Ủy ban Ngoại giao Hạ viện Mỹ ngày 30/10 (giờ địa phương) đã thông qua dự luật đoàn tụ các gia đình bị ly tán trong chiến tranh Triều Tiên (1950-1953). Dự luật được kỳ vọng sẽ tạo thêm cơ hội cho các gia đình bị ly tán là người Hàn sinh sống tại Mỹ đoàn tụ với người thân tại miền Bắc.
 
 

Thực trạng

Hiện nay, có khoảng 200.000 người Hàn nằm trong các gia đình bị ly tán sinh sống tại nước ngoài, trong đó có Mỹ. Khác với hệ thống quản lý trong nước, tới nay vẫn chưa có cơ sở dữ liệu về các gia đình bị ly tán sống tại nước ngoài. Do vậy, rất khó để nắm bắt chính xác con số và thực trạng các gia đình này. Mặc dù những người này có thể đăng ký đoàn tụ với người thân miền Bắc tại Hàn Quốc, nhưng trên thực tế, quy trình này vô cùng khó khăn, và càng khó để kỳ vọng vào quốc gia họ đang sinh sống.
 
 

Chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán

Chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán liên Triều được xúc tiến vào năm 1971. Đợt đoàn tụ đầu tiên đã diễn ra năm 1985. Khi đó, hai miền Nam-Bắc đã tổ chức thành công cho các gia đình bị ly tán của hai bên thăm lại quê hương. Tuy nhiên, chương trình đã bị gián đoạn suốt một thời gian dài, tới năm 2000 mới được nối lại. Sau đó, chương trình đoàn tụ được tổ chức định kỳ, nhưng liên tục gặp trở ngạido tình hình quan hệ liên Triều. Đợt đoàn tụ lần thứ 21 gần đây nhất diễn ra vào tháng 8 năm 2018, sau đó bị gián đoạn cho tới nay. Theo thống kê, đã có khoảng 4.500 cuộc gặp trực tiếp, 560 cuộc trò chuyện qua video được diễn ra, chiếm chưa đầy 4% tổng số đơn đăng ký đoàn tụ. Nếu là người Hàn sống tại nước ngoài, việc được xếp vào danh sách đoàn tụ càng khó khăn hơn.

Cơ hội đoàn tụ khó khăn

Người dân Hàn Quốc nếu muốn đoàn tụ với người thân miền Bắc sẽ phải trải qua các quy trình đăng ký, xin cấp phép theo luật pháp trong nước. Tuy nhiên, nếu gia đình bị ly tán mang quốc tịch nước ngoài thì sẽ được căn cứ theo luật pháp của quốc gia sở tại, không bị hạn chế như người dân trong nước. Dù vậy, việc đoàn tụ với người thân tại miền Bắc vẫn rất khó khăn nếu không có sự hỗ trợ từ Chính phủ Hàn Quốc.

 Với các gia đình ly tán người Hàn sống tại Mỹ, đã có một số ít trường hợp được tham gia chương trình đoàn tụ tại Hàn Quốc. Một số khác tự trao đổi thư từ hoặc đoàn tụ thành công với người thân miền Bắc qua một nước thứ ba. Trong quá khứ, cộng đồng người Hàn tại Mỹ từng hợp sức để xúc tiến tổ chức đoàn tụ các gia đình bị ly tán. Tuy nhiên, các trường hợp thành công đều là những người dư giả về kinh tế và thời gian. Phần lớn những người còn lại đều gặp khó khăn để có cơ hội đoàn tụ với người thân tại miền Bắc

Kỳ vọng
 Dự luật đoàn tụ các gia đình bị ly tán được Ủy ban Ngoại giao Hạ viện Mỹ thông qua lần này là thành quả của những nỗ lực không ngừng nghỉ của cộng đồng Hàn kiều tại Mỹ, như Liên minh cử tri người Mỹ gốc Hàn (Korean American Grassroots Conference – KAGC) hay Ủy ban hành động chung người Mỹ gốc Hàn (Korean American Public Action Committee - KAPAC), cùng sự ủng hộ tích cực của các nghị sĩ nước này. Từ năm 2013, KAGC đã tiến hành nhiều hoạt động nhằm lập ra một dự luật về đoàn tụ các gia đình bị ly tán. Năm ngoái, tổ chức này đã gửi thư cho các nghị sĩ chủ chốt trong Thượng viện và Hạ viện, đề nghị đưa vấn đề đoàn tụ các gia đình bị ly tán trong chiến tranh Triều Tiên vào chính sách với miền Bắc của Chính phủ. Tổ chức này cho biết, hiện tại, dự luật đang chờ được thông qua tiếp tại phiên họp toàn thể Hạ viện. Trong vài tuần tới, dự luật sẽ tiếp tục được đề xuất lên Thượng viện, và rất cần tới sự quan tâm, ủng hộ rộng rãi của dư luận.