Vào tháng 11/2019, hai thuyền viên Bắc Triều Tiên đã xin quy hàng Hàn Quốc sau khi sát hại 16 thuyền viên khác trên tàu, nhưng Chính phủ miền Nam đã trục xuất hai thuyền viên này thông qua làng đình chiến Bàn Môn Điếm.  

Đây là lần đầu tiên Hàn Quốc cưỡng chế trục xuất người dân miền Bắc, nên vụ việc đã làm dấy lên tranh cãi lớn. Khi đó, Chính phủ lấy lý do là không thể tin tưởng tính chân thực trong ý định quy hàng của hai thuyền viên này, do họ bị Hải quân Hàn Quốc bắt được sau khi sát hại 16 đồng nghiệp và đang có ý định bỏ trốn.

Cựu Bộ trưởng Thống nhất Kim Yeon-chul khi trình diện tại Ủy ban Ngoại giao và thống nhất Quốc hội vào tháng 11/2019 đã phát biểu rằng sau khi xem xét tình hình, khó có thể kết luận rằng hai thuyền viên miền Bắc đã có ý định quy hàng miền Nam ngay từ đầu.

Tuy nhiên, trong hình ảnh mới được công bố về quá trình trao trả thuyền viên cho phía miền Bắc thông qua làng đình chiến Bàn Môn Điếm khi đó, hai thuyền viên này đã từ chối việc trở về nước và có hành động phản kháng.

Dư luận đang dấy lên tranh cãi về căn cứ khiến Chính phủ tiền nhiệm trục xuất hai thuyền viên này. Khi đó, Chính phủ đã giải thích rằng việc trục xuất hai thuyền viên là do họ là những tội phạm nguy hiểm, có thể đe dọa người dân Hàn Quốc. Cả hai người đều đã thừa nhận về hành vi phạm tội của mình trong quá trình thẩm vấn, các thông tin tình báo cũng cho kết quả tương tự.

Tuy nhiên, theo Hiến pháp hiện hành, công dân miền Bắc cũng được công nhận là "công dân tiềm năng" trên lãnh thổ Hàn Quốc. Do vậy, việc Chính phủ cưỡng chế trục xuất họ trở lại miền Bắc khi chưa được cơ quan tư pháp xét xử theo Luật Hình sự là không thỏa đáng.

Bộ trưởng Thống nhất Kwon Young-se nhấn mạnh về nguyên tắc "suy đoán vô tội", tức về cơ bản một người được coi là vô tội cho tới trước khi có phán quyết cuối cùng của tòa án. Theo ông Kwon, vụ việc này lẽ ra phải được xử lý theo đúng nguyên tắc này.

Cân nhắc tới hệ thống tư pháp của Bắc Triều Tiên, thì những thuyền viên bị trục xuất có nguy cơ bị tra tấn sau khi về nước. Có ý kiến cho rằng quyết định trục xuất khi đó của Chính phủ tiền nhiệm là vi phạm Công ước chống tra tấn của Liên hợp quốc, cấm trục xuất công dân của quốc gia có nguy cơ bị tra tấn.

Ngược lại, cũng có những ý kiến phản biện rằng dù bàn giao hai thuyền viên này cho cơ quan tư pháp trong nước thì việc truy tố cũng sẽ không dễ dàng do thiếu chứng cứ và nhân chứng.

[Photo : YONHAP News]