Công ty điện nguyên tử Westinghouse của Mỹ ngày 21/10 (giờ địa phương) đã khởi kiện Công ty thủy điện và điện hạt nhân Hàn Quốc (KHNP) và Tổng công ty điện lực Hàn Quốc (KEPCO) lên Tòa án liên bang Mỹ.

Doanh nghiệp Mỹ cáo buộc lò phản ứng nước áp lực thế hệ mới APR 1400 mà Công ty thủy điện và điện hạt nhân Hàn Quốc đấu thầu dự án xây dựng nhà máy điện nguyên tử của Ba Lan đã sử dụng công nghệ được phát triển bởi Westinghouse, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của công ty này.

Công nghệ được sử dụng trong lò phản ứng APR 1400 là công nghệ điện nguyên tử bị cấm chuyển giao trái phép ra nước ngoài theo luật liên bang, nên doanh nghiệp Hàn Quốc không thể xuất khẩu lò phản ứng này ra nước ngoài khi chưa được Chính phủ Mỹ cấp phép.

Doanh nghiệp hai nước đang cạnh tranh trong dự án xây dựng 6 nhà máy điện nguyên tử cho tới năm 2043 của Ba Lan. Không chỉ tại Ba Lan, doanh nghiệp Mỹ còn dùng tới chế tài pháp lý nhằm kìm hãm Hàn Quốc xuất khẩu công nghệ nhà máy điện nguyên tử sang các quốc gia khác có dự án xây mới nhà máy điện nguyên tử như Ả-râp Xê-út hay Cộng hòa Séc.

Khi xuất khẩu 4 lò phản ứng cho Ả-rập Xê-út vào năm 2019, Công ty thủy điện và điện hạt nhân Hàn Quốc đã sử dụng công nghệ của Westinghouse và trả phí công nghệ tương ứng. Sau đó, trong quá trình xây dựng nhà máy điện nguyên tử Shin Kori và Hanul trong nước, công ty Hàn Quốc đã nội địa hóa được công nghệ này, và tự phát triển lò phản ứng APR 1400.

Tại cuộc hội đàm thượng đỉnh vào tháng 5 vừa qua, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol và người đồng cấp Mỹ Joe Biden đã đạt được thỏa thuận về việc thiết lập quan hệ đồng minh ở lĩnh vực điện nguyên tử, như cùng xuất khẩu lò phản ứng sang nước thứ ba. Vụ kiện bất ngờ lần này của Westinghouse cho thấy Chính phủ Hàn Quốc cũng cần phải tìm phương án đối phó thích hợp.