Vụ trưởng Vụ châu Á-Thái Bình Dương Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Kim Jung-han và Vụ trưởng Vụ các vấn đề châu Á-châu Đại Dương Bộ Ngoại giao Nhật Bản Takizaki Shigeki ngày 24/6 đã có cuộc họp trực tuyến về các vấn đề liên quan đến quan hệ hai nước hiện nay.

Vụ trưởng Kim Jung-han phản đối mạnh mẽ vụ việc Chính phủ Nhật Bản tổ chức triển lãm tại thủ đô Tokyo, trưng bày những tư liệu phủ nhận sự thật lịch sử là nước này từng cưỡng chế lao động người Joseon (tức người Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên) trên đảo Hashima (còn được gọi là Đảo quân hạm do địa hình trông giống một chiếc tàu chiến) trong quá khứ.

Năm 2015, các cơ sở công nghiệp của Nhật Bản trên đảo Hashima nằm trong quần thể di tích cuộc cách mạng công nghiệp Minh Trị (còn gọi là Cải cách Minh Trị 1886-1889) đã được Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Ông Kim nhấn mạnh Tokyo đã không tuân thủ bất cứ cam kết nào trước đó, như có động thái tưởng niệm các nạn nhân, cũng không thực hiện yêu cầu của Ủy ban Di sản thế giới thuộc UNESCO là làm rõ và công khai toàn bộ sự thật lịch sử về việc cưỡng chế lao động người Joseon trên đảo này.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc hôm 22/6 đã gửi thư đến Tổng thư ký UNESCO, yêu cầu xem xét hủy công nhận di sản thế giới đối với các cơ sở công nghiệp của Nhật Bản trên đảo Hashima, và ra công văn hối thúc Tokyo thực hiện những nội dung đã cam kết.

Đáp lại, Vụ trưởng Vụ các vấn đề châu Á-châu Đại Dương Bộ Ngoại giao Nhật Bản Takizaki Shigeki khẳng định nước này vẫn thực hiện nghiêm chỉnh những khuyến cáo, yêu cầu của Ủy ban Di sản thế giới, và không chấp nhận lập trường của Hàn Quốc.

Đặc biệt, ông Shigeki nhấn mạnh Tòa án Hàn Quốc yêu cầu doanh nghiệp Nhật Bản bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân cưỡng ép lao động thời chiến có thể làm phát sinh tình huống nghiêm trọng, qua đó yêu cầu phía Hàn Quốc đưa ra hướng giải quyết.

Tại cuộc họp, hai bên cũng trao đổi về vấn đề Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc, nhưng cũng chưa đạt được nhất trí nào.

Tháng 7/2019, Tokyo đã đưa ba mặt hàng vật liệu công nghệ cao quan trọng trong sản xuất chíp bán dẫn và màn hình sang Hàn Quốc vào nhóm "cấp phép riêng biệt", đến tháng 8 cùng năm loại Hàn Quốc khỏi “Danh sách trắng” các đối tác thương mại được hưởng ưu đãi xuất khẩu với lý do hai bên đã ngừng đối thoại chính sách xuất khẩu và Seoul thiếu “kiểm soát toàn diện” (Catch All) với mặt hàng vũ khí truyền thống, không đủ cơ cấu và nhân lực về quản lý xuất khẩu.

Vụ trưởng Kim Jung-han yêu cầu Chính phủ Nhật Bản nhanh chóng gỡ bỏ các hạn chế trên, bởi Hàn Quốc đã triển khai sửa đổi cả ba vấn đề Nhật Bản nêu ra. 

Tuy nhiên, đại diện Nhật Bản lại bày tỏ lấy làm tiếc về việc Seoul đệ đơn kiện lên Tổ chức thương mại thế giới (WTO), đồng thời yêu cầu chấm dứt các thủ tục kiện tụng để hai bên có thể quay lại bàn đàm phán.

Kết thúc cuộc họp, đại diện hai bên nhất trí tiếp tục duy trì đối thoại để giải quyết các vấn đề, đồng thời thống nhất hợp tác, trao đổi thông tin liên quan đến đối phó với đại dịch COVID-19.