ⓒ Getty Images Bank

Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, số vụ ly hôn do bất đồng quan điểm ở các nước như Trung Quốc, Mỹ và Anh gia tăng nhanh chóng vì thời gian ở nhà kéo dài cộng thêm gánh nặng kinh tế. Có nguồn tin cho rằng Bắc Triều Tiên cũng đang rơi vào tình trạng tương tự. Tuy độ chính xác của nguồn tin này còn hạn chế nhưng nó cũng cho chúng ta thấy những thay đổi trong xã hội miền Bắc. Sau đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tình trạng ly hôn tại Bắc Triều Tiên.

Tình trạng ly hôn gia tăng tại Bắc Triều Tiên

Năm nay, số vụ ly hôn của các gia đình ở Bắc Triều Tiên có xu hướng gia tăng. Nguyên nhân chính được cho là do đại dịch COVID-19 kéo dài dẫn đến khó khăn về kinh tế, vốn là gánh nặng đối với các bà nội trợ. Tình trạng xung đột trong gia đình ở miền Bắc càng trở nên nghiêm trọng hơn vì người phụ nữ giờ đây không thể đến chợ để buôn bán. Nhiều cặp đôi cũng đang trì hoãn kết hôn hoặc hủy hôn, đồng thời ngày càng nhiều cặp vợ chồng trẻ chung sống với nhau hoãn việc đăng ký kết hôn hoặc sinh con. Chính quyền Bình Nhưỡng hạn chế cho phép người dân ly hôn, vì vậy hầu hết các cặp vợ chồng nếu muốn đường ai nấy đi thường chọn cách ly thân thay vì đệ đơn ly hôn theo luật.

Luật ly hôn tại Bắc Triều Tiên

Cơ chế ly hôn ở Bắc Triều Tiên được quy định trong pháp luật. Luật gia đình của miền Bắc gồm 6 chương và 54 điều. Trong đó, Điều 20 quy định vợ chồng chỉ được ly hôn khi có phán quyết của tòa án. Vì vậy, nếu muốn ly hôn thì vợ chồng phải đưa nhau ra tòa xét xử. Quy định này được đưa ra vào năm 1956 trong Quyết định số 24 của Nội các Bắc Triều Tiên và vẫn được áp dụng đến nay. Đây là lí do việc ly hôn dưới sự đồng ý của hai bên không được công nhận ở miền Bắc. Các gia đình ở miền Bắc tồn tại vì lợi ích của đảng Lao động và Nhà nước. Các cặp đôi tổ chức lễ cưới không chỉ dưới sự chúc phúc của người thân trong gia đình hay bạn bè mà còn dưới sự giám sát của các cán bộ đảng tại địa phương. Tương tự, quá trình ly hôn cũng chịu sự ràng buộc, can thiệp của đảng và Nhà nước chứ không phải chỉ là một vấn đề cá nhân.

Quyền nuôi con và phân chia tài sản khi ly hôn tại Bắc Triều Tiên

Các cặp vợ chồng ly hôn tại Bắc Triều Tiên quyết định quyền nuôi con dựa trên quyền lợi của đứa trẻ. Nếu họ không đạt được thỏa thuận, tòa án sẽ là bên chỉ định. Đáng chú ý, nếu không có lý do bất khả kháng, trẻ em dưới ba tuổi sẽ được mẹ nuôi dưỡng. Người vợ hoặc chồng không nuôi con phải chu cấp cho bên còn lại tiền nuôi con cho đến khi đứa trẻ đủ tuổi lao động. Tòa án ấn định mức chi phí nuôi con trong khoảng 10% đến 30% thu nhập hàng tháng của vợ, chồng tùy theo số người con. Sau khi ly hôn, tài sản được chia theo thỏa thuận giữa hai bên. Nếu không đạt được thỏa thuận, tòa án sẽ là bên quyết định. Tuy nhiên, do số lượng người sở hữu tài sản riêng tại miền Bắc không cao, tranh chấp về phân chia tài sản rất hiếm khi xảy ra.

Lý do ly hôn tại Bắc Triều Tiên

Theo kết quả cuộc khảo sát về lý do ly hôn tại miền Bắc, 9% các cặp đôi tham gia khảo sát trả lời là do không có con, trong khi đó bạo lực gia đình chiếm 10%, thiếu sự gần gũi hoặc thỏa mãn tình dục là 11%, không chung thủy chiếm 19%, khác biệt trong niềm tin và quan điểm ở mức 21% và 29% người tham gia tiết lộ do có nguồn gốc gia đình không phù hợp. Điều đáng ngạc nhiên là niềm tin và gia cảnh khác nhau lại là hai lý do chiếm gần một nửa tỷ lệ nguyên nhân dẫn đến ly hôn. Trái ngược hoàn toàn với miền Bắc, tại Hàn Quốc, sự bất hòa trong quan hệ tình cảm vợ chồng mới là nguyên nhân chính khiến các cặp vợ chồng ly hôn. Trên thực tế, hiếm khi ngoại tình được chấp nhận là lý do ly hôn ở Bắc Triều Tiên. Có nhiều trường hợp người phụ nữ miền Bắc phải chấp nhận bao dung cho những cuộc tình ngoài luồng của chồng.

Lý do tỉ lệ ly hôn tại Bắc Triều Tiên không cao

Thủ tục ly hôn khó khăn cũng được cho là lý do dẫn đến việc tỷ lệ ly hôn ở miền Bắc không cao. Hầu hết người dân không có khả năng chi trả các chi phí cao cho quá trình ly hôn. Thêm vào đó, không có nhiều lý do ly hôn có thể được chấp nhận và ly hôn còn bị coi là một hành động nhục nhã. Vì vậy, thực tế có rất ít trường hợp ly hôn ở Bắc Triều Tiên. 

Bên cạnh đó, ở Bắc Triều Tiên vẫn còn tồn tại quan niệm tiêu cực về phụ nữ ly hôn. Vì vậy, nữ giới thiệt thòi hơn nhiều so với nam giới về mặt này. Do đó, người vợ thường bị chồng chi phối trong hôn nhân và nhiều phụ nữ phải chịu đựng văn hóa gia trưởng để tránh phải ly hôn. Hy vọng miền Bắc sẽ sớm cải thiện tình trạng này trong tương lai.