Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc hôm 13/5 cho biết nhân vật nắm giữ quyền lực thứ hai trong quân đội Bắc Triều Tiên là Bộ trưởng Lực lượng vũ trang nhân dân (tương đương Bộ trưởng Quốc phòng ở Hàn Quốc) Hyon Yong-chol có thể đã bị thanh trừng vào ngày 30/4. Báo cáo khẩn cấp của Cơ quan tình báo quốc gia trình Quốc hội Hàn Quốc nêu rõ ông Hyon có thể đã bị tử hình vì tội phản nghịch.

Miền Bắc thanh trừng quan chức quân đội
Sau khi xác minh nhiều nguồn tin tình báo được cho là đáng tin cậy, Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc nhận định thông tin về việc Bình Nhưỡng đã thanh trừng Bộ trưởng Lực lượng vũ trang nhân dân hoàn toàn có thể là đúng sự thật. Theo đó, ông Hyon Yong-chol bị cáo buộc tội bất kính và bất tuân lệnh của Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng Bắc Triều Tiên Kim Jong-un. Cụ thể, ông Hyon bị phát hiện ngủ gật tại một cuộc họp quân sự diễn ra hôm 24, 25/4 có sự tham dự của nhà lãnh đạo Kim Jong-un và tại đây, ông còn nhiều lần phản bác chỉ thị của Chủ tịch Kim. Các nguồn tin tình báo cũng cho hay ba ngày sau đó, ông này đã bị hành quyết công khai bằng súng máy phòng không hạng nặng có bốn nòng trước sự chứng kiến của hàng trăm người tại trường quân sự Kangun ở Bình Nhưỡng mà không trải qua một phiên tòa xét xử nào. Tuy nhiên, Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc cũng để ngỏ khả năng tin tình báo về vụ xử bắn này có thể không chính xác bởi đến nay chính quyền miền Bắc vẫn chưa đưa ra bất kỳ tuyên bố chính thức nào và hình ảnh Bộ trưởng Lực lượng vũ trang nhân dân Hyon Yong-chol vẫn xuất hiện trong các đoạn phim ghi hình của nước này.

Bên cạnh đó, Cơ quan tình báo quốc gia cũng bác bỏ một số nguồn tin khác rằng Tổng cục truởng Tổng cục chính trị Bắc Triều Tiên Hwang Pyong-so cũng đã bị thanh trừng hay ông Kim Jong-un đã tự tay giết cô mình là bà Kim Kyung-hui bằng thuốc độc.

Vì sao miền Bắc tạo không khí khủng bố chính trị?
Seoul nhận định nếu có thật thì vụ thanh trừng Bộ trưởng Lực lượng vũ trang nhân dân lần này cho thấy Chủ tịch miền Bắc Kim Jong-un đang mất niềm tin nghiêm trọng đối với một số quan chức cấp cao trọng yếu của Chính phủ nước này. Điều này được thể hiện rõ qua việc chính quyền Bắc Triều Tiên có thể đã thẳng tay tử hình ông Hyon Yong-cholkhông qua bất cứ thủ tục pháp lý nào. Qua vụ việc lần này, Hàn Quốc cho rằng trong nội bộ quan chức cấp cao miền Bắc dường như đang dấy lên sự nghi ngờ về năng lực lãnh đạo đất nước của ông Kim Jong-un và Seoul đang theo sát những diễn biến có thể xảy ra tiếp theo. Trên thực tế, Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc đã xác định được rằng trong tháng 1 và 2 đầu năm 2015, Bình Nhưỡng đã cách chức một số quan chức gồm Cục trưởng Cục tác chiến thuộc Bộ Tổng tham mưu quân đội miền Bắc Byon In-son, một nhà tham mưu quân sự quan trọng của Chủ tịch Kim, và Cục trưởng Cục thiết kế xây dựng thuộc Ủy ban Quốc phòng Ma Won-chun, người được giao nhiệm vụ đảm trách các dự án xây dựng khu trượt tuyết hay các công trình ghi nhớ thành tựu của Chủ tịch Kim. Hai người này được cho là đã bị thanh trừng. Cơ quan tình báo quốc gia Hàn Quốc cho biết từ sau khi ông Kim Jong-un lên nắm quyền điều hành đất nước, số quan chức cấp cao bị thanh trừng tại miền Bắc tăng mạnh mỗi năm, đến nay đã lên đến khoảng 70 người.

Bối cảnh và dự đoán
Nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân những vụ việc này là do nền tảng quyền lực của thể chế Kim Jong-un còn chưa vững chắc. Ông Kim đã không được chuẩn bị nhiều trước khi được chỉ định là người thừa kế quyền lực sau khi cha ông là cố Chủ tịch Kim Jong-il ngã bệnh vào năm 2009 và qua đời năm 2011. Trước đó, Kim Jong-un chưa từng học qua một trường lớp chính quy nào tại miền Bắc cũng chưa từng thực sự có hoạt động xã hội nào. Trong khi đó, người tiền nhiệm Kim Jong-il, cha ông, lại đã từng trải qua một thời gian dài học tập trong vai trò là người thừa kế quyền lực, lại có mối quan hệ chặt chẽ với quân đội. Do đó, có thể nói nền tảng chính trị và quyền lực của lãnh đạo đương nhiệm miền Bắc Kim Jong-un là rất yếu, thậm chí là con số 0. Chính vì vậy, ông Kim Jong-un không có một thế lực chính trị thân thiết nào mà chỉ còn cách lệ thuộc vào những thế lực từ thời cố Chủ tịch Kim Jong-il và mối quan hệ với mẹ mình là bà Ko Yong-hui. Một số chuyên gia còn cho rằng lãnh đạo miền Bắc có thể có vấn đề về tâm lý. Lớn lên với thân phận “hoàng tử” đã khiến ông trở nên quá tự kiêu, thói “ngựa non háu đá” khiến ông không dung thứ được những người không nhìn nhận quyền lực của mình. Trên thực tế, hầu hết những quan chức miền Bắc bị thanh trừng đều là những người thân tín nhất nhưng tất cả đều từng bày tỏ ý kiến khác hoặc không đồng tình với chỉ thị của lãnh đạo tối cao. Hiện, một bầu không khí khủng bố chính trị đang bao trùm miền Bắc và thậm chí nhiều ý kiến còn nêu giả thuyết về sự trốn chạy của nhiều người ra khỏi bộ máy quyền lực nước này. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng với đặc điểm của thể chế Bình Nhưỡng, khả năng xảy ra làn sóng phản nghịch là rất thấp. Dẫu vậy, nếu bầu không khí khủng bố chính trị như vậy tiếp tục kéo dài, sự hoài nghi về năng lực của Chủ tịch Kim Jong-un tăng lên sẽ khiến tình hình nội bộ nước này trở nên rối ren hơn.