Chính quyền Bắc Triều Tiên coi việc phòng ngừa virus corona chủng mới là vấn đề liên quan tới sự tồn vong của quốc gia, dốc toàn lực để đối phó, ngăn chặn virus xâm nhập vào trong nước. Động thái đối phó quyết liệt của miền Bắc có hai ý nghĩa. Trước tiên, hệ thống y tế, phòng dịch của Bắc Triều Tiên vốn đã yếu kém sẵn, nếu để virus xâm nhập sẽ dẫn tới dịch bệnh lan rộng không thể kiểm soát. Thứ hai, việc ngăn chặn dịch bệnh lây lan nhằm bảo vệ “thành trì cách mạng” là thủ đô Bình Nhưỡng, trong đó có bộ máy quan chức cấp cao nước này, đặc biệt là Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Kim Jong-un.

4 nguyên tắc trong hệ thống y tế miền Bắc

Hệ thống y tế ở Bắc Triều Tiên áp dụng 4 nguyên tắc là điều trị miễn phí, y học dự phòng, chế độ bác sĩ phụ trách theo hộ gia đình, và điều trị Đông, Tây y kết hợp. Điều trị miễn phí nghĩa là người dân được hưởng các dịch vụ y tế miễn phí từ Nhà nước. Tuy nhiên nguyên tắc này bị chỉ trích là “hữu danh vô thực”, bởi miền Bắc chỉ có thể cung cấp dịch vụ y tế miễn phí cho người dân khi có đủ phương tiện y tế, thuốc men. Do thiếu vật tư nên chất lượng dịch vụ y tế của Bắc Triều Tiên ngày càng kém đi. Đặc biệt, có ý kiến phân tích hệ thống y tế của nước này đã sụp đổ sau nạn đói những năm 1990. Do đó, chính quyền miền Bắc đã chuyển sang nhấn mạnh khái niệm “điều trị tận tâm”. Khái niệm này bắt nguồn từ việc một sinh viên thực tập đại học y của miền Bắc đã hiến da của mình để điều trị cấy da cho một bệnh nhân bị bỏng nặng năm 1960. Khi đó, cố Chủ tịch miền Bắc Kim Nhật Thành đã hết lời ngợi ca sinh viên này, nhấn mạnh tinh thần “điều trị tận tâm” của các y bác sĩ. Khái niệm này đang được miền Bắc sử dụng như một phương tiện che giấu sự sụp đổ của hệ thống y tế. Chế độ bác sĩ phụ trách theo hộ gia đình nghĩa là miền Bắc sắp xếp bác sĩ quản lý y tế cho người dân cả ở khu vực cư trú và nơi làm việc. Tuy nhiên, mỗi bác sĩ phụ trách tối đa 160 hộ gia đình, tương đương 1.000 dân, ở thành phố lớn có thể lên tới 4.000 người, nên khái niệm này cũng chỉ là “hữu danh vô thực”. Về nguyên tắc điều trị Đông, Tây y kết hợp, tại Bắc Triều Tiên không phân biệt rõ ràng y học phương Tây, y học phương Đông, nhưng việc điều trị kết hợp này chủ yếu là do miền Bắc thiếu thuốc men. Hiện tại, tỷ lệ điều trị bằng Đông y tại miền Bắc chiếm khoảng 70%. Việc miền Bắc nhấn mạnh “y học dự phòng” được phân tích là nhằm che đậy hệ thống y tế đã sụp đổ. Hệ thống điều trị y tế của Bắc Triều Tiên chia làm 4 tuyến, nhưng chỉ cần có tiền là người bệnh có thể được điều trị ngay tại các bệnh viện tuyến trên. Dịch vụ y tế của miền Bắc tập trung ở thủ đô Bình Nhưỡng, đặc biệt phục vụ cho bộ máy quan chức lãnh đạo. Ví dụ điển hình là gần đây, nước này đã thành lập các bệnh viện quy mô lớn ở thủ đô Bình Nhưỡng, như Bệnh viện mắt tổng hợp Ryugyong, bệnh viện nhi Okryu. 

Phân tích động thái phòng dịch quyết liệt của Bắc Triều Tiên

Trong bối cảnh hệ thống y tế yếu kém và để bảo vệ Bình Nhưỡng cùng đội ngũ quan chức cấp cao, Bắc Triều Tiên đã áp dụng các biện pháp đối phó quyết liệt với virus corona chủng mới. Các chuyên gia người tị nạn Bắc Triều Tiên phân tích rốt cuộc miền Bắc sẽ đóng cửa Bình Nhưỡng. Có người cho rằng chính quyền nước này không quan tâm, cũng không có năng lực phòng dịch ở các khu vực khác ngoài thủ đô Bình Nhưỡng. Do không đủ khả năng phòng dịch và điều trị nên nước này không có cách nào khác là phải phong tỏa thủ đô. Bắc Triều Tiên có biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, nơi khởi phát dịch viêm phổi Vũ Hán do virus corona chủng mới, nên rủi ro virus xâm nhập là rất cao. Trên thực tế, Bắc Triều Tiên được cho là đã đóng cửa gần như hoàn toàn biên giới với Trung Quốc. Các tuyến tàu hỏa đi qua thủ đô Bình Nhưỡng vẫn hoạt động, nhưng miền Bắc đã cho dừng toàn bộ các tuyến xe buýt đi ngoại tỉnh. Điều này được cho là nhằm ngăn người dân tới khu vực biên giới Trung-Triều, đóng cửa hoàn toàn thủ đô Bình Nhưỡng, ngăn chặn sự xâm nhập của virus corona chủng mới. Động thái này được phân tích là nhằm bảo vệ tầng lớp quyền lực tối cao của miền Bắc, suy cho cùng chính là bảo vệ nhà lãnh đạo Kim Jong-un.