Tại cuộc hội đàm thượng đỉnh ngày 29/10 với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung chính thức bày tỏ ý định sở hữu tàu ngầm hạt nhân và đề nghị Washington cho phép Seoul có thể đảm bảo nguồn nhiên liệu cần thiết để vận hành.

Chánh Văn phòng An ninh quốc gia, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc Wi Sung-lac cho biết Tổng thống Trump cũng đồng tình rằng Hàn Quốc cần sở hữu năng lực tàu ngầm hạt nhân trước sự thay đổi môi trường an ninh, như việc Bắc Triều Tiên đóng tàu ngầm hạt nhân; đồng thời đề xuất tiếp tục thảo luận về vấn đề này trong thời gian tới. Đây là lần đầu tiên Chính phủ Hàn Quốc công khai ý định sở hữu tàu ngầm hạt nhân.

Để phát triển và vận hành tàu ngầm hạt nhân, Hàn Quốc cần sở hữu lò phản ứng nhỏ và nhiên liệu uranium làm giàu, đều là những vấn đề được cho là phải có sự đồng ý từ phía Mỹ.

Tại cuộc họp, Tổng thống Lee nhấn mạnh nếu Seoul đóng nhiều tàu ngầm hạt nhân để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ vệ vùng biển quanh bán đảo Hàn Quốc thì sẽ giúp giảm gánh nặng cho quân đội Mỹ.

Tổng thống Lee cho rằng để đối phó với mối đe dọa từ Bình Nhưỡng, Hàn Quốc cần tàu ngầm hạt nhân có khả năng lặn trong thời gian dài. Điều này cũng phù hợp với định hướng của Mỹ, đó là yêu cầu đồng minh tăng cường trách nhiệm an ninh.

Tàu ngầm hạt nhân dùng lò phản ứng cỡ nhỏ thay vì động cơ diesel, nên có thể hoạt động dưới nước nhiều tháng liền và mang theo nhiều tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM). Loại tàu này được chia thành hai loại SSBN mang vũ khí hạt nhân và SSN không mang vũ khí hạt nhân. Loại tàu mà ông Tổng thống Lee hướng tới là tàu SSN.

Quân đội Hàn Quốc từng bí mật xúc tiến đóng tàu hạt ngầm hạt nhân lớp 4.000 tấn dưới thời Chính phủ cựu Tổng thống Roh Moo-hyun năm 2003, nhưng dự án đã bị dừng lại sau khi bị báo chí tiết lộ. Từ đó đến nay, nhu cầu về tàu ngầm hạt nhân vẫn thỉnh thoảng được nhắc tới, nhưng Chính phủ Hàn Quốc luôn tỏ thái độ thận trọng và chưa đưa ra quyết định do tính nhạy cảm về mặt chính trị và ngoại giao.

Việc Tổng thống Lee tuyên bố công khai ý định này được phân tích là xuất phát từ nhu cầu cấp bách phải triển khai tàu ngầm hạt nhân như một tài sản chiến lược để đối phó mối đe dọa từ Bắc Triều Tiên.

Theo đó, dự án đóng tàu ngầm thế hệ mới "Jangbogo-III Batch-III" mà quân đội Hàn Quốc đang xúc tiến nhiều khả năng sẽ chuyển từ tàu ngầm diesel-điện sang tàu ngầm hạt nhân. Hàn Quốc được cho là đã có sự chuẩn bị nhất định để thiết kế tàu ngầm hạt nhân cỡ lớn từ 4.000 đến trên 5.000 tấn và phát triển lò phản ứng cỡ nhỏ.

Một quan chức quân đội cho biết Hàn Quốc đã sở hữu được công nghệ về thân tàu ngầm, chỉ cần tăng kích cỡ. Về lò phản ứng, trong thời gian qua, Viện nghiên cứu năng lượng nguyên tử Hàn Quốc cũng đã nghiên cứu về lò phản ứng thương mại và hệ thống lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) nhưng cần thêm thời gian để hoàn thiện.

Vấn đề nan giải nhất là "sự đồng ý của Mỹ", tuy nhiên, lần này Tổng thống Donald Trump đã thể hiện sự đồng tình, nên dự kiến quá trình triển khai kế hoạch không còn trở ngại lớn.

Về nguồn uranium làm giàu cho lò phản ứng cỡ nhỏ cũng được kỳ vọng sẽ có giải pháp. Hàn Quốc và Mỹ đang thảo luận sửa đổi Hiệp định năng lượng nguyên tử, theo hướng Washington cho phép Seoul tái xử lý nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng và làm giàu uranium. Nhiều khả năng vấn đề nhiên liệu cho tàu ngầm hạt nhân cũng sẽ được đề cập trong quá trình đàm phán sửa đổi. Chánh Văn phòng Wi cho biết sẽ cần điều chỉnh hiệp định để cho phép Hàn Quốc sử dụng nhiên liệu hạt nhân vào mục đích quân sự, thay vì chỉ áp dụng cho mục đích hòa bình như hiệp định hiện hành.

Tuy nhiên, dù phát triển được lò phản ứng cỡ nhỏ và có được nguồn uranium làm giàu, Hàn Quốc được cho là sẽ cần từ 8 đến 10 năm để phát triển và triển khai tàu ngầm hạt nhân. Nhưng giới chuyên gia cho rằng, nếu nhận được Mỹ hỗ trợ tương tự như Australia, Hàn Quốc sẽ có thể rút ngắn thời gian đáng kể.