Nhóm công tác vì công lý giai đoạn chuyển tiếp (TJWG),  một tổ chức về nhân quyền Bắc Triều Tiên có trụ sở tại Seoul, ngày 21/2 đã ra báo cáo nhan đề "Lập bản đồ về nguy cơ ô nhiễm nước ngầm và ảnh hưởng từ chất phóng xạ bãi thử hạt nhân xã Punggye, Bắc Triều Tiên". Bãi thử hạt nhân xã Punggye nằm ở huyện Kilju, tỉnh Bắc Hamgyong, là nơi miền Bắc đã thử hạt nhân 6 lần. 

Trong đó, tổ chức này nhận định rằng vật chất phóng xạ rò rỉ từ bãi thử nghiệm Punggye có thể lan rộng ra bên ngoài thông qua nguồn nước ngầm. Điều này đặt hàng trăm nghìn người dân sống ở gần đó nằm trong vùng ảnh hưởng. 

Báo cáo cho biết bãi thử hạt nhân xã Punggye là nơi có lượng mưa và nguồn nước ngầm hết sức dồi dào. Nếu giả định khoảng 50% trong tổng 1,08 triệu dân thuộc 8 thành phố, huyện sống gần cơ sở hạt nhân này bị ảnh hưởng, thì con số sẽ là 540.000 người, nếu 25% bị ảnh hưởng thì số người là 270.000 người.

Thông thường, vùng bị ảnh hưởng khi thử nghiệm hạt nhân trên mặt đất hoặc khi xảy ra sự cố cơ sở hạt nhân thường được thiết lập là khu vực nằm trong bán kính 40 km. Số liệu về dân số được tổ chức này căn cứ theo dữ liệu điều tra dân số năm 2008 mà Bình Nhưỡng trình lên Liên hợp quốc.

Báo cáo trên cho biết vật chất phóng xạ rò rỉ từ cơ sở này có thể gây ô nhiễm nông, thủy sản. Nếu những hàng hóa này được mua bán hoặc buôn lậu sang các nước lân cận như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc thì người dân ở các nước này cũng có thể bị nguy hiểm.

Tổ chức này hối thúc Bắc Triều Tiên điều tra ô nhiễm nguồn nước ngầm quanh khu vực bãi thử hạt nhân Punggye, công khai kết quả. 

Tuy nhiên, có nhiều phân tích cho rằng do Bắc Triều Tiên thử hạt nhân ở dưới lòng đất, thêm vào đó khu vực thử hạt nhân có nhiều đá hoa cương cứng nên khả năng rò rỉ vật chất phóng xạ là rất nhỏ. Trong bài phỏng vấn với hãng tin Yonhap, ủy viên nghiên cứu danh dự Viện nghiên cứu chính sách khoa học công nghệ Hàn Quốc Lee Choon-keun cho biết khi miền Bắc thử hạt nhân thì đá sẽ bị nóng chảy rồi sau đó cứng lại cùng với vật chất phóng xạ, nên ít khả năng bị rò rỉ theo nước ngầm.

Trong năm 2017 và 2018, Bộ Thống nhất Hàn Quốc đã hai lần tiến hành kiểm tra phơi nhiễm phóng xạ với 40 người tị nạn miền Bắc đến từ khu vực huyện Kilju và lân cận. Kết quả cho thấy một số người có thể nghi ngờ đã bị phơi nhiễm phóng xạ, nhưng không thể kết luận là do ảnh hưởng từ các vụ thử nghiệm hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Bộ Thống nhất cho biết sẽ hợp tác với các cơ quan hữu quan để nối lại điều tra trong trường hợp có người tị nạn miền Bắc bị triệu chứng bất thường về sức khỏe liên quan tới phơi nhiễm phóng xạ.

[Photo : YONHAP News]