ⓒ Youtube

Ở Bắc Triều Tiên, các phát thanh viên thường đưa tin với dáng vẻ nghiêm túc, giọng điệu mạnh mẽ và quyết đoán. Nhưng gần đây, phong cách điển hình này đã thay đổi đáng kể. Một loạt nội dung được cho là do chính quyền Bắc Triều Tiên quản lý đã được đăng tải lên kênh YouTube với hình thức và chủ đề khá mới lạ, độc đáo. Trên thực tế, miền Bắc bắt đầu sử dụng các trang mạng xã hội (SNS) khoảng 10 năm trước để gửi thông điệp ra thế giới bên ngoài. Hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về các video trên kênh YouTube của Bắc Triều Tiên cùng Giáo sư Chung Eun-chan đến từ Viện Giáo dục Thống nhất thuộc Bộ Thống nhất Hàn Quốc.

Làn gió mới trên kênh Youtube của Bắc Triều Tiên

Các kênh YouTube ở Bắc Triều Tiên khá phong cách. Người dẫn dắt trong các video thường không nói quá nghiêm túc, cũng như không sử dụng những từ ngữ “đao to búa lớn” như “nhà lãnh đạo tối cao nhân từ”. Việc này tương phản rõ rệt với các hãng truyền thông Nhà nước, vốn được biết đến với phong cách đưa tin khá kiêu ngạo và không thân thiện.

Chẳng hạn, kênh “Echo DPRK” (Tiếng vang Bắc Triều Tiên)  với nhân vật chính là cô gái trẻ Un-A đã đăng tải tầm hai, ba video tiêu đề “Những chuyến du lịch Bình Nhưỡng của Un-A”. Cô vận đồ rất thời trang và giới thiệu trôi chảy bằng tiếng Anh về những địa điểm du lịch ở Bình Nhưỡng. Có vẻ việc sử dụng từ tiếng Anh “Echo” thay vì tiếng Hàn cho tên kênh “Echo DPRK” là nhằm thu hút khán giả trẻ.

Trong khoảng một tháng kể từ khi ra mắt, kênh YouTube gây chú ý  “ New   DPRK ” ( Bắc Triều Tiên đổi mới )   đã đăng ba video về cô bé Ri Su-jin 7 tuổi sống ở Bình Nhưỡng. Cô bé diện một chiếc váy liền xinh xắn, buộc tóc hai bím dễ thương, vừa chơi piano vừa chia sẻ về cuộc sống hạnh phúc của mình. Một video hé lộ tòa chung cư nơi cô bé sinh sống được lắp đặt thang máy, phòng khách cũng có nhiều vật dụng dành cho giới thượng lưu ở Bình Nhưỡng, như đàn piano, quạt, ghế sofa lớn và bể cá. Ngôn ngữ chủ yếu trong các video là tiếng Hàn. Truy cập Internet bị hạn chế ở Bắc Triều Tiên, nên các video này được cho là nhắm đến khán giả Hàn Quốc.

Kênh tuyên truyền chế độ mới, nhắm đến khán giả quốc tế thay vì trong nước

Chúng ta có thể cho rằng người dân Bắc Triều Tiên tự đăng video lên kênh Youtube. Tuy nhiên, có vẻ các video này được dàn dựng rất khéo léo, giống như có kịch bản. Trên thực tế, người Bắc Triều Tiên khó có thể truy cập YouTube. Rõ ràng, chính quyền miền Bắc sử dụng nền tảng chia sẻ video toàn cầu này như một phương tiện tuyên truyền hướng tới khán giả nước ngoài chứ không phải trong nước. Nhiều người suy đoán em gái Kim Yo-jong của nhà lãnh đạo Kim Jong-un chính là người phụ trách sản xuất video trên YouTube, theo chỉ đạo năm ngoái của anh trai là phát triển một kênh tuyên truyền mới mẻ và theo thời đại.

Vậy người dân Hàn Quốc xem các video do Bắc Triều Tiên sản xuất cho mục đích tuyên truyền thì có vấn đề gì không? Trong một cuộc họp ngắn thường kỳ ngày 27/5, phát ngôn viên Bộ Thống nhất Yoh Sang-key cho biết nếu chỉ xem video và chương trình phát sóng do Bắc Triều Tiên sản xuất thì không vi phạm pháp luật, nhưng hành vi truyền bá các nội dung này bị cấm hoàn toàn. Nói cách khác, người Hàn Quốc có thể truy cập thông tin từ Bắc Triều Tiên, nhưng phải cẩn trọng không phổ biến những thông tin đó.

Theo xu hướng toàn cầu, Bắc Triều Tiên đã và đang thử nghiệm nhiều phương pháp khác nhau để củng cố chế độ. Khởi đầu với kênh YouTube của Un-A và Su-jin, dự kiến các nền tảng truyền thông đa dạng và tinh vi hơn sẽ dần dẫn dắt các phương thức tuyên truyền của miền Bắc.