Sau bài phát biểu tại Diễn đàn kinh tế phương Đông vào hôm 7/9, Tổng thống Moon Jae-in đã lên đường về nước, kết thúc lịch trình thăm Nga hai ngày một đêm. Trong chuyến thăm này, Tổng thống Moon đã có cuộc hội đàm thượng đỉnh với lãnh đạo ba nước Nhật Bản, Mông Cổ và Nga, củng cố sự hợp tác, phối hợp với các nước trong đối phó với vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên, đồng thời tuyên bố về “Chính sách phương Bắc mới”.

Ngoại giao về vấn đề hạt nhân miền Bắc
Chuyến thăm Nga lần này của Tổng thống Moon có hai mục đích chính. Mục đích thứ nhất là xúc tiến các hoạt động ngoại giao liên quan tới vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên. Mục đích thứ hai là tuyên bố về tầm nhìn “Chính sách phương Bắc mới”.

Trước tiên, Tổng thống Moon Jae-in đã có cuộc hội đàm thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào hôm 6/9, nhất trí tăng cường trao đổi chiến lược giữa hai nước. Mặc dù hai bên vẫn còn những bất đồng về lập trường cơ bản, cuộc hội đàm vừa rồi được đánh giá là một thành quả có ý nghĩa. Hai bên nhất trí về nguyên tắc chung là không chấp nhận vấn đề hạt nhân miền Bắc và giải quyết vấn đề theo cách hòa bình. Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo vẫn bất đồng về phương pháp giải quyết vấn đề này. Tổng thống Moon cho rằng cần phải gây sức ép quyết liệt hơn nữa để kéo Bắc Triều Tiên ngồi vào bàn đối thoại, đề cập tới việc dừng cung cấp dầu thô cho miền Bắc. Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng vấn đề hạt nhân Bình Nhưỡng không thể giải quyết bằng cấm vận và sức ép, cho rằng cần phải chuyển đổi tình hình hiện nay sang cục diện đối thoại. Ông Putin cho biết mỗi năm Nga chỉ xuất khẩu khoảng 40.000 tấn dầu mỏ cho Bắc Triều Tiên, một con số rất nhỏ. Động thái này cho thấy Mát-xcơ-va có ý muốn từ chối việc dừng cung cấp dầu thô cho Bình Nhưỡng.

Ngược lại, trong cuộc gặp thượng đỉnh Hàn-Nhật, lãnh đạo hai bên tái khẳng định về việc phối hợp chặt chẽ để giải quyết vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên. Tổng thống Moon và Thủ tướng Shinzo Abe nhất trí sẽ cấm vận và gây sức ép ở mức tối đa, đối phó với khiêu khích từ miền Bắc. Hai nhà lãnh đạo hạn chế đề cập tới các vấn đề lịch sử gây cản trở nỗ lực cải thiện quan hệ song phương, cho thấy quyết tâm hướng tới một mối quan hệ Hàn-Nhật hướng tới tương lai.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Mông Cổ Khaltmaagiin Battulga, Tổng thống Moon Jae-in đã lần đầu đề cập tới sáng kiến thành lập “cơ chế hợp tác hòa bình Đông Bắc Á”, một cơ chế thảo luận đa phương có sự tham gia của sáu nước là Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga và Mông Cổ, theo đuổi hợp tác kinh tế, an ninh trong khu vực, tập trung tại khu vực viễn Đông (Nga). Đây là nội dung chính trong Chính sách phương Bắc mới mà Tổng thống Moon đang xúc tiến.

Tuyên bố Chính sách phương Bắc mới
Ở lĩnh vực kinh tế, thông qua bài phát biểu tại Diễn đàn kinh tế phương Đông, Tổng thống Moon Jae-in đã lần đầu đề xuất tầm nhìn “Chính sách phương Bắc mới” với cộng đồng quốc tế. Trong bài phát biểu, ông Moon đã phác ra một bức tranh lớn về hợp tác kinh tế Á-Âu, kết nối bán đảo Hàn Quốc với khu vực viễn Đông (Nga). Tổng thống cho rằng việc các quốc gia Đông Bắc Á hợp tác, phát triển thành công vùng viễn Đông là một giải pháp căn bản có thể giúp giải quyết vấn đề hạt nhân Bắc Triều Tiên. Đặc biệt, một điểm đáng chú ý trong chính sách này là phương án hợp tác với Nga. Tổng thống Moon nhận định trong thời gian qua, hợp tác Hàn-Nga được xúc tiến trên phương diện hợp tác ba bên Hàn-Nga-Triều. Tuy nhiên, quan hệ liên Triều xấu đi đã gây ảnh hưởng xấu tới cả hợp tác Hàn-Nga. Do vậy, Tổng thống đề xuất sáng kiến xúc tiến hợp tác kinh tế riêng với Nga trong thời gian tới. Theo ông Moon, khi Chính sách phương Bắc mới của Hàn Quốc kết hợp với chính sách hướng Đông mới của Nga tạo ra được thành quả hợp tác,việc lôi kéo sự tham gia của Bắc Triều Tiên sẽ trở nên khả thi hơn. Ngoài ra, Tổng thống Moon Jae-in cũng đề xuất xúc tiến Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Hàn Quốc với Liên minh kinh tế Á-Âu, và Tổng thống Nga Putin đã đồng ý với đề xuất này. Tổng thống Moon cũng đưa ra “chiến lược chín cây cầu” giữa Hàn Quốc và Nga nhằm tăng cường hợp tác giữa hai bên. “Chín cây cầu” ở đây mang ý nghĩa là chín lĩnh vực hợp tác như về khí ga, đường sắt, cảng biển, điện năng, tuyến đường biển Bắc Cực, đóng tàu, việc làm, nông nghiệp, thủy sản.