được tặng chiếc đàn Accordion mới nhờ số tiền được quyên góp từ cộng đồng trong hơn hai tháng, sau khi chiếc đàn mà ông gắn bó gần như cả cuộc đời đã bị cháy rụi trong trận hỏa hoạn tại nhà riêng vào bốn tháng trước. Mang theo chiếc đàn Accordion mới lên sân khấu, người nghệ sĩ già 80 tuổi Shim Sung-rak hướng về phía khán giả, quỳ gối cảm tạ. Thế rồi ông khóc, khiến khán giả cũng không kìm được nước mắt. Choi Sung-chul, giám đốc phòng thu âm Paper Record, người lên ý tưởng quyên góp cộng đồng để mua đàn cho nghệ sĩ Shim Sung-rak, cho biết: “Giá một chiếc đàn Accordion lên tới 30 triệu won (khoảng 26.000 USD). Tôi đã hứa nếu quyên góp thành công sẽ tổ chức một buổi biểu diễn để cảm ơn những tấm lòng hảo tâm. Cuối cùng, kỳ tích đã xảy ra. Những người đến xem buổi biểu diễn không phải là khán giả bình thường. Họ đều là những người biết đến hoàn cảnh của nghệ sĩ Shim Sung-rak và kêu gọi nhau cùng quyên góp để mua nhạc cụ mới cho ông. Buổi biểu diễn đã diễn ra trong không khí vô cùng xúc động. Đến khi kết thúc, nghệ sĩ Shim Sung-rak đột nhiên quỳ xuống sân khấu bày tỏ sự cảm tạ, khiến khán giả rất cảm động và dành cho ông những tràng pháo tay không ngớt trong suốt hơn 20 phút. Tất cả những người tham gia buổi biểu diễn, bao gồm các nghệ sĩ biểu diễn và các nhân viên, thậm chí cả cá nhân tôi, đều đã khóc. Lần đầu tiên tôi được chứng kiến một buổi biểu diễn cảm động như vậy.”

Buổi công diễn ngày hôm đó được coi như một món quà thể hiện sự yêu mến và kính trọng của khán giả đối với nghệ sĩ Accordion Shim Sung-rak, người đã dành 65 năm cuộc đời mang đến cho người nghe những giai điệu tuyệt vời.



Bén duyên với đàn Accordion từ thời niên thiếu
Hầu hết các album của các ca sĩ đại chúng Hàn Quốc vang bóng một thời đều có sự tham gia đệm nhạc của nghệ sĩ Shim Sung-rak. Đặc biệt, ông từng là nhạc công biểu diễn cho Tổng thống, đồng thời tham gia vào nhiều tác phẩm nhạc phim điện ảnh như phim “Nàng tiên cá”, “Ngày xuân tươi đẹp”, “Thợ cắt tóc của tổng thống”. Hơn 7.000 bản nhạc của ông đã được đăng ký với Liên đoàn nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc Hàn Quốc, trong khi số lượng album của ông đã lên đến con số hơn 100. Shim Sung-rak, nhân chứng sống của nền âm nhạc đại chúng Hàn Quốc, đã bén duyên với đàn Accordion từ những năm tháng tuổi thiếu niên.

Năm 1953, khi cuộc chiến tranh Triều Tiên đi đến hồi kết, ông Shim Sung-rak, khi đó là học sinh cấp 3 ở thành phố Busan, hay lui tới cửa hàng băng đĩa trong xóm. Vì quá yêu thích âm nhạc, Shim Sung-rak thường ghé sát vào chiếc loa trong cửa hàng để vừa thưởng thức âm nhạc vừa chép lại lời bài hát. Cũng trong thời gian đó, cậu thiếu niên Shim Sung-rak biết một cửa hàng lớn bán nhạc cụ trong thành phố, và thường xuyên đến đó chỉ vì muốn được ngắm nhìn các loại nhạc cụ tại đây. Dần dần, cậu được chủ cửa hàng tin tưởng và thỉnh thoảng giao cho việc trông nom cửa hàng. Đó là lần đầu tiên Shim Sung-rak có cơ hội được tiếp xúc với đàn Accordion. Ông kể lại: “Mỗi khi tôi đến, ông chủ cửa hàng lại nhờ tôi trông hàng giúp. Nhưng chỉ ngồi không cả ngày thì rất buồn chán. Trong lúc ngắm nhìn dãy đàn Accordion được bày tại cửa hàng, tôi thấy một chiếc đàn cũ không đóng hộp. Vì muốn nghe âm thanh của nó nên tôi đã mở chiếc đàn ra chơi thử. Tôi đánh thử các phím để biết đâu là nốt đô, đâu là nốt rê, và rồi tôi chơi thử một bài đang rất được ưa chuộng vào thời đó là “Nước mắt Mokpo”. Tôi cứ thế chơi thử, và mỗi lần đánh sai thì tôi sẽ tập lại cho đúng. Bắt gặp tôi đang chơi nhạc khi trở về cửa hàng, ông chủ cửa hàng đã khen tôi chơi đàn phong cầm rất giỏi.”

Khi ở cửa hàng nhạc cụ, Shim Sung-rak chơi nhạc với chiếc đàn Accordion đã cũ. Khi trở về nhà, cậu coi xương sườn của mình là nhạc cụ để luyện tập. Không hề có bản nhạc, Shim Sung-rak tự mình mày mò các nốt nhạc để chơi. Khi đã chơi quen đàn Accordion, một sự việc không ngờ đã xảy đến với Shim Sung-rak khi cậu đến xem cuộc thi hát của đài truyền hình KBS tại thành phố Busan cùng với một nhà soạn nhạc quen biết ông chủ cửa hàng bán nhạc cụ. Người nghệ sĩ chia sẻ: “Khi đó khán phòng rất đông khán giả. Trên sân khấu, hai nghệ sĩ đàn Accordion và ghi-ta đang thử ghép nhạc cho các thí sinh. Do trước đây chỉ biểu diễn nhạc trong các doanh trại quân đội Mỹ, hai nghệ sĩ này chỉ biết các bài hát phương Tây và không thể hiện được hết các nốt nhạc cần thiết, khiến phần biểu diễn của các thí sinh mất đi phần nào cảm xúc da diết đặc trưng của âm nhạc Hàn Quốc. Tôi rất muốn nói cho họ biết nhưng không thể. Khi chương trình kết thúc, ông chủ cửa hàng nhạc cụ đến và bảo “Bắt đầu từ tuần sau, cháu hãy chơi đàn Accordion tại cuộc thi này”. Một điều tưởng như không tưởng đã trở thành hiện thực.”

Cậu học sinh cấp ba đã trở thành nghệ sĩ đệm nhạc trong chương trình của Đài truyền hình. Shim Sung-rak mang theo chiếc đàn Accordion mượn ở cửa hàng bán nhạc cụ đến Đài truyền hình, đệm nhạc giúp các thí sinh tham gia cuộc thi hát tập luyện. Ông cho biết: “Khi tôi đang tập đàn, một thí sinh của cuộc thi hát đến nhờ tôi đệm bài “Hwang Jin-yi, tình yêu xưa”. Thế rồi một thí sinh nữ khác lại chạy đến nhờ tôi đệm bài “Cô gái Hồng Kông”. Cứ thế, ba, bốn thí sinh nhờ tôi đệm đàn để luyện hát. Nhờ vậy mà tôi cũng được luyện tập cùng họ. Đến ngày cuộc thi diễn ra, tôi đã hoàn thành vai trò đệm nhạc của mình và các thí sinh cũng hoàn thành rất tốt phần dự thi. Cuộc thi ngày hôm đó diễn ra thành công nhất trong số các cuộc thi hát của Đài KBS tại thành phố Busan.”

Sự hài lòng và ánh mắt hạnh phúc của các thí sinh nhìn Shim Sung-rak sau phần trình diễn thành công khiến cậu rất vui. Ngoài ra, số tiền kiếm được từ công việc yêu thích là đệm nhạc cũng khiến quãng thời gian niên thiếu của Shim Sung-rak ngập tràn niềm vui.

Hợp tác với nhiều thế hệ ca sĩ
Tiếng lành đồn xa, đến năm 1956, nghệ sĩ Shim Sung-rak được chọn làm đội trưởng đội văn nghệ lục quân. Trong vai trò mới này, ông nhận ra mình cần có kiến thức bài bản hơn về âm nhạc. Ông lục tìm sách về bộ môn hợp âm và học hành say sưa. Người nghệ sĩ nói: “Tôi thường thức học đến một giờ sáng. Tôi đến phòng tập trải giường dã chiến, lôi một chiếc bàn học, bật đèn điện lên và đọc sách thâu đêm. Một cuốn sách tôi thường phải đọc lại nhiều lần để có thể hiểu thật rõ. Khi mới đọc trang sách đầu tiên về hòa âm, tôi không thể hiểu sách viết gì mà phải tự đoán mò. Tuy nhiên, khi đọc lại vào ngày hôm sau, tôi lại thấy mình đoán đúng. Sau đó, tôi đem những kiến thức học được trong sách áp dụng vào biểu diễn đàn Accordion trên thực tế.”

Sau khi đội văn nghệ quân đội giải thể, nghệ sĩ Shim Sung-rak quay trở về hoạt động tại Busan. Đến năm 1966, ông chuyển lên Seoul theo lời đề xuất của giám đốc một hãng thu âm. Kể từ đó, ông coi phòng thu âm là nhà. Ngay cả các ca sĩ cũng đặc biệt yêu thích âm nhạc của nghệ sĩ Shim Sung-rak. Nhiều ca sĩ ở những thời đại âm nhạc khác nhau, từ Lee Mi-ja, Na Hoon-a, Nam Jin, đến Shin Seung-hun, Kim Gun-mo, đều đã từng ít nhất một lần hợp tác cùng ông. Ca sĩ Choi Baek-ho, một trong những ca sĩ hàng đầu Hàn Quốc, cũng từng hợp tác với nghệ sĩ Shim trong một thời gian dài. Ca sĩ Choi chia sẻ: “Kỹ thuật biểu diễn của nghệ sĩ Shim Sung-rak rất điêu luyện. Một ngón tay của ông không thể cử động, nhưng khi ngón tay ấy chạm vào đàn vẫn mang đến cho người nghe những âm sắc vô cùng độc đáo. Khi nghe nhạc, tôi có thể phân biệt được đâu là phần biểu diễn của nghệ sĩ Shim Sung-rak.”

Ông vua nhạc nhẹ mang đến những thanh âm tuyệt vời
Tai nạn hồi nhỏ khiến một bên ngón tay út của ông không thể cử động và một bên tai không còn nghe rõ. Thế nhưng hạn chế đó đã không thể ngăn trở nhiệt huyết và tài năng của ông. Năm 1969, ông cho ra đời album nhạc nhẹ hợp tác với nghệ sĩ kèn saxophone hàng đầu thời bấy giờ.

Album có tựa đề “Ông vua nhạc nhẹ” với giá cao gấp đôi album của các ca sĩ đã tạo được tiếng vang lớn trong giới âm nhạc. Nghệ sĩ Shim Sung-rak cho biết: “Một lần tôi cần luyện tập để đệm nhạc cho phần trình diễn bài hát “Tha hương ngàn dặm” của ca sĩ Lee Sang-yeol. Khi đó, anh ấy đã ghi âm lại phần đệm nhạc của tôi để phục vụ cho việc tập luyện. Đoạn ghi âm đó được Giám đốc phòng thu Asea nghe thử. Ông ấy khen ngợi hết lời và yêu cầu gặp tôi, đề xuất tôi hợp tác thu âm với ca sĩ Lee Bong-jo. Đề xuất ấy với tôi tựa như một giấc mơ. Điều không tưởng đã thành sự thật khi chúng tôi cho ra đời một album tạo được tiếng vang lớn. Giá album của một ca sĩ hồi đó là khoảng hơn 200 won còn album của chúng tôi được bán với giá 430 won. Các cửa hàng băng đĩa khu vực gần suối Cheonggye đã cho rằng giám đốc phòng thu Asea thật điên rồ khi bán album với giá đó, nhưng album đã bán rất chạy.

Năm 2009, sau hơn 50 năm chơi nhạc, ông Shim Sung-rak đã lần đầu tiên cho ra đời album độc tấu của riêng mình. Album “Hãy nghe lời thì thầm của gió”, với sự tham gia của nghệ sĩ Accordion nổi tiếng thế giới Richard Galliano, đã mang về cho ông giải đặc biệt tại Lễ trao giải âm nhạc đại chúng Hàn Quốc năm 2010.

Tại Lễ hội âm nhạc Grand Mint 2010, nghệ sĩ Shim Sung-rak được vinh danh tại hai hạng mục trao giải là giải Khoảnh khắc tuyệt vời nhất và giải Trình diễn xuất sắc nhất. Ngày 26 tháng 6 năm 2011, các nghệ sĩ thế hệ sau đã cùng nhau tổ chức buổi biểu diễn dành tặng riêng cho ông mà không cần thù lao. Buổi biểu diễn được tổ chức tại sân vận động Olympic thuộc Công viên Olympic, Seoul, đã thu hút sự tham dự của 2.500 khán giả.

Accordion, nhạc cụ mang hơi thở sống động đã chạm đến trái tim của nhiều người sát cánh cùng nghệ sĩ Shim Sung-rak trong suốt hơn 60 năm cuộc đời làm nghệ thuật. Tiếng đàn Accordion của ông đã thổi hồn vào nhiều bài hát, lời ca. Giờ đây, khi tuổi đời đã ngoài 80, ông buồn vì thỉnh thoảng quên mất bản nhạc, nhưng khi biểu diễn, không ai có thể khiến ông bị phân tâm. Ca sĩ Choi Baek-ho chia sẻ: “Accordion là cả cuộc đời của nghệ sĩ Shim Sung-rak. Tôi mong rằng ông sẽ sống thật lâu đến khi các thế hệ sau có thể tiếp bước ông, mang đến cho người nghe những giai điệu đẹp như ông đã và đang làm. Thật đáng tiếc là nghệ sĩ Shim Sung-rak không có học trò. Dù nhiều lúc ông nói mình không thể biểu diễn được nữa, nhưng một khi đã lên sân khấu, ông hoàn toàn bị đắm chìm trong những thanh âm của đàn Accordion. Với một người đã lớn tuổi như nghệ sĩ Shim, chiếc đàn Accrodion khá nặng nề, nhưng ta không hề cảm nhận được sự nặng nhọc khi ngắm nhìn khuôn mặt ông trên sân khấu biểu diễn. Tôi nghĩ rằng nghệ sĩ Shim Sung-rak sẽ còn tiếp tục để lại cho đời nhiều tác phẩm tuyệt vời.”