Chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán do chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) lần thứ 20 được nối lại sau một năm tám tháng gián đoạn đã kết thúc bằng buổi chia tay của các gia đình trong đợt đoàn tụ lần hai vào ngày 26/10.


Chương trình đoàn tụ lần này được diễn ra từ ngày 20/10 tới ngày 26/10 và chia làm hai đợt, mỗi đợt kéo dài ba ngày hai đêm. Qua sự kiện này, hơn 180 người bị ly tán đã gặp lại được 600 người thân của mình sống ở hai miền Nam-Bắc sau hơn nửa thế kỷ chia cắt.


Mỗi gia đình có sáu lượt gặp gỡ tổng cộng 12 tiếng
Đợt một của chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán là cuộc hội ngộ của 96 người miền Bắc với 393 người thân miền Nam từ ngày 20/10 tới ngày 22/10. Đợt đoàn tụ lần hai bắt đầu từ ngày 24/10 tới ngày 26/10 giữa 90 người phía miền Nam với 188 người thân ở miền Bắc. Chương trình lần này còn có cuộc đoàn tụ của các gia đình ngư dân từng bị miền Bắc bắt cóc.

Mỗi gia đình ly tán liên Triều đã có tổng cộng sáu lượt gặp gỡ, đó là hai lượt đoàn tụ tập thể, một lượt gặp riêng, một buổi chia tay và hai buổi tiệc chung trưa và tối. Họ đã chia sẻ những nỗi niềm chất chứa trong lòng suốt hàng chục năm qua chỉ trong 12 tiếng đồng hồ ngắn ngủi, để rồi lại đến giờ phút chia tay chưa biết bao giờ mới có thể gặp lại.

Chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán hai miền Nam-Bắc lần thứ 20 là một nội dung của thỏa thuận đạt được trong cuộc họp cấp cao liên Triều hôm 25/8. Khi đó, quan chức cấp cao hai nước đã họp để nhằm giải tỏa tình trạng căng thẳng cao độ sau động thái khiêu khích của Bắc Triều Tiên chôn mìn hộp gỗ tại Khu phi quân sự liên Triều (DMZ), hay trận đấu pháo giữa hai miền Nam-Bắc tại khu vực tiền tuyến phía Tây. Khi đó, Seoul và Bình Nhưỡng đã nhất trí đưa ra các biện pháp giải tỏa căng thẳng quân sự, trong đó có việc tổ chức chương trình đoàn tụ nhân dịp Tết Trung thu chung của dân tộc.

Vấn đề gia đình bị ly tán
Trước đó, tình hình quan hệ hai miền Nam-Bắc có chiều hướng xấu đi, khiến tần suất tổ chức các chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán cũng giảm đi còn hai năm một lần.

Trong suốt hơn nửa thế kỷ qua, phần lớn các gia đình bị ly tán ở hai miền phải sống trong cảnh không hề biết tin tức gì từ người thân. Rồi một ngày họ được gặp lại nhau trong vòng 12 tiếng, nhưng lại phải tiếp tục chia tay không hẹn trước. Dù chỉ là hội ngộ trong thời gian ngắn ngủi như vậy nhưng đây là cơ hội may mắn lớn lao đối với họ. Bởi được chọn để gặp được người thân của mình trong chương trình này cũng khó như trúng sổ xố vậy.

Trước đó, hai miền đã tổ chức tổng cộng 19 lần đoàn tụ, nhưng số người được hội ngộ với người thân của mình sau một thời gian dài xa cách chỉ đạt khoảng 1.950 người. Con số này chỉ chiếm 1,5% số người đăng ký đoàn tụ. Những người được chọn lần này đã phải vượt qua tỷ lệ cạnh tranh khắc nghiệt là 1/663 để có thể có được chiếc vé may mắn cho họ cơ hội gặp lại người thân.

Số gia đình bị ly tán hiện còn sống được đăng ký trên hệ thống tổng hợp thông tin về gia đình ly tán Bộ Thống nhất Hàn Quốc là khoảng 66.000 người, và giảm rõ rệt theo từng năm. Khoảng trên 80% trong số họ đều đã cao tuổi (trên 70 tuổi). Mỗi năm lại có hàng ngàn người qua đời trong khi còn chưa gặp được họ hàng ruột thịt.

Triển vọng
Chính phủ Hàn Quốc đã đề xuất giải quyết vấn đề gia đình bị ly tán ở phương diện nhân đạo một cách vô điều kiện, và đưa ra các phương án như tổ chức định kỳ, thành lập trung tâm đoàn tụ, kiểm tra tình trạng các gia đình bị ly tán, trao đổi thư từ. Ngược lại, phía miền Bắc lại luôn liên hệ vấn đề này với các vấn đề chính trị khác, hoặc vấn đề hỗ trợ cho nước này. Ngoài ra, dù hai bên có tiến hành đoàn tụ thì miền Bắc lại đặt ra nhiều điều kiện về thời gian, địa điểm tổ chức.

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban trung ương Hội chữ thập đỏ Bắc Triều Tiên lại nói rằng nếu chương trình đoàn tụ lần này kết thúc tốt đẹp thì miền Bắc sẽ thảo luận về các vấn đề tổ chức tiếp xúc, trao đổi thư từ với miền Nam. Điều này cho thấy Bình Nhưỡng có ý định tiếp tục đối thoại liên Triều.

Theo đó, nhiều khả năng hai miền Nam-Bắc sẽ tiếp tục tổ chức hội đàm theo như nội dung thỏa thuận ngày 25/8. Phía miền Bắc mong muốn Chính phủ Hàn Quốc gỡ bỏ Lệnh cấm vận kinh tế ban hành ngày 24/5/2010 sau vụ nước này đánh chìm tuần dương hạm Cheonan do Bắc Triều Tiên gây ra, và nối lại tuyến du lịch tới núi Geumgang ở miền Bắc. Do đó, một cuộc hội đàm trên phương diện Chính phủ sẽ có lợi cho nước này hơn là hội đàm Hội chữ thập đỏ liên Triều.

Tuy nhiên, trong thời gian diễn ra chương trình đoàn tụ, tàu của Bắc Triều Tiên đã xâm phạm đường ranh giới liên Triều trên biển Tây (NLL) và bị phía hải quân Hàn Quốc bắn pháo cảnh cáo. Do đó, có ý kiến phân tích rằng vẫn còn khả năng Bình Nhưỡng sẽ phóng tên lửa tầm xa nên Chính phủ Hàn Quốc chưa thể lạc quan sớm được.