ⓒ YONHAP News

Bộ Thống nhất Hàn Quốc đang xem xét phê chuẩn cho tổ chức dân sự trong nước trao đổi hàng hóa với Bắc Triều Tiên. Mặt hàng trao đổi là rượu của miền Bắc và đường của miền Nam. Dự án này được kỳ vọng sẽ giúp khai thông được cục diện bế tắc hiện nay của quan hệ liên Triều, cũng như đối thoại Mỹ-Triều.

Dự án trao đổi hàng hóa liên Triều

Đơn vị xúc tiến dự án trên là Hợp tác xã nông nghiệp thống nhất, một tổ chức dân sự xúc tiến giao lưu và hợp tác liên Triều. Cuối tháng 6 vừa qua, tổ chức này đã ký kết hợp đồng với Công ty thương mại nhân sâm Kaesong Koryo của Bắc Triều Tiên thông qua một công ty môi giới của Trung Quốc. Được biết, ngoài mặt hàng rượu, hàng hóa trao đổi của miền Bắc còn gồm bánh kẹo, trà, đồ uống, thực phẩm chức năng. Ban đầu, tổ chức dân sự Hàn Quốc định chi trả bằng tiền mặt để nhập hàng hóa của miền Bắc, nhưng cuối cùng đã chọn phương thức trao đổi hàng hóa sau khi cân nhắc tới lệnh cấm vận của cộng đồng quốc tế. Bộ Thống nhất cho biết đang xem xét dự án trên như một trong những nỗ lực hợp tác, giao lưu liên Triều trên phương diện dân sự. Nếu dự án được phê chuẩn, thì hai bên sẽ tiến hành trao đổi hàng hóa qua Trung Quốc, bởi công ty Trung Quốc đóng vai trò môi giới. Theo Luật hợp tác giao lưu liên Triều hiện hành, dự án phải được Bộ Thống nhất phê duyệt do thuộc phạm trù “vận chuyển hàng hóa đơn thuần thông qua một nước thứ ba vào Bắc Triều Tiên”.

“Trao đổi hàng hóa”

Trao đổi hàng hóa liên Triều là một trong những sáng kiến nhằm cải thiện quan hệ liên Triều được tân Bộ trưởng Thống nhất Lee In-young đề xuất. Trong phiên điều trần kiểm tra tư cách đạo đức và năng lực tại Quốc hội trước khi nhậm chức, ông Lee đã nhấn mạnh về việc hợp tác nhân đạo liên Triều và tính thiết yếu của các hoạt động thương mại với quy mô nhỏ lẻ theo phương thức “trao đổi hàng hóa”. Cụ thể, ông Lee chỉ ra rằng hai miền Nam-Bắc cần phải tiếp tục hợp tác, không tính toán về mặt chính trị, an ninh đối với các vật tư nhân đạo như dược phẩm, lương thực. Điều này cho thấy tân Bộ trưởng Thống nhất muốn thông qua các hoạt động thương mại quy mô nhỏ về mặt nhân đạo, phi chính trị để vừa tránh được lệnh cấm vận của cộng đồng quốc tế, vừa có thể tạo điều kiện cho đối thoại liên Triều, giúp khôi phục quan hệ song phương.

Ý nghĩa và triển vọng

Nếu dự án trao đổi hàng hóa lần này được phê chuẩn, thì đây sẽ là lần đầu tiên sau 10 năm, hàng hóa của Bắc Triều Tiên được đưa vào miền Nam, kể từ khi Seoul ban lệnh trừng phạt với Bình Nhưỡng ngày 24/5/2010 sau vụ quân đội miền Bắc đánh chìm tuần dương hạm Cheonan vào tháng 3 cùng năm. Lệnh trừng phạt ngày 24/5 quy kết vụ tấn công của quân đội Bắc Triều Tiên là một hành vi khiêu khích quân sự, có nội dung dừng toàn bộ giao lưu thương mại giữa hai miền Nam-Bắc. Trên thực tế, nếu Bộ Thống nhất phê chuẩn dự án trao đổi hàng hóa lần này thì đồng nghĩa rằng lệnh cấm vận ngày 24/5 sẽ bị xóa bỏ. Tuy nhiên, vẫn chưa thể chắc chắn liệu dự án này có thể trở thành bàn đạp giúp cải thiện quan hệ liên Triều, khôi phục đối thoại Mỹ-Triều hay không. Đó là bởi dù phía Bắc Triều Tiên đồng ý ký kết hợp đồng này, nhưng gần đây nước này luôn có những hành động không thể dự đoán trước.