Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in bày tỏ mong muốn sớm tổ chức Hội nghị thượng đỉnh liên Triều tiếp theo, vực dậy động lực đối thoại phi hạt nhân hóa Bắc Triều Tiên đang dần hạ nhiệt. 

Quyết tâm của Tổng thống Hàn Quốc

Dù đang trong chuyến thăm chính thức Na Uy, Tổng thống Moon Jae-in vẫn bày tỏ kỳ vọng sớm tổ chức Hội nghị thượng đỉnh liên Triều trước khi diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Mỹ dự kiến vào cuối tháng 6 này. Điều này thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Tổng thống Hàn Quốc trong việc thúc đẩy đối thoại Mỹ-Triều thông qua cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai miền Nam-Bắc. Đối thoại giữa Washington và Bình Nhưỡng hiện đang trong cục diện bế tắc kể từ sau Hội nghị thượng đỉnh song phương diễn ra tại Hà Nội hồi cuối tháng 2. Bắc Triều Tiên đặt thời hạn nối lại đối thoại là cho đến cuối năm nay và hối thúc Mỹ đưa ra tính toán mới trong đàm phán. Trong khi đó, Mỹ lại đang có các động thái gây sức ép lên miền Bắc như bắt giữ tàu chở hàng của nước này với cáo buộc vi phạm lệnh cấm vận.

Dấu hiệu tích cực trong quan hệ Mỹ-Triều

Tuy nhiên, kỷ niệm một năm ký kết Tuyên bố chung Mỹ-Triều 12/6 tại Singapore, tình hình đang cho thấy có nhiều dấu hiệu khởi sắc. Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/6 công bố nhận được thư tay từ Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ miền Bắc Kim Jong-un. Điều đáng nói hơn là ông Trump đã dùng những từ ngữ đẹp đẽ như “bức thư tay tuyệt vời”, hay “điều tích cực gì đó sẽ đến”. Nhiều ý kiến nhận định khả năng thông qua bức thư, nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên đã đưa ra lập trường khá mềm mỏng để tìm lối thoát cho tình trạng căng thẳng Mỹ-Triều hiện nay.

Vai trò trung gian của Tổng thống Moon Jae-in

Trước đây, Tổng thống Moon Jae-in đã từng đóng vai trò to lớn trong việc tháo gỡ những khó khăn mỗi khi đối thoại Mỹ-Triều rơi vào bế tắc. Đặc biệt, ông Moon đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ hai tại làng đình chiến Bàn Môn Điếm, giúp cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lịch sử diễn ra thành công tại Singapore, trong bối cảnh hội nghị này đứng trước nguy cơ bị phá sản nhãn tiền. Bởi trước đó, Tổng thống Trump đã gửi thư cho Chủ tịch Kim Jong-un, tuyên bố hủy hội nghị thượng đỉnh song phương. Trong bức thư gửi Chủ tịch Kim ngày 24/5 năm ngoái, Tổng thống Trump cho rằng “nhìn vào sự tức giận và lòng thù địch thể hiện trong phát biểu của các quan chức cấp cao Bắc Triều Tiên gần đây, thời điểm hiện tại không phù hợp để tổ chức hội đàm thượng đỉnh”. Nguyên nhân là bởi Thứ trưởng Ngoại giao miền Bắc Choe Son-hui trước đó đã dùng những lời lẽ “nặng nề” lên án Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence. Tuy nhiên, bối cảnh đằng sau đó là do Washington và Bình Nhưỡng không tìm được tiếng nói chung khi Mỹ yêu cầu từ bỏ hạt nhân trước, còn miền Bắc đề nghị biện pháp giải trừ hạt nhân theo từng giai đoạn.

Trước tình thế nguy cấp, Tổng thống Moon Jae-in đã bất ngờ tổ chức cuộc họp với Chủ tịch Kim Jong-un tại làng đình chiến Bàn Môn Điếm vào ngày 26/5/2018. Đây là cuộc gặp lần thứ hai của lãnh đạo hai miền Nam-Bắc, một tháng sau Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ nhất ngày 27/4. Nhờ vào vai trò hòa giải tích cực của Tổng thống Moon Jae-in mà Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Singapore đã diễn ra suôn sẻ, với kết quả là Tuyên bố chung Mỹ-Triều 12/6 lịch sử đã ra đời.

Khó khăn và triển vọng

Tuy nhiên, vai trò trung gian của Tổng thống Moon Jae-in hiện tại cũng đang gặp không ít khó khăn. Đó là bởi Mỹ và Bắc Triều Tiên đã không đạt được thỏa thuận nào tại Hội nghị thượng đỉnh song phương lần thứ 2 tại Hà Nội. Trước đó, Seoul đã đưa ra giải pháp gọi là “thỏa thuận đủ tốt”, nhưng không mang lại kết quả mong muốn, Washington và Bình Nhưỡng cho tới nay vẫn chưa thể tìm được tiếng nói chung.

Trong bối cảnh hiện nay, việc Mỹ và miền Bắc trao đổi thư từ với nhau được xem như là dấu hiệu tích cực để nối lại đối thoại song phương. Do đó, vai trò của Tổng thống Moon Jae-in lúc này có thể nói là vô cùng cấp bách. Trên thực tế, kể từ sau khi Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội thất bại, Chính phủ Hàn Quốc vẫn liên tục xúc tiến đối thoại liên Triều. Nếu Hội nghị thượng đỉnh giữa hai miền Nam-Bắc diễn ra thành công trước khi Tổng thống Donanld Trump thăm Seoul vào cuối tháng 6, triển vọng về Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ ba sẽ trở nên sáng sủa hơn.