Cựu Thủ tướng Nhật Bản Hatoyama Yukio trong bài thuyết giảng đặc biệt về "Phát triển quan hệ Hàn-Nhật hướng tới tương lai" tại Đại học Woosuk (tỉnh Bắc Jeolla, Hàn Quốc), sau khi được trao bằng Tiến sĩ danh dự ngành Quản trị kinh doanh vào ngày 21/8, đã đưa ra quan điểm rằng Chính phủ Tokyo cần phải thay đổi lập trường về vấn đề quyền bồi thường của các nạn nhân thời chiến.

Ông Hatoyama nhấn mạnh ngay cả khi có hiệp định giữa hai quốc gia thì quyền yêu cầu bồi thường của các nhân cũng không mất đi; do đó không thể nói vấn đề này đã được giải quyết dứt điểm theo Hiệp định về quyền yêu sách Hàn-Nhật 1965.

Hiệp định về quyền yêu sách Hàn-Nhật có nội dung chính là Nhật Bản viện trợ không hoàn lại 300 triệu USD và có hoàn lại 200 triệu USD cho Hàn Quốc trong vòng 10 năm. Đây là cơ sở chính để Chính phủ Nhật Bản nhiều lần lập luận rằng vấn đề bồi thường cho nạn nhân bị cưỡng ép mua vui cho quân lính Nhật và cưỡng ép lao động thời chiến đã được giải quyết dứt điểm. 

Trước khi trở thành Thủ tướng vào năm 2009, ông Hatoyama từng lãnh đạo đảng Dân chủ nước này trong 9 tháng, hiện được coi là một trong những chính khách thân Hàn Quốc, hiểu biết sâu về Hàn Quốc. 

Ông đánh giá việc cựu Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide, Chủ tịch Liên minh nghị sĩ Nhật-Hàn, lần đầu gặp gỡ Tổng thống Lee Jae Myung hôm 30/7 để cam kết phát triển quan hệ hữu nghị song phương là một tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, để thực sự đưa quan hệ Hàn-Nhật hướng tới tương lai, không thể tiếp tục trì hoãn việc đối diện với các vấn đề lịch sử, và trách nhiệm lớn trong việc này thuộc về phía Nhật Bản.

Theo cựu Thủ tướng, quan hệ Hàn-Nhật trong 10 năm qua luôn trong tình trạng căng thẳng. Nếu không có sự hòa giải thực chất về các vấn đề lịch sử, thì sự liên minh và hợp tác giữa hai nước chỉ dừng lại ở bề nổi. Ông kêu gọi trong bối cảnh quan hệ hai nước đang dần ổn định, Chính phủ hai bên cần nỗ lực tìm kiếm một sự thỏa hiệp mới cho những vấn đề lịch sử cốt lõi.