ⓒ YONHAP News

Phó Chủ tịch Samsung được tha tù trước thời hạn

Phó Chủ tịch công ty điện tử Samsung Lee Jae-yong ngày 13/8 đã được mãn hạn tù sớm nhân dịp Quốc khánh 15/8. Như vậy, ông Lee được ra tù sau 207 ngày kể từ khi bị tòa phúc thẩm tuyên án hai năm rưỡi tù giam do dính líu đến vụ hối lộ cựu Tổng thống Park Geun-hye. Bộ trưởng Tư pháp Park Beom-kye giải thích quyết định tha tù sớm cho Phó Chủ tịch Lee được đưa ra do cân nhắc tình hình kinh tế Hàn Quốc và môi trường kinh tế toàn cầu trong thời kỳ đại dịch COVID-19 kéo dài. Chuyên gia kinh tế Chung Chul-jin phân tích bối cảnh xung quanh quyết định ân xá đối với ông Lee Jae-yong. 

Mặc dù là một cường quốc về chíp nhớ, song về trung và dài hạn, Hàn Quốc cần phát triển cả chíp nhớ lẫn chíp hệ thống không có đặc tính nhớ. Tại các doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc, người đứng đầu thường quyết định các kế hoạch đầu tư lớn và chiến lược lâu dài. Do phải chịu án tù, ông Lee Jae-yong không thể vạch ra những kế hoạch kinh doanh lớn trong khi thị trường bán dẫn toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Cân nhắc tới tình huống nguy cấp, Bộ Tư pháp đã quyết định mãn hạn tù sớm cho Phó Chủ tịch Samsung.

Ông Lee Jae-yong bị giới hạn làm việc

Trong thời gian ông Lee Jae-yong thụ án, cuộc cạnh tranh trên thị trường chíp bán dẫn đã nóng lên khi Chính phủ và doanh nghiệp các nước đầu tư mạnh mẽ để tranh giành vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu; đe dọa vị thế công nghệ tưởng như “không thể san lấp” của gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc. Samsung cũng đang đối mặt với nguy cơ, rủi ro trên thị trường điện thoại thông minh khi bị tụt lại phía sau hãng Apple (Mỹ) về lợi nhuận và vị trí dẫn đầu về doanh số đang bị đe dọa bởi hãng Xiaomi (Trung Quốc). Mặc dù Samsung vẫn giữ vị trí số một toàn cầu về số lượng bán trong quý II năm nay, song chỉ xét trong tháng 6 thì Xiaomi đã vượt mặt Samsung. Dường như những tình hình này là nguyên nhân khiến Bộ Tư pháp quyết định tha tù trước thời hạn cho Phó Chủ tịch Lee. Tuy nhiên, dù ra tù thì ông Lee Jae-yong vẫn bị hạn chế làm việc. Chuyên gia kinh tế Chung Chul-jin giải thích. 

Đây là quyết định tạm tha thay vì ân xá nên trên thực tế, mức án của Phó Chủ tịch Lee vẫn duy trì tới tháng 7 năm sau, chỉ là không bị giam giữ. Vì thế, ông Lee chịu các hạn chế về làm việc hay phải báo cáo với Bộ Tư pháp nếu có kế hoạch công tác nước ngoài. Điều này có nghĩa là ông Lee Jae-yong sẽ không tránh khỏi hạn chế để có thể ứng phó kịp thời và nhanh chóng trong việc điều hành công ty. Ngoài ra, ông cũng đang đối diện với hai phiên tòa hình sự khác, bao gồm vụ gian lận kế toán của công ty dược phẩm sinh học Samsung BioLogics để tăng cường quyền kiểm soát công ty và vụ liên quan đến cáo buộc sử dụng trái phép thuốc an thần propofol. Có thể nói, “rủi ro pháp lý” vẫn đang rình rập với Phó Chủ tịch tập đoàn Samsung. 

Samsung tăng tốc đầu tư và các thương vụ mua và sáp nhập

Quyết định mãn hạn tù sớm đối với ông Lee Jae-yong đã nhận được nhiều phản ứng trái chiều. Nếu như cộng đồng doanh nghiệp hoan nghênh, các tổ chức dân sự lại chỉ trích rằng đây là quyết định làm tổn hại đến nguyên tắc bình đẳng trước pháp luật. Đặc biệt, Chính phủ đương nhiệm ra đời từ cuộc biểu tình thắp nến phản đối những tiêu cực trong công tác điều hành quốc gia của chính quyền cựu Tổng thống Park Geun-hye, mà lại đang dành sự ưu ái đặc biệt với người dính líu tới hành vi sai trái dưới thời Chính phủ tiền nhiệm. Điều này không khác nào Chính phủ đang tự phủ nhận sự hiện diện của mình. Trên thực tế, Bộ Tư pháp đã điều chỉnh quy định về điều kiện được tha tù trước thời hạn là hạ thấp tỷ lệ chấp hành án từ 80% xuống còn 60%. Nhiều ý kiến chỉ ra rằng thay đổi này có mục đích ưu ái đối với ông Lee Jae-yong.

Phó Chủ tịch Điện tử Samsung đã được thả tự do, song vẫn bị giới hạn làm việc và đối mặt với áp lực từ dư luận. Sự chú ý đang đổ dồn về việc liệu sự trở lại của ông Lee sẽ ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động kinh doanh của hãng điện tử Samsung. Nhiều người tin rằng Samsung sẽ đẩy nhanh các khoản đầu tư quy mô lớn và các thương vụ mua lại và sáp nhập đang bị trì hoãn. Các nhà phân tích dự đoán Samsung có thể đưa ra các quyết định táo bạo, nhanh chóng để đảm bảo động lực tăng trưởng tương lai, bởi các hoạt động đầu tư hiện đang chậm chân hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Chuyên gia Chung Chul-jin lý giải.

Tôi cho rằng Samsung sẽ gấp gáp tiến hành các cuộc đầu tư. Mặc dù chưa rõ ông Lee Jae-yong sẽ trở lại làm việc như thế nào và thực hiện đối sách gì, song các khoản đầu tư lớn được dự đoán sẽ hướng đến Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ. Một số ý kiến cho rằng Samsung sẽ tham gia dự án mô phỏng tiền kỹ thuật số do Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BOK) tiến hành và các dự án liên quan đến công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Tôi dự đoán Samsung sẽ không tiếc bỏ ra khoảng 100.000 tỷ won (85,5 tỷ USD) cho các dự án mua lại và sáp nhập.

Vai trò và chiến lược của Samsung

Ngày 11/8 vừa qua, hãng điện tử Samsung đã trình làng hai mẫu điện thoại màn hình gập trong nỗ lực xoay chuyển tình thế bị kẹp vào đối thủ đáng gờm là Apple và Xiaomi. Gã khổng lồ công nghệ Hàn Quốc đặt năm 2021 là năm phổ biến mẫu điện thoại màn hình gập trong khi lần đầu từ bỏ thông lệ phát hành mẫu điện thoại Galaxy Note mới nửa cuối năm được tiến hành kể từ tháng 8 năm 2011. Vẫn cần thời gian để xem xét quyết định của Samsung sẽ có ảnh hưởng như thế nào và liệu hoạt động kinh doanh smartphone có khởi sắc trở lại, bên cạnh mảng chíp bán dẫn. Dư luận hiện cũng đang để mắt tới vai trò của Phó Chủ tịch Lee Jae-yong trong quá trình này. Ông Chung Chul-jin nhận định.

Samsung hiện đang chiếm thị phần đáng kể về mảng bán dẫn toàn cầu. Quyết định mãn hạn tù sớm đối với Phó Chủ tịch Samsung được cân nhắc dựa trên yếu tố này, do đó ông Lee cần thể hiện vai trò và trách nhiệm của mình. Chắc chắn là Samsung đã vạch ra chiến lược đầu tư một cách tỉ mỉ. Tăng cường vị thế của mình trong lĩnh vực chíp bán dẫn là điều hiển nhiên song Samsung cần khai phá và gia tăng thêm động lực tăng trưởng mới như xe tự hành, chăm sóc sức khỏe. Samsung nên có sứ mệnh, trách nhiệm tầm cỡ quốc gia, góp phần đưa ra tầm nhìn mới cho nền kinh tế Hàn Quốc, đồng thời phát triển hoạt động kinh doanh bán dẫn hơn nữa.

 “Siêu khoảng cách” thường là thuật ngữ tượng trưng cho Điện tử Samsung nói chung, mảng chíp nhớ nói riêng, cam kết nới rộng khoảng khách với các đối thủ cạnh tranh thông qua công nghệ ưu việt. Song các đối thủ cạnh tranh vẫn bám đuổi quyết liệt. Hy vọng Phó Chủ tịch Lee và điện tử Samsung có thể đảm bảo động lực tăng trưởng tương lai cho nền kinh tế Hàn Quốc nhờ công nghệ, thúc đẩy quá trình quản lý doanh nghiệp minh bạch.