Nhiều hoạt động giao lưu dân sự giữa Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã diễn ra trong thời gian gần đây. Theo Bộ Thống nhất Hàn Quốc, trong tháng 10 vừa qua đã có tổng cộng 880 người miền Nam sang thăm miền Bắc. Trong khi tính tới tháng 9 trước đó, con số bình quân chỉ là 46 người một tháng. Đồng thời, hỗ trợ nhân đạo của các tổ chức dân sự miền Nam cho miền Bắc cũng tăng lên.

Giao lưu dân sự được mở rộng
Trong báo cáo về Xu hướng giao lưu liên Triều hàng tháng của Bộ Thống nhất công bố hôm 9/11, từ tháng 1 tới tháng 9, số người miền Nam sang thăm miền Bắc, ngoại trừ những người ra vào khu công nghiệp liên Triều Gaesung, là 418 người, tức bình quân 46 người một tháng. Đây là con số đã bao gồm 164 người của đoàn đại biểu tháp tùng phu nhân Lee Hee-ho, vợ cựu Tổng thống Kim Dae-jung, sang thăm Bình Nhưỡng trong tháng 8. Nếu loại trừ con số này đi thì trung bình mỗi tháng chỉ có khoảng từ 30 tới 40 người miền Nam thăm miền Bắc. Tuy nhiên, chỉ tính riêng trong tháng 10, số người Hàn Quốc sang thăm Bắc Triều Tiên đã lên tới 880 người, tức gấp trên 20 lần so với trước đó. Con số này không bao gồm những người tham gia chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán trong chiến tranh Triều Tiên (1950-1953).

Hoạt động hỗ trợ nhân đạo của các tổ chức dân sự miền Nam cũng tăng đáng kể với giá trị viện trợ tăng mạnh, đạt khoảng 1,1 tỷ won (khoảng 951.000 USD). Tiêu biểu trong tháng 10 có thể kể đến dự án hỗ trợ 15 tấn phân bón và các vật liệu dây dựng nhà kính cho miền Bắc do Quỹ tư nhân về hỗ trợ Bắc Triều Tiên mang tên Ace Gyeongam thực hiện. Ngoài ra, tổ chức phi chính phủ Green Asia (Châu Á xanh) cũng đã tài trợ 23.000 cây giống và bốn tấn hạt giống cho miền Bắc.

Bối cảnh
Nguyên nhân lượng người Hàn thăm miền Bắc tăng là do có nhiều sự kiện chung liên Triều đã diễn ra trong tháng 10. Đó là triển lãm di vật khai quật chung từ khu di tích Manwoldae (Đài Vạn Nguyệt), cố cung của triều đại Goryeo (918-1392), giải bóng đá giao hữu mang tên Thống nhất giữa người lao động hai miền hay cuộc họp của Hội đồng biên soạn đại từ điển tiếng Hàn của dân tộc Hàn trên bán đảo Hàn Quốc.

Số lượng 880 người vẫn chưa phải là nhiều nếu so với thời Chính phủ Tổng thống Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun, khi các hoạt động giao lưu liên Triều diễn ra hết sức mạnh mẽ. Tuy nhiên đây là một trường hợp hiếm thấy kể từ sau Lệnh cấm vận về kinh tế với Bắc Triều Tiên mà Chính phủ Hàn Quốc ban hành ngày 24/5/2010 để trả đũa cho vụ tuần dương hạm Cheonan bị đánh chìm. Lệnh cấm vận này đã làm giao lưu dân sự hai miền giảm mạnh.

Ngoài ra, việc Bộ Thống nhất tích cực phê chuẩn nhiều dự án hỗ trợ nhân đạo cho miền Bắc và sự chuyển biến thái độ của Bắc Triều Tiên là các yếu tố quyết định khiến viện trợ nhân đạo cho nước này tăng mạnh. Trong năm nay, Bộ Thống nhất đã phê chuẩn dự án đầu tiên về viện trợ phân bón cho Bình Nhưỡng kể từ sau Lệnh cấm vận 24/5. Ngoài ra, cơ quan này cũng đang phê chuẩn các dự án viện trợ về thực phẩm dinh dưỡng như bột mỳ, cháo dinh dưỡng, mỳ cho trẻ em dưới sáu tuổi và tầng lớp yếu thế trong xã hội miền Bắc. Trước đó, các dự án viện trợ nhân đạo của tổ chức dân sự Hàn Quốc đều phải thực hiện chung với các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, bắt đầu từ tháng 9, các dự án viện trợ của tổ chức miền Nam đã được thực hiện một cách riêng rẽ.

Tất cả những thành quả trên có được là nhờ thỏa thuận liên Triều hai bên đạt được ngày 25/8. Hai miền Nam-Bắc đã tổ chức cuộc họp cấp cao vào ngày này để tìm ra phương án giải tỏa tình trạng căng thẳng quân sự sau vụ miền Bắc chôn mìn hộp gỗ, nã pháo vào miền Nam ở Khu phi quân sự liên Triều (DMZ). Nội dung chính của thỏa thuận đạt được là hai miền tổ chức chương trình đoàn tụ các gia đình bị ly tán nhân dịp Tết Trung thu, thúc đẩy giao lưu dân sự, hội đàm Nam-Bắc.

Triển vọng
Trong thời gian tới, dự kiến các hoạt động viện trợ và giao lưu dân sự liên Triều sẽ còn tiếp tục tăng. Bởi hiện hai bên đang xúc tiến nhiều dự án giao lưu, hợp tác ở nhiều lĩnh vực đa dạng. Theo đó, hiện nội dung trọng tâm trong thỏa thuận ngày 25/8 là việc hai miền tổ chức hội đàm liên Triều chính là điều được quan tâm nhiều nhất. Chính phủ Seoul đã ba lần đề xuất về một cuộc tiếp xúc sơ bộ để tiến tới tổ chức hội đàm Nam-Bắc, nhưng hiện phía miền Bắc vẫn chưa có câu trả lời. Việc thúc đẩy giao lưu dân sự sẽ vẫn bị hạn chế nếu hai bên không tiến tới bình thường hóa quan hệ. Theo đó, có ý kiến chỉ ra rằng điều cấp thiết hiện nay là Seoul và Bình Nhưỡng cần tổ chức hội đàm song phương để giải quyết các vấn đề trong quan hệ Nam-Bắc.