ⓒYONHAP News

Bộ Thống nhất Hàn Quốc ngày 19/6 ra thông cáo báo chí cho biết: sau khi xem xét tình hình lương thực của Bắc Triều Tiên và thảo luận chặt chẽ với Chương trình lương thực thế giới (WFP), Chính phủ quyết định viện trợ 50.000 tấn gạo sản xuất trong nước cho miền Bắc.

 

Viện trợ gạo

Đây là lần đầu tiên, Chính phủ Hàn Quốc viện trợ gạo trong nước cho Bắc Triều Tiên thông qua tổ chức quốc tế, và cũng là đợt viện trợ gạo đầu tiên trong vòng 9 năm qua, kể từ năm 2010. Seoul dự kiến sẽ hoàn tất thảo luận cụ thể về phương thức vận chuyển, lịch trình viện trợ với WFP, rồi sau đó tiến hành quy trình thẩm định, phê chuẩn tại Hội đồng xúc tiến giao lưu, hợp tác liên Triều, để giải ngân khoản tiền cần thiết từ Quỹ hợp tác liên Triều cho việc viện trợ gạo.

Tổng ngân sách để thu mua gạo viện trợ cho Bắc Triều Tiên là 127 tỷ won (gần 110 triệu USD), căn cứ theo giá gạo trong nước. Trước tiên, Chính phủ sẽ trích 27 tỷ won (hơn 23 triệu USD) từ Quỹ hợp tác liên Triều. Khoản tiền còn thiếu 100 tỷ won (hơn 86 triệu USD) sẽ được lấy từ ngân sách quản lý lương thực đặc biệt. Ngoài ra, Chính phủ sẽ còn phải chi một số chi phí khác, như chi phí hành chính cho tổ chức quốc tế. Gạo sẽ được chuyển bằng đường biển đến Bắc Triều Tiên. Hàn Quốc sẽ bàn giao gạo cho WFP từ một cảng biển ở trong nước, WFP sẽ chịu trách về khâu vận chuyển bằng tàu biển tới miền Bắc. Bộ trưởng Thống nhất Kim Yeon-chul cho biết quá trình vận chuyển mất khoảng 2 tháng. Seoul sẽ nỗ lực hết sức để gạo tới miền Bắc trước tháng 9, thời điểm tình hình lương thực nước này được dự báo sẽ trở nên trầm trọng hơn nữa.

 

Bối cảnh

Bộ Thống nhất giải thích quyết định về quy mô viện trợ đưa ra sau khi có sự thảo luận kỹ lưỡng với WFP, xem xét tổng hợp các yếu tố như ngân sách Quỹ hợp tác liên Triều, vấn đề viện trợ trong quá khứ, lượng lương thực bị thiếu của miền Bắc, tình hình cung cầu gạo trong nước. Vào ngày 3/5 vừa qua, Tổ chức lương thực và nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) và Chương trình lương thực thế giới công bố kết quả điều tra cho biết tình hình lương thực tại Bắc Triều Tiên đang ở mức nghiêm trọng nhất trong vòng 10 năm trở lại đây, dự báo trong năm nay, miền Bắc sẽ thiếu khoảng 1,36 triệu tấn lương thực. Sau đó, Chính phủ Hàn Quốc bắt đầu xem xét phương án viện trợ nhân đạo cho Bình Nhưỡng. Việc viện trợ còn nhằm mục đích tạo động lực nối lại đối thoại phi hạt nhân hoá Mỹ-Triều đang bế tắc kéo dài. Trước đó, vào ngày 7/5, Tổng thống Moon Jae-in trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ngỏ ý muốn viện trợ lương thực cho Bắc Triều Tiên, và nhận được sự ủng hộ từ lãnh đạo Nhà Trắng. Tuy nhiên, quá trình xúc tiến viện trợ cũng gặp không ít khó khăn, do Bắc Triều Tiên tiến hành phóng tên lửa tầm ngắn trong hai ngày 4/5 và 9/5, khiến dư luận dấy lên ý kiến phản đối. Sau khi xem xét tính cần thiết về mặt nhân đạo, cục diện khu vực, cuối cùng Chính phủ quyết định viện trợ gạo thông qua tổ chức quốc tế. Điều này nhằm mục đích giảm nhẹ gánh nặng về việc đối thoại trực tiếp giữa hai miền, nâng cao tính minh bạch của việc phân phát lương thực, trong bối cảnh cộng đồng quốc tế vẫn đang siết chặt cấm vận với miền Bắc. Đặc biệt, WFP có thế mạnh về việc đảm bảo tính minh bạch trong hệ thống phân phát và giám sát viện trợ.

 

Ý nghĩa và triển vọng

Bộ Thống nhất nhấn mạnh việc viện trợ trên thực tế là viện trợ cho chính người dân Hàn Quốc, bởi người dân hai miền Nam-Bắc đều chung một dân tộc, cần chung sống một cách hòa hợp với nhau. Việc viện trợ sẽ thúc đẩy sự thay đổi nhận thức của người dân miền Bắc về miền Nam theo hướng tích cực. Trong thời gian qua, đã liên tục diễn ra các Hội nghị thượng đỉnh Nga-Triều, Trung-Nga, Trung-Triều, cùng nhiều hội nghị cấp cao sắp sửa diễn ra như Hội nghị thượng đỉnh nhóm 20 nền kinh tế lớn (G20), thượng đỉnh Hàn-Mỹ. Các bên liên quan đến vấn đề bán đảo Hàn Quốc đều đang tích cực tìm kiếm phương án nối lại đối thoại phi hạt nhân hoá Bắc Triều Tiên. Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ miền Bắc Kim Jong-un mới đây cũng đã gửi thư cho Tổng thống Mỹ Donald Trump. Vì vậy, việc Hàn Quốc viện trợ lương thực cho Bắc Triều Tiên có thể sẽ là một bước đi đột phá cho cục diện đối thoại bế tắc hiện nay.