Giới doanh nghiệp Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản đã bắt đầu thảo luận về việc hợp tác đầu tư dân sự vào Bắc Triều Tiên sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu rằng Washington có thể cho phép đầu tư dân sự quy mô lớn vào miền Bắc nếu nước này giải trừ hoàn toàn các chương trình phát triển hạt nhân.

Giới kinh tế Hàn-Mỹ-Nhật họp bàn về việc đầu tư vào miền Bắc
Liên đoàn công nghiệp Hàn Quốc (FKI) đã phối hợp với Hiệp hội thương mại Mỹ (AmCham) và Liên đoàn các tổ chức kinh tế Nhật Bản (Keidanren) tổ chức Hội nghị chiến lược giới kinh tế Hàn-Mỹ-Nhật và Hội nghị chiến lược giới tài chính Hàn-Mỹ tại thủ đô Washington, Mỹ, vào hôm 15/5 và 16/5 vừa qua. Hội nghị có sự tham dự của các tổ chức kinh tế ba nước, quan chức Chính phủ Mỹ, lãnh đạo các doanh nghiệp hàng đầu của Mỹ. Các bên tham gia đã tiến hành rà soát về những nỗ lực gần đây của Chính phủ các nước nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Hàn Quốc. Đặc biệt, hội nghị đã thảo luận về phương án hợp táccủa giới kinh tế Hàn-Mỹ-Nhật, nhằm bình thường hóa quan hệ kinh tế liên Triều trong thời gian tới, và tái thiết kinh tế miền Bắc. Hội nghị này được diễn ra trong bối cảnh Washington đề cập tới khả năng hỗ trợ kinh tế quy mô lớn cho miền Bắc để “bù đắp” cho việc nước này từ bỏ hạt nhân trước thềm Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều. Đặc biệt, Mỹ đang xem xét phương án hỗ trợ là “đầu tư dân sự quy mô lớn” cho miền Bắc. Do đó, doanh nghiệp ba nước Hàn-Mỹ-Nhật dự kiến sẽ nhanh chóng lập các đối sách liên quan nhằm chuẩn bị cho khả năng con đường đầu tư vào miền Bắc được khai thông.

Khả năng đầu tư dân sự vào miền Bắc
Trước đó, trả lời phỏng vấn của kênh tin tức Fox News và Đài CBS của Mỹ hôm 13/5, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu Washington sẽ cho phép đầu tư dân sự quy mô lớn vào miền Bắc nếu chính quyền nước này giải trừ hạt nhân một cách toàn diện. Ông này chỉ ra rằng đầu tư dân sự từ Mỹ có thể giúp ích cho Bắc Triều Tiên trong quá trình xây dựng hệ thống năng lượng (điện lực), phát triển hạ tầng. Ông Pompeo giải thích Washington không thể hỗ trợ cho miền Bắc bằng tiền thuế của người dân, nhưng có thể dỡ bỏ cấm vận để cho phép dòng vốn từ Mỹ đổ vào Bình Nhưỡng. Đặc biệt, ông này bổ sung thêm nếu đạt được mục tiêu phi hạt nhân hóa, Mỹ sẽ có thể giảm nhẹ cấm vận hoặc làm nhiều điều hơn thế.

Vào hôm 11/5, trong buổi họp báo chung sau cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-hwa, ông Pompeo cũng từng phát biểu rằng Washington đã sẵn sàng để hợp tác, nhằm giúp Bắc Triều Tiên đạt được sự thịnh vượng tương đương Hàn Quốc. Tuy nhiên, điều kiện của Washington là Bắc Triều Tiên phải thực hiện các biện pháp mạnh tay nhằm phi hạt nhân hóa một cách nhanh chóng.

Ý nghĩa và triển vọng
Phát biểu trên của Ngoại trưởng Pompeo có nghĩa là Mỹ có thể cho phép đầu tư trực tiếp vốn tư nhân vào miền Bắc bằng cách giảm nhẹ hoặc dỡ bỏ cấm vận với Bình Nhưỡng nếu nước này phi hạt nhân hóa một cách toàn diện và có thể kiểm chứng. Phát biểu của ông Pompeo đã làm rõ hơn về “cam kết hỗ trợ về mặt kinh tế” của Washington đối với Bình Nhưỡng. Như vậy, có thể thấy sáng kiến của Tổng thống Donald Trump là đảm bảo một cách chắc chắn thể chế cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un, tích cực cho phép đầu tư dân sự vào miền Bắc, giải tỏa lo ngại về việc chính quyền nhà lãnh đạo Kim Jong-un có thể bị sụp đổ sau khi giải trừ hạt nhân. Gần đây, Chính phủ Mỹ đang chuyển từ mục tiêu phi hạt nhân hóa miền Bắc “một cách toàn diện, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược” thành “một cách vĩnh viễn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược”. Đây là một mục tiêu lớn nhất định phải được hoàn thành trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump. Đổi lại, dự kiến Mỹ cũng sẽ đưa ra những điều kiện “bù đắp” lớn hơn và nhanh chóng hơn với Bình Nhưỡng. Nếu Mỹ và Bắc Triều Tiên đạt được “một thỏa thuận thế kỷ” tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều sắp tới thì dự kiến con đường đầu tư dân sự vào miền Bắc sẽ được mở rộng một cách nhanh chóng hơn nhiều so với dự đoán.