Nghe Menu Nghe nội dung
Go Top

Văn hóa

Cây sáo trúc ngang lớn Daegeum và các nghệ nhân nổi tiếng

#Âm điệu ngàn xưa l 2021-07-07

Âm điệu ngàn xưa

Cây sáo trúc ngang lớn Daegeum và các nghệ nhân nổi tiếng

Nét đặc trưng tiêu biểu của cây sáo trúc ngang lớn Daegeum

Đại đa phần các nhạc khí thổi của Hàn Quốc đều được làm bằng trúc. Trúc có rất nhiều loại, âm sắc của nhạc khí phụ thuộc vào việc nó được làm bằng loại trúc nào, bằng cách nào và cách diễn tấu ra sao. Thân trúc có nhiều đốt, giữa các đốt có rãnh dọc gọi là Gol, thi thoảng có những đốt trúc có hai rãnh, gọi là Ssanggoljuk. Sáo trúc ngang lớn Daegeum được làm bằng trúc hai rãnh Ssanggoljuk. Ở sáo trúc ngang lớn Daegeum, giữa huyệt thổi và huyệt lỗ bấm có huyệt dán màng Cheonggong. Màng dán Cheonggong rất mỏng, được làm bằng màng ruột cây lau sậy và được gọi là Cheong. Khi thổi, hơi sẽ chạy qua ống sáo làm rung màng dán tạo nên những âm thanh có âm sắc độc đáo của cây sáo trúc ngang lớn Daegeum. Những người đã quen với âm sắc thanh cao của sáo Flute phương Tây khi mới nghe âm thanh rung màng dán Cheonggong của sáo trúc ngang lớn Daegeum thì sẽ thấy hơi ngang tai, nhưng một khi đã quen với âm thanh này thì sẽ cảm thấy hụt hẫng khi nghe tiếng sáo không có màng dán Cheonggong. Đây chính là yếu tố tạo nên âm sắc độc đáo của sáo trúc ngang lớn Daegeum. 


Những cây đại thụ trong nghệ thuật sáo trúc ngang lớn Daegeum truyền thống ở Hàn Quốc

Khi đề cập tới lịch sử phát triển của cây sáo trúc ngang lớn Daegeum ở Hàn Quốc, chúng ta không thể không nhắc tới nghệ nhân Jeong Yak-dae sống dưới thời vua Gojong (Cao Tông; 1852-1919). Truyền rằng, nghệ nhân Jeong Yak-dae từng là nhạc gia trong cung đình. Suốt 10 năm theo học sáo trúc ngang lớn Daegeum, ngày nào ông cũng lên núi Inwang (Nhân Vương) để luyện tập. Khi thổi sáo, ông cởi giầy gỗ Namaksin đặt bên cạnh chỗ ngồi. Cứ mỗi lần thổi khúc Dodeuri dài quãng 6-7 phút, ông lại nhặt một hạt cát bỏ vào giầy, chỉ tới khi giầy đầy cát, Jeong Yak-dae mới chịu xuống núi. Giai điệu Dodeuri là nhạc phẩm có nhịp điệu không chậm cũng không quá nhanh, một khuôn nhịp có 6 nhịp, âm sắc không trong sáng thanh thoát như Cheongcheonggok (Thanh thanh khúc), cũng không mỹ miều như âm nhạc Sanjo. Những người lần đầu thưởng thức khúc nhạc Dodeuri sẽ có thể cảm thấy hơi tẻ nhạt, nhưng ở nó toát lên một cảm giác thuần khiết, êm ả như mặt nước trong veo không gợn sóng để con người ta có thể tự nhìn nhận lại về bản thân mình. 


Về cơ bản, âm nhạc truyền thống của Hàn Quốc có thể chia làm hai thể loại là chính nhạc Jeongak và âm nhạc dân gian Minsokak. Chính nhạc Jeongak là thể loại âm nhạc dành cho giới quý tộc với đặc trưng giúp người nghe kiềm chế cảm xúc của bản thân. Ngược lại, âm nhạc dân gian Minsokak dành cho bách tính lại có đặc trưng khuếch đại cảm xúc của người nghe. Nghệ nhân Jeong Yak-dae chính là nhạc gia chuyên biểu diễn dòng chính nhạc Jeongak. Trong làng âm nhạc truyền thống của Hàn Quốc, người đời thường nhắc tới nghệ nhân Park Jong-gi. Nghệ nhân Park Jong-gi xuất thân trong gia đình theo nghiệp lên đồng ở vùng Nam Jeolla và là một người con hiếu thảo. Người đời truyền nhau rằng, khi cha ngả bệnh, ông đã cắt cả thịt đùi mình để chăm sóc cha. Và sau khi mẹ mất, ngày nào ông cũng tìm đến bên mộ mẹ để thổi sáo Daegeum cho mẹ nghe. Chim muông trong rừng bay đến đậu lên đầu và vai nghệ nhân Park Jong-gi khi nghe ông thổi sáo tựa tiếng chim hót ríu rít. Nghệ nhân Park Jong-gi chính là người khởi xướng dòng âm nhạc Sanjo dành cho sáo trúc ngang lớn Daegeum (Daegeum Sanjo). Giai điệu Sanjo được bắt đầu bằng nhịp điệu chậm Jinyangjo và nhanh dần lên. Đây là thể loại âm nhạc có thể biểu đạt được mọi sắc thái tình cảm hỷ nộ ái lạc của con người. 


* Nhạc phẩm Cheongseonggok (Thanh thanh khúc) / Kim Jeong-seung (sáo trúc ngang lớn Daegeum), Kim Taek-su (Piano)

* Nhạc phẩm Dodeuri / Jo Chang-hun (sáo trúc ngang lớn Daegeum)

* Nhịp điệu Jajinmori phong cách Park Jong-gi dòng Sanjo dành cho sáo trúc ngang lớn Daegeum / Kim Hwi-gon 

Lựa chọn của ban biên tập