Giới doanh nghiệp cửa hàng miễn thuế Hàn Quốc ngày 12/1 cho biết chuỗi cửa hàng miễn thuế Lotte (Lotte Duty Free) thông báo bắt đầu từ tháng này sẽ dừng bán hàng miễn thuế cho thương nhân người Trung Quốc. Giới thương nhân Trung Quốc là nhóm khách hàng lớn của Lotte Duty Free, chiếm khoảng 50% doanh thu của hãng vào năm ngoái.

Theo đó, Lotte trở thành chuỗi cửa hàng miễn thuế đầu tiên của Hàn Quốc dừng bán hàng cho thương nhân người Trung Quốc. Điều này cho thấy quyết tâm của hãng trong việc khôi phục lợi nhuận, dù có phải từ bỏ doanh thu lớn, trong bối cảnh thua lỗ kéo dài.

Giới thương nhân Trung Quốc chỉ những người tới Hàn Quốc mua hàng miễn thuế với giá rẻ để phân phối lại tại Trung Quốc và các nước Đông Nam Á. 

Vào năm 2017, Seoul và Bắc Kinh nổ ra mâu thuẫn về vấn đề tổ hợp tên lửa đánh chặn tầm trung cao (THAAD). Khi đó, một trong các biện pháp trả đũa của Bắc Kinh đó là cấm không cho khách đoàn Trung Quốc nhập cảnh vào Hàn Quốc. Tuy nhiên, sau đó Chính phủ hai bên đã giải quyết được mâu thuẫn, hoạt động mua bán của các thương nhân Trung Quốc tại các cửa hàng miễn thuế Hàn Quốc được phục hồi. 

Tỷ trọng doanh thu từ nhóm khách hàng này ngày càng lớn dần sau khi bùng phát đại dịch COVID-19, giữa lúc hầu như vắng bóng khách du lịch nước ngoài. Không quá lời khi nói rằng các thương nhân Trung Quốc có ảnh hưởng quyết định tới quy mô doanh thu của các chuỗi cửa hàng miễn thuế Hàn Quốc kể từ sau năm 2017.

Tuy nhiên, nhóm khách hàng này lại là thủ phạm chính dẫn tới sự sụt giảm lợi nhuận của các cửa hàng miễn thuế. Sau khi vắng bóng các nhóm khách đoàn của Trung Quốc, các chuỗi cửa hàng miễn thuế của Hàn Quốc đã lao đao vì phải xử lý hàng tồn kho, cuối cùng đã phải "xả hàng" cho các thương nhân Trung Quốc với điều khoản là hoàn tiền 40-50% giá bán dưới danh nghĩa là "phí hoa hồng". Nhờ đó mà giới thương nhân Trung Quốc thu được món hời lớn, trong khi các cửa hàng miễn thuế Hàn Quốc lâm vào tình trạng càng bán càng lỗ.

Xét thấy không thể tiếp tục duy trì tình trạng kinh doanh như vậy, các chuỗi cửa hàng miễn thuế đã nhất trí cắt giảm dần phí hoa hồng cho thương nhân Trung Quốc từ tháng 1/2023, hiện xuống khoảng 35%. Tuy nhiên, mức phí hoa hồng này vẫn cao hơn biên độ lợi nhuận 20% của doanh nghiệp, nên các chuỗi cửa hàng miễn thuế Hàn Quốc vẫn chưa thể thoát khỏi vũng lầy thua lỗ.

Nếu chỉ xét tới kết quả kinh doanh gần đây thì dự kiến năm 2024 sẽ là một năm tồi tệ nhất của giới doanh nghiệp cửa hàng miễn thuế, còn hơn cả đợt dịch COVID-19. Trong vòng ba quý đầu năm 2024, 4 chuỗi cửa hàng miễn thuế lớn là Lotte, Silla, Shinsegae, Hyundai thua lỗ 135,5 tỷ won (92 triệu USD). Nếu gộp cả quý IV thì con số này là khoảng 200 tỷ won (135,8 triệu USD).
 
Thêm vào đó, nhóm khách lẻ tới du lịch Hàn Quốc gần đây có xu hướng chuộng mua sắm tại các cửa hàng đường phố như Olive Young (CJ) hay Daiso, cộng thêm tỷ giá won-USD tăng vọt, đe dọa tới sự tồn vong của các chuỗi cửa hàng miễn thuế.

Ngoài Lotte, các chuỗi cửa hàng miễn thuế khác cũng đang coi việc tái thiết lập quan hệ với giới thương nhân Trung Quốc là một bài toán sinh tồn quan trọng. Tuy nhiên, do doanh thu từ nhóm khách hàng thương nhân người Trung Quốc chiếm tới 50% tổng doanh thu, nên các doanh nghiệp đang đối phó theo hướng giảm dần mức độ phụ thuộc hơn là cắt đứt hoàn toàn giao dịch ngay lập tức.