ⓒYONHAP News

Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Kim Yeon-chul ngày 25/10 cho biết Bắc Triều Tiên đã gửi điện cho miền Nam, yêu cầu tập đoàn Hyundai dỡ bỏ các hạ tầng của Hàn Quốc tại khu du lịch núi Geumgang. Trước đó, truyền thông miền Bắc ngày 23/10 đưa tin Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Kim Jong-un chỉ trích “chính sách phụ thuộc miền Nam” sai lầm của cha ông là cố Chủ tịch Kim Jong-il, và ra lệnh dỡ bỏ toàn bộ hạ tầng của miền Nam.

Chỉ thị dỡ bỏ hạ tầng miền Nam

Cùng ngày, Bộ trưởng Kim đã báo cáo tình hình với Chủ tịch Ủy ban Ngoại giao và thống nhất thuộc Quốc hội Yoon Sang-hyun, cho biết Chính phủ đang thảo luận về chỉ thị của nhà lãnh đạo miền Bắc với công ty lữ hành Hyundai Asan, đơn vị khai thác tuyến du lịch tới núi Geumgang. Bộ Thống nhất nhận định do Chủ tịch Kim Jong-un từng phát biểu rằng ông luôn hoan nghênh đồng bào miền Nam tới thăm núi Geumgang, nên có lẽ nhà lãnh đạo miền Bắc sẽ không loại bỏ hoàn toàn các cơ sở do Hàn Quốc xây dựng trên núi Geumgang.

Theo nội dung đưa tin của truyền thông miền Bắc, trong chuyến thị sát núi Geumgang, ông Kim Jong-un yêu cầu thảo luận với Hàn Quốc để gỡ bỏ toàn bộ hạ tầng du lịch của miền Nam. Chủ tịch miền Bắc nhấn mạnh phải xây mới hoàn toàn các hạ tầng hiện đại, phù hợp với cảnh quan thiên nhiên của núi Geumgang.

Tuyến du lịch núi Geumgang

Núi Geumgang được coi là ngọn núi nổi tiếng nhất trên bán đảo Hàn Quốc. Cố Chủ tịch danh dự, nhà sáng lập tập đoàn Hyundai Chung Ju-yung đã gặp trực tiếp cố Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng miền Bắc Kim Jong-il và đạt được thỏa thuận về việc xây dựng tuyến du lịch tới ngọn núi này. Tuyến du lịch bắt đầu hoạt động từ tháng 11 năm 1998. Cùng với khu công nghiệp Gaesung, tuyến du lịch núi Geumgang là một biểu tượng cho hợp tác kinh tế liên Triều.

Ban đầu, đây là tuyến du lịch đường biển. Khách du lịch Hàn Quốc phải đi tàu qua vùng biển quốc tế rồi mới tiến vào hải phận Bắc Triều Tiên. Do trên núi chưa có hạ tầng phục vụ du khách, khách tham quan phải nghỉ lại trên du thuyền, mỗi sáng lại xuống tàu, lên đất liền tham quan. Sau đó, những hạ tầng tiện ích như khách sạn, nhà hàng lần lượt được xây dựng, giải tỏa bất tiện cho khách du lịch.

Từ năm 2003, người dân Hàn Quốc có thể đến núi Geumgang bằng đường bộ, đi qua ranh giới quân sự liên Triều. Năm 2005, lượng khách du lịch tới ngọn núi này cán mốc 1 triệu người. Để kỷ niệm sự kiện này, Đài phát thanh và truyền hình Hàn Quốc (KBS) đã tổ chức một lễ hội âm nhạc tại núi Geumgang. Năm 2006, Ngân hàng hợp tác xã nông nghiệp Nonghyup mở chi nhánh tại núi Geumgang. Năm 2008, miền Bắc cho phép du lịch bằng xe ô tô cá nhân tới ngọn núi này, và sân golf trên núi cũng được hoàn công. Giấc mơ đưa núi Geumgang trở thành khu du lịch phức hợp quốc tế dường như đang ở ngay trước mắt thì sáng sớm ngày 11/7/2008, một du khách Hàn Quốc tên là Park Wang-ja đã bị binh lính Bắc Triều Tiên bắn chết khi đang đi dạo trên núi Geumgang. Tình thế đột ngột thay đổi sau vụ việc đáng tiếc này. Tuyến du lịch tới núi Geumgang bị tạm đình chỉ do lo ngại về sự an toàn cho khách du lịch. Phía miền Nam đã yêu cầu Bắc Triều Tiên làm rõ sự việc và có biện pháp phòng ngừa sự cố tương tự, nhưng miền Bắc không chấp nhận. Thăng trầm trong quan hệ liên Triều càng khiến tuyến du lịch này bị gián đoạn kéo dài.

Gần đây nhất, vấn đề nối lại tuyến du lịch núi Geumgang đã được đề cập trong “Tuyên bố Bàn Môn Điếm” do lãnh đạo liên Triều thông qua vào tháng 4 năm ngoái, làm dấy lên hy vọng trong dư luận. Tuy nhiên, thất bại của hội đàm thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Hà Nội hồi cuối tháng 2, cộng với tình hình xấu đi của quan hệ liên Triều, khiến hy vọng lại bị dập tắt. Giờ đây, tuyến du lịch tới núi Geumgang có nguy cơ bị xóa sổ hoàn toàn sau chỉ thị của Chủ tịch Kim Jong-un.

Ý nghĩa và phản ứng

Giới chuyên gia nhận định chỉ thị trên của Chủ tịch Kim là chiến thuật gây sức ép với Hàn Quốc, trong bối cảnh đối thoại phi hạt nhân hóa không đạt được tiến triển. Ngoài ra, chỉ thị này còn cho thấy quyết tâm “tự lực cánh sinh” của Bắc Triều Tiên đối với cả tuyến du lịch núi Geumgang. Một số ý kiến lo ngại miền Bắc sẽ có biện pháp tương tự với khu công nghiệp liên Triều Gaesung.