Cựu Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela, biểu tượng của phong trào chống phân biệt chủng tộc, người đi đầu trong công cuộc dân chủ hóa ở Nam Phi, đã qua đời hôm 5/12.

Ông Nelson Mandela, Tổng thống da đen đầu tiên của Cộng hòa Nam Phi, sinh ngày 18/7/1918 tại Mvezo, một ngôi làng nhỏ thuộc thủ phủ của Transkei, trong một gia đình thuộc chi nhỏ nhất của dòng họ Thembu từng cai quản các lãnh thổ Transkei thuộc tỉnh Cape của Nam Phi.

Nelson Mandela là nhà hoạt động chống chính sách apartheid, tức là phân biệt chủng tộc, của chính quyền đương thời. Từng là người đứng đầu đảng cầm quyền hiện nay ở Nam Phi là Đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC), ông bị chính quyền bắt giữ, bị buộc tội phá hoại chính trị và sống trong lao tù suốt 27 năm ròng.

Nelson Mandela được trao Giải Nobel Hòa bình năm 1993. Tháng 5 năm 1994, ông được bầu làm Tổng thống Nam Phi khi đã 76 tuổi.

Trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, ông Mandela không chủ trương trả đũa cộng đồng da trắng mà giành ưu tiên cho vấn đề hòa giải dân tộc. Ông đã thành lập Ủy ban Sự thật và hòa giải (TRC) do Tổng giám mục Anh giáo Desmond Tutu đứng đầu nhằm giải quyết các vấn đề trong quá khứ.

Người Nam Phi cũng như nhân dân trên toàn thế giới đều tôn kính Nelson Mandela vì ông đã hết sức nỗ lực đấu tranh cho hòa bình của nhân loại sau khi hết nhiệm kỳ Tổng thống.

Vào tháng 11 năm 2009, Liên hợp quốc đặt ra ngày kỷ niệm Mandela trùng với sinh nhật của ông, ngày 18/7. Vào ngày này, Liên hợp quốc khuyến khích mọi người trên thế giới giành 67 phút hoạt động từ thiện cho công đồng xã hội. Con số 67 tượng trưng cho 67 năm Nelson Mandela phục vụ đất nước và xã hội.

“Apartheid” có ý nghĩa là “tách biệt”, là chính sách phân biệt chủng tộc giữa người da trắng và người da đen. Sau khi kết thúc Thế chiến II, chính quyền của đảng Quốc gia (NP) của Nam Phi đã thực hiện chính sách phân biệt chủng tộc apartheid từ năm 1948 nhằm củng cố sự cai trị của thiểu số da trắng. Theo chính sách này, Chính phủ cấm người da trắng kết hôn với chủng tộc khác, buộc những người da đen chỉ được sinh sống ở những nơi do chính quyền quy định, không được sử dụng chung lối ra vào với người da trắng. Chính những hoạt động tích cực dưới sự lãnh đạo của Nelson Mandela đã góp phần khai tử cho chế độ phân biệt chủng tộc này.