© KBS

Mới đây, một đoạn video về ẩm thực đường phố Bắc Triều Tiên trên kênh Youtube đã thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng. Đoạn clip mô tả hình ảnh một người lính đang ăn cơm cuộn lá kim Gimbap và bánh xèo mặn Buchimgae ở một quầy hàng ven đường. Một nhà ngoại giao từng có thời gian sinh sống ở miền Bắc đã quay và đăng đoạn video hiếm hoi này, cung cấp cho thế giới một góc nhìn về xã hội Bắc Triều Tiên khép kín, và thu hút hơn 17 triệu lượt xem. Hôm nay, hãy cùng tìm hiểu về món ăn đường phố của Bắc Triều Tiên cùng bà Kang Mi-jin, đã đào thoát thành công khỏi miền Bắc, hiện đang là phóng viên của báo trực tuyến Daily NK có trụ sở tại Seoul.

Đồ ăn vỉa hè bắt đầu xuất hiện vào thời kỳ “tháng Ba gian khổ” giữa những năm 1990

Đường phố ở Hàn Quốc luôn tấp nập các quầy hàng thực phẩm, bày biện la liệt các món ăn nhẹ lạ miệng, hấp dẫn người qua đường, như bánh nướng hình cá nhân đậu đỏ ngọt Bungeobbang, chả cá Eomuk, bánh xèo ngọt Hotteok, và bánh gạo sốt tương ớt Tteokbokki. Tương tự, đường phố phía bên kia bán đảo Hàn Quốc cũng có nhiều quầy hàng bán đủ thứ như cơm thịt chay, cơm đậu phụ, bánh gạo khoai tây, dồi lợn Sundae, và cơm cuộn lá kim Gimbap. Các gian hàng chủ yếu tập trung ở chợ tư nhân, gần khu dân cư hoặc trước nhà ga. Tại thủ đô Bình Nhưỡng, có một khu phố ẩm thực nằm ngay giữa ga Bình Nhưỡng và khách sạn Koryo. Đồ ăn vỉa hè bắt đầu xuất hiện ở miền Bắc giữa những năm 1990, thời kỳ tháng Ba gian khổ. 

Chính quyền Bắc Triều Tiên thường cung cấp nhu yếu phẩm hàng ngày cho người dân trong thời bao cấp. Tuy nhiên, khó khăn kinh tế ập đến sau sự sụp đổ của Liên Xô đầu những năm 1990 đã làm chế độ bao cấp lụi bại, lương thực thiếu trầm trọng và nhiều người chết đói. Cư dân miền Bắc phải tìm cách sống sót, tự thành lập các chợ tư nhân hay còn gọi là Jangmadang để mua bán, trao đổi hàng hóa. Một loạt các món ăn đường phố bắt đầu xuất hiện ngay trong chợ để đáp ứng nhu cầu tại chỗ của người dân. Mọi người có thể ăn uống dễ dàng, nhanh chóng và ngon miệng. Người dân miền Bắc đã vượt qua thời kỳ khó khăn với các món ăn hè phố. Vào thời điểm đó, đây là kênh duy nhất giúp người dân miền Bắc đói kém có thể tiếp cận nhiều mặt hàng thực phẩm khác nhau. Với người bán, đây lại là cơ hội quý giá hiếm có để kiếm tiền. Theo thời gian, ẩm thực hè phố ngày càng trở nên phổ biến hơn. Hiện tại, phần lớn các quầy hàng thực phẩm được quản lý bởi các cơ quan Nhà nước. 

Các quầy hàng ăn uống được quản lý bởi các cơ quan Nhà nước

Đối với các thành phố lớn là Bình Nhưỡng và Pyongsong, người bán phải đăng ký với văn phòng liên quan trong khu vực, và phải nộp một phần doanh thu cho văn phòng. Các quầy hàng thực phẩm gần chợ tư nhân ở các thành phố lớn cũng phải kinh doanh dưới tên của một số cơ quan nhất định. Ngoài ra, có thể mở quầy bán tại các cửa hàng bách hóa và nhà máy thực phẩm. Tất nhiên, cá nhân riêng lẻ cũng có thể bán thức ăn đường phố trên các xe đẩy hàng lưu động. Gần đây, các cơ quan Nhà nước bắt đầu thu một khoản thuế nhỏ, hoặc đưa các xe hàng cá nhân nhỏ lẻ vào các quầy thực phẩm ở chợ thông thường. Đồ ăn hè phố cũng ngày càng đa dạng. 

Đồ ăn ngày càng đa dạng, giá cả phải chăng 

Các nhà hàng Ý bắt đầu xuất hiện ở Bình Nhưỡng từ năm 2008, khi đó chỉ có người khá giả và sành ăn mới yêu thích pizza. Tuy nhiên, nhiều loại pizza mới đã được sáng tạo để phù hợp với khẩu vị của dân địa phương, như pizza kimchi và pizza cải cúc. Giờ đây, pizza đã trở thành món ăn đường phố được nhiều người yêu thích. Một số quầy còn bán bánh mỳ kẹp kiểu Tây, trong khi các khu vực giáp ranh Trung Quốc thì bán cả đồ ăn Trung Quốc, ví dụ như thịt cừu xiên. Văn hóa ẩm thực đường phố đã trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày ở miền Bắc. 

Có thể nói, món ăn vỉa hè là ẩm thực bình dân mà bất kỳ ai, kể cả những người nghèo khổ, đều có thể thưởng thức. Đối với người Bắc Triều Tiên, ẩm thực hè phố là một niềm an ủi, bởi chỉ cần một ít tiền là có thể lấp đầy dạ dày, và quan trọng hơn, là được vừa thưởng thức đồ ăn vừa chuyện trò cùng người khác. Hy vọng một ngày nào đó khi Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên thống nhất, người dân hai miền có thể cùng thưởng thức ẩm thực đường phố, chia sẻ niềm vui với nhau.