Hội nghị cấp cao nhân kỷ niệm 20 năm ra mắt Sáng kiến an ninh chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (PSI) đã được tổ chức vào ngày 30/5 tại đảo Jeju, Hàn Quốc. 

Các nước tham dự hội nghị đã thông qua Tuyên bố chung với nội dung công nhận rằng các nước tham gia vào PSI cần thiết phải chú ý và hợp tác nhiều hơn nữa để nỗ lực không phổ biến và chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, nhằm đối phó với những thách thức gần đây đối với môi trường an ninh và chiến lược quốc tế.

Tuyên bố chung gọi việc phát triển các chương trình vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo vi phạm các nghị quyết của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc là "mối đe dọa" ngày càng được nâng cấp của vũ khí hủy diệt hàng loạt. 

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc giải thích đây là lần đầu tiên Tuyên bố chung PSI đưa vào nội dung rằng các hoạt động phát triển hạt nhân và tên lửa vi phạm nghị quyết của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc là mối đe dọa trong việc phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.

Gặp gỡ báo giới sau hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách vấn đề kiểm soát quân bị và an ninh quốc tế Bonnie Jenkins, người dẫn đầu phái đoàn Mỹ tham dự hội nghị, cho biết Bắc Triều Tiên đã được nhắc đến nhiều lần trong suốt hội nghị, bởi xét đến những thách thức trong khu vực thì không thể không loại trừ vấn đề miền Bắc được.

Sáng kiến an ninh chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt cũng đóng vai trò ngăn chặn việc Bình Nhưỡng nhập trái phép các vật tư cần thiết để nâng cao vũ khí tiên tiến như vệ tinh trinh sát quân sự hay tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM). Thứ trưởng Jenkins nhấn mạnh các hành vi của miền Bắc có thể kích hoạt vai trò can thiệp của PSI.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Lee Do-hoon cũng đã đề cập tới kế hoạch phóng vệ tinh nhân tạo mà Bắc Triều Tiên thông báo trước đó. Ông Lee cho biết gần đây, miền Bắc gia tăng tần suất khiêu khích hạt nhân và tên lửa chưa từng thấy, khiến hệ thống không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt quốc tế càng trở nên quan trọng hơn. Hội nghị cấp cao PSI lần này là cơ hội để phát đi thông điệp mạnh mẽ nhằm kiềm chế Bắc Triều Tiên và tái khẳng định quyết tâm của cộng đồng quốc tế trong đối phó với vấn đề miền Bắc.

Bên cạnh đó, các bên tham gia hội nghị cũng đã nhất trí tìm kiếm phương án nhằm đối phó với những thách thức mới nổi như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ in ba chiều, máy tính lượng tử, hay biến đổi khí hậu, phương pháp phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt mới.

Trong Tuyên bố chung, các nước cũng nhất trí lập "kế hoạch hành động" nhằm thực hiện tuyên bố chung lần này trong phạm vi phù hợp với cam kết, quyền hạn và nguồn lực của PSI.

PSI là một cơ chế hợp tác quốc tế do Mỹ dẫn dắt ra mắt vào tháng 5 năm 2003, nhằm ngăn chặn phổ biến trái phép vũ khí hủy diệt hàng loạt, phương tiện vận chuyển và các vật tư liên quan. Sáng kiến này hiện có sự tham gia của 106 nước.