© YONHAP News

Chính phủ Hàn Quốc đã quyết định hỗ trợ ngành hàng không trong nước do tác động trực tiếp từ dịch corona-19 khiến số lượng chuyến bay giữa Hàn Quốc và Trung Quốc giảm hơn 70% thời gian vừa qua. Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) dự báo dịch corona-19 có thể làm giảm 40% công suất hành khách hàng không toàn cầu trong quý đầu năm nay, khiến doanh thu toàn ngành hàng không thế giới giảm tới 5 tỷ USD. Trong bối cảnh hàng không quốc tế đang bị ảnh hưởng nặng nề từ dịch corona-19, ngành hàng không ở phía Bắc bán đảo Hàn Quốc cũng thu hút sự quan tâm đặc biệt. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về ngành công nghiệp hàng không Bắc Triều Tiên cùng bà Kang Mi-jin, phóng viên báo trực tuyến Daily NK trụ sở tại Seoul.

Air Koryo là hãng hàng không thương mại duy nhất của miền Bắc

Tiền thân là Chosun Air, hãng hàng không quốc gia Bắc Triều Tiên Air Koryo gia nhập Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế (IATA) năm 1996 và được cấp mã hàng không JS. Air Koryo khai thác dịch vụ đến thành phố Bắc Kinh, Thượng Hải, Ma Cao ở Trung Quốc, và thành phố Vladivostok tại Nga.

Liên hợp quốc đã yêu cầu công nhân Bắc Triều Tiên ở nước ngoài hồi hương trước ngày 22/12 năm ngoái, do đó, quảng bá du lịch có lẽ là lựa chọn duy nhất để Bình Nhưỡng kiếm ngoại tệ. Vì vậy, Bắc Triều Tiên và Trung Quốc đã mở rộng các tuyến hàng không song phương. Chẳng có gì ngạc nhiên là hầu hết các chuyến bay quốc tế của Air Koryo đều đến Trung Quốc, mặc dù hãng đã tạm thời đình chỉ các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc và Nga do dịch corona-19. Tất nhiên, dịch vụ hàng không nội địa cũng khá phát triển ở miền Bắc. Mặc dù người dân địa phương đã được phép du lịch trong nước bằng máy bay từ năm 2014, nhưng đây thực ra vẫn chỉ là lý thuyết.

Bình Nhưỡng, thành phố Hamheung thuộc tỉnh Nam Hamgyeong và thành phố Chongjin thuộc tỉnh Bắc Hamgyeong là ba điểm đến phổ biến trong nước mà hãng hàng không Bắc Triều Tiên thường xuyên khai thác. Các chuyến bay từ Bình Nhưỡng đến thành phố Hyesan hay huyện Samjiyon thuộc tỉnh Ryanggang cũng thi thoảng được cung cấp. Tuy vậy, vẫn rất khó để đa số người dân có thể sử dụng dịch vụ hàng không.

Bắc Triều Tiên bắt đầu khai thác các chuyến bay nội địa vào năm 2014. Khi đó, giá vé máy bay giữa Bình Nhưỡng và huyện Samjiyon, tỉnh Ryanggang là 92 USD, trong khi tuyến bay giữa Bình Nhưỡng và Orang, tỉnh Bắc Hamgyeongcó chi phí 83 USD. Mức giá này là quá cao với người dân, bởi nó gấp 250 lần mức lương hàng tháng của công nhân bình thường là 0,3 USD. Thêm vào đó, việc đi lại bị hạn chế nghiêm ngặt ở miền Bắc, đặc biệt là du lịch hàng không, vốn chỉ dành cho những người có đặc quyền. Ngay cả khi đã xoay xở để lên được máy bay, người dân cũng chẳng mấy vui vẻ với những chiếc tàu bay Air Koryo lỗi thời.

Đứng chót bảng xếp hạng các hãng hàng không thế giới

Tổ chức đánh giá và xếp hạng hàng không Skytrax của Anh thường bình chọn hãng hàng không và sân bay tốt nhất hàng năm, dựa trên đánh giá về chất lượng dịch vụ. Đội bay lỗi thời của Air Koryo đứng ở vị trí thấp nhất trong bảng xếp hạng các hãng hàng không thế giới về độ an toàn, lỗi kỹ thuật, chất lượng bữa ăn và dịch vụ khách hàng.

Trên thực tế, Air Koryo là một công ty chuyển đổi thành hãng hàng không, với nhiệm vụ tạo điều kiện cho các hoạt động tình báo của Bắc Triều Tiên ở nước ngoài. Năm 2016, Bộ Tài chính Mỹ đã đưa 16 máy bay của Air Koryo vào danh sách trừng phạt vì có liên quan đến vũ khí hủy diệt hàng loạt và xuất khẩu lao động. Khi người anh cùng cha khác mẹ của Chủ tịch Kim Jong-un là Kim Jong-nam bị giết bằng chất độc thần kinh năm 2017, cảnh sát Malaysia đã cáo buộc một nhân viên của Air Koryo là một trong những nghi phạm. Trước đây, Air Koryo đã khai thác dịch vụ tới khoảng 10 thành phố ở 6 quốc gia khác nhau, trong đó có Thái Lan, Pakistan và Kuwait. Tuy nhiên, do bị cáo buộc với nhiều tai tiếng nên hãng này buộc phải giảm số lượng chuyến bay. Tuy vậy, ngành hàng không Bắc Triều Tiên có thể sẽ thay đổi, vì nhà lãnh đạo Kim Jong-un đặc biệt quan tâm đến máy bay.

Nhiều bước tiến dưới thời Chủ tịch Kim Jong-un

Chuyên cơ phản lực của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, tên mã Chammae-1, là phiên bản sửa đổi của máy bay phản lực thời Liên Xô Ilyushin-62M. Chuyên cơ này có thể bay với tốc độ tối đa 900 km/h, sức chứa tới 200 người. Trước thềm Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều đầu tiên ở Singapore năm 2018 và lần thứ hai tại Việt Nam năm 2019, giới phân tích đã dự báo về khả năng Chủ tịch Kim sẽ dùng máy bay riêng. Tuy nhiên, ông đã sử dụng các phương tiện vận chuyển khác nhau vì lý do an toàn. Nhưng tháng 11 năm ngoái, nhà lãnh đạo miền Bắc đã bay tới khu du lịch ven biển quy mô lớn đang được xây dựng Wonsan-Kalma để theo dõi đợt huấn luyện của lực lượng Không quân. Với mối quan tâm đặc biệt dành cho máy bay, ông Kim Jong-un đã tăng cường đầu tư vào ngành hàng không.

Bắc Triều Tiên đang xúc tiến xây dựng sân bay quốc tế Bình Nhưỡng như một phần trong kế hoạch phát triển kinh tế 10 năm, cho thấy chính quyền bị cô lập này đang tìm cách thúc đẩy du lịch để khắc phục hạn chế của các lệnh trừng phạt quốc tế. Dịch corona-19 bùng phát là yếu tố không lường trước, làm chậm tiến trình phát triển du lịch của Bắc Triều Tiên. Vì vậy, vẫn phải chờ xem miền Bắc có thể tiếp tục đẩy nhanh tiến trình phát triển của ngành hàng không và du lịch theo kế hoạch dự kiến hay không.