Ý niệm về con chim xanh ở Hàn Quốc và trên thế giới

Truyện cổ tích “Con chim xanh” của Pháp kể về lộ trình hai anh em con nhà tiều phu Tiltil và Matil đi tìm con chim xanh cho con gái bà tiên. Hai em bé đã có nhiều trải nghiệm lý thú ở xứ sở ký ức, cung điện hạnh phúc, vương quốc tương lai… mà vẫn không tìm được chim xanh. Tuy nhiên, khi trở về nhà, hai bé bất ngờ nhận ra rằng chú chim trong ngôi nhà mình chính là chim xanh. “Chim xanh” là biểu tượng của “niềm hy vọng”. Quan điểm này không chỉ tồn tại ở châu Âu mà ngay cả ở Hàn Quốc, hình ảnh chú chim xanh cũng đã từng xuất hiện trong thơ ca cổ. Ví như trong khúc chính nhạc Gagok dành cho giọng nữ mang tên Cheongjoya (Hỡi chim xanh) có đoạn người con gái hỏi chú xanh về tin tức của người thương. Khúc ca có đoạn:

Chim xanh ơi! Đến rồi ư! Hãy mách ta tin tức của chàng

Làm thế nào mà ngươi có thể vượt ngàn trùng khơi thế nhỉ

Ta nghĩ rằng ngươi biết mọi điều về người ta thương ta nhớ

Bài ca về các loài chim trong âm nhạc truyền thống Hàn Quốc

Từ xa xưa ở Hàn Quốc, chim đã được coi là linh vật kết nối con người với thần linh nên có khá nhiều câu chuyện liên quan tới loài chim được lưu truyền. Trong trường ca hát kể chuyện Pansori Sugungga (Thủy cung ca) có trích đoạn các loài chim ca hát. Khi ba ba Byeoljubu ra khỏi thủy cung lên trần gian bắt thỏ để lấy gan về làm thuốc cứu Long Vương, quang cảnh đầu tiên mà nó được chứng kiến là cảnh các loài chim rừng tranh cãi nhau xem ai nhiều tuổi hơn để giành chỗ ngồi ở mâm trên trong buổi yến tiệc. Phượng hoàng khoe khoang rằng khi vị minh quân trong huyền sử Trung Hoa cổ thời thái bình thịnh trị là Thuấn Vương tấu đàn ngũ huyền cầm, mình đã đứng bên cạnh cất tiếng hót tụ họp đầy đủ các thánh nhân quân tử. Thấy vậy, quạ liền bảo chính mình đã làm cầu bắc ngang sông Ngân hà để Ngưu Lang, Chức Nữ gặp nhau ngày mùng 7 tháng 7 âm lịch, rằng mình là biểu tượng cho lòng hiếu thảo của phận làm con phụng dưỡng cha mẹ nên đương nhiên phải được ngồi mâm trên. Cú mèo nghe vậy tỏ ra không bằng lòng, biền cất tiếng kêu nghe rùng rợn... Nghĩ cho cùng thì trong giới tự nhiên, các loài chim đâu cần thiết phải tranh chỗ trên chỗ dưới. Phải chăng tác giả đã nhân cách hóa loài chim để kể chuyện loài người và để họ tự ngẫm lại bản thân mình. 

Trong dòng tạp ca vùng Namdo thuộc tỉnh Bắc và Nam Jeolla, có hàng loạt các loài chim xuất hiện trong khúc hát Saetaryeong (Giai điệu về các loài chim). Từ chim én bay về từ phương Nam trong ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch, chim phượng hoàng, chim hạc, vẹt, ngỗng trời, chim xanh, vàng anh, chim cu, cò quăm mào… đến diều hâu, Jinggeomi và chim Halmi. Xen kẽ giữa những tiếng hót của các loài chim là tâm tình hỷ nộ ái ố của con người. Giờ đây nghe câu hát này chúng ta có thể phần nào hiểu được tình yêu và mối quan tâm của người xưa dành cho thiên nhiên hùng vĩ

* Khúc chính nhạc Gagok dành cho giọng nữ “Cheongjoya” (Hỡi chim xanh) / Kim Yeong-gi 

* Trích đoạn “Naljimseung Sangjwadatum” (Các loài chim tranh chỗ thượng tọa) trong trường ca hát kể chuyện Pansori Sugungga (Thủy cung ca) / Nam Hae-seong (hát) và Kim Cheong-man (trống Buk)

* Khúc hát Saetaryeong (Giai điệu về các loài chim) / Min Eun-kyeong và nhóm nhạc truyền thống AUX