Ngày 9/11/2009 là ngày đánh dấu 20 năm Bức tường Berlin, biểu tượng của Chiến tranh Lạnh và sự chia cắt 2 miền Đông-Tây nước Đức sụp đổ. Ngày 9/11/1989, ủy viên Bộ Chính trị Đông Đức Gunter Schabowski đã đưa ra thông báo nhầm rằng, quy định mới về việc nới lỏng hạn chế đi lại giữa 2 miền có hiệu lực ngay lập tức. Ngay khi tuyên bố này được đưa ra, hàng vạn công dân Đông Đức đã đổ xô về các cửa khẩu ở Berlin và kéo sập cổng thành, mở ra con đường thống nhất. Nhờ đó, các nước Đông Âu từng chịu ảnh hưởng của Liên Xô (cũ) đã bước vào quá trình dân chủ hóa. Sự sụp đổ của Bức tường Berlin được coi như 1 sự kiện làm thay đổi lịch sử thế giới, chấm dứt thời kỳ chiến tranh lạnh giữa Mỹ và Liên Xô cũ. Giáo sư Yoo Ho-yeol thuộc Trường Đại học Korea cho biết:
Giáo sư Yoo Ho-yeol : Sự kiện Bức tường Berlin sụp đổ có thể coi là điểm xuất phát cho việc thống nhất nước Đức và kết thúc Chiến tranh Lạnh giữa 2 miền, đặc biệt là sự đối đầu Đông-Tây ở châu Âu. Về hình thức, trong 20 năm qua, chế độ xã hội chủ nghĩa ở Đông Đức bị xóa bỏ và người dân cũng như trật tự chính trị Đông Đức được sát nhập vào Tây Đức, tạo nên 1 đất nước thống nhất. Chính phủ Đức đã tái thiết lập nền kinh tế, giải thể toàn bộ hệ thống và nhân lực của thể chế Liên Xô cũ. Từ đó, Berlin dần khôi phục vị thế thủ đô và việc xuất hiện với 1 nước Đức thống nhất đã đóng vai trò quan trọng cho trật tự chung của toàn châu Âu.
20 năm sau, ngày 9/11 năm nay, cả thế giới lại hướng về Berlin. Hàng trăm nghìn người đã có mặt tại nơi xảy ra sự kiện lịch sử để tham dự “Lễ hội Tự do” kỷ niệm 20 năm ngày Bức tường Berlin sụp đổ. Trong buổi lễ có sự tham dự của lãnh đạo của 27 nước thành viên Liên minh châu Âu và người đứng đầu Nhà nước Liên Xô cũ, ông Mikhail Gorbachev, người đã đóng vai trò quan trọng trong việc thống nhất nước Đức. Hàng nghìn quân cờ domino khổng lồ cao tới 1,5km lần lượt đổ xuống, tái diễn cảnh Bức tường sụp đổ cách đây 20 năm. Thế nhưng, phía sau lễ kỷ niệm hoành tráng này, nước Đức đang phải đối mặt với “mặt trái” của sự thống nhất. Theo đánh giá của các chuyên gia, người Đông Đức vẫn chưa thể xóa đi mặc cảm và sự chênh lệch về GDP theo đầu người của 2 miền vẫn còn đó. Sự thống nhất nước Đức có một ý nghĩa đặc biệt cho Hàn Quốc, nước bị chia cắt còn lại duy nhất trên thế giới.
Giáo sư Yoo Ho-yeol : Nước Đức đã đạt được thành tựu về Thống nhất cách đây 20 năm, còn chúng ta vẫn phải chịu cảnh chia cắt và đối đầu. Do đó, việc thống nhất Đức có thể đem lại cho chúng ta nhiều bài học quý báu về biện pháp, chính sách. Những khó khăn, tàn dư mà Đức phải đối mặt sau thống nhất cũng chính là những vấn đề mà chúng ta sẽ phải giải quyết sau này. “Chính sách phía Đông” của Tây Đức đóng vai trò lớn trong việc thực hiện thống nhất, nhưng về cơ bản người dân Đông Đức đã giác ngộ và từ bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa. Vì thế, nếu nói đến bài học lớn nhất của Đức dành cho Hàn Quốc thì đó chính là việc người dân miền Bắc từ bỏ chế độ và hợp nhất với miền Nam. Mong muốn này chính là động lực cho sự thống nhất.
Đặc biệt, các chuyên gia nhấn mạnh, Hàn Quốc không nên sao nhãng việc chuẩn bị cho thống nhất, vì việc này có thể đến 1 cách đột ngột. Ngay cả với nước Đức, 1 tình huống bất ngờ đã dẫn đến thống nhất. Tuy nhiên, chính phủ Tây Đức cũng đã có sự chuẩn bị trước trong 1 thời gian dài. 20 năm trước khi Bức tường Berlin sụp đổ, mỗi khi Đông Đức tham gia hoạt động về giao lưu nhân sự, Chính phủ Tây Đức đã dần mở cánh cửa 2 bên theo hình thức bồi thường kinh tế cho phía Đông. Thông qua đó, việc đi lại, liên lạc và truyền thông giữa 2 miền ngày càng trở nên tự do hơn. Về mặt chi phí, trong 20 năm qua, chính phủ Đức đã đầu tư hơn 1,5 nghìn tỷ USD vào cơ sở hạ tầng và hậu cần vùng Đông Đức và hiện tại cũng đang hỗ trợ khoảng 150 tỷ USD hàng năm. Trên thực tế, sự chênh lệch về năng lực kinh tế giữa 2 miền Triều Tiên lớn hơn nhiều so với 2 miền Đông-Tây Đức khi đó. Điều này khiến cho Seoul lo lắng về chi phí dành cho Thống nhất. Nhưng giáo sư Yoo Ho-yeol cho rằng, không thể để lo lắng về tiền bạc đẩy lùi ý chí thống nhất đất nước.
Giáo sư Yoo Ho-yeol : Quả thực, khoảng cách chênh lệch về kinh tế giữa Bắc Triều Tiên và Hàn Quốc ngày càng lớn. Trong 20 năm qua, chính phủ Đức đã dốc 1 số lượng lớn kinh phí cho đất nước sau thống nhất và chúng ta cũng sẽ tương tự như vậy sau này. Tuy nhiên, Thống nhất là vấn đề không thể chỉ xem xét về mặt kinh tế. Hơn nữa, mối quan hệ giữa Đức và Hàn Quốc cũng có nhiều mặt không thể so sánh dựa vào số liệu kinh tế. Do đó, tôi cho rằng không nên lo lắng về vật chất 1 cách thái quá như hiện nay. Dù có tốn bao nhiêu tiền đi chăng nữa thì việc thống nhất vẫn phải được thực hiện. Vả lại, nếu chúng ta làm có hệ thống và hiệu quả thì chi phí đó cũng có thể được giảm xuống.
Các chuyên gia còn tỏ quan ngại, 2 miền Nam-Bắc bị chia cắt đến nay đã được 60 năm nên sự nghi ngờ cũng như mâu thuẫn giữa 2 bên ngày càng lớn, mong muốn về thống nhất của nhân dân cũng đang nguội dần. Giáo sư Yoo cho rằng, việc tăng cường giao lưu, hợp tác liên Triều cùng ý muốn mong chờ về ngày thống nhất là rất cần thiết trong lúc này và đặc biệt phải tìm được sự ủng hộ của các nước lân cận.
Giáo sư Yoo Ho-yeol : Đúng là người dân Hàn Quốc, đặc biệt thế hệ trẻ, ngày càng ít quan tâm đến thống nhất đất nước. Mọi người cần phải suy nghĩ về lợi ích của việc thống nhất và có ý thức mạnh mẽ về việc kết nối lịch sử 2 bên. Để được như vậy, chúng ta phải xem xét lại hệ thống giáo dục và chuẩn bị các chính sách để làm tăng sự tự tin, xóa đi những lo lắng xung quanh vấn đề thống nhất. Bên cạnh đó, chúng ta cần thuyết phục các nước láng giềng rằng đất nước Hàn Quốc thống nhất sẽ không gây đe dọa hay trở ngại gì mới cho họ. Đồng thời Seoul cần cải thiện quan hệ liên Triều, đảm bảo hòa bình, ổn định trên bán đảo Hàn Quốc và tạo không khí hợp tác chung trong khu vực. Nếu tất cả những điều này thực hiện được thành công, thì Hàn Quốc sẽ có thể đạt được sự thống nhất ổn định.
Sự sụp đổ của Bức tường Berlin 20 năm trước đây đang để lại nhiều bài học quý báu về thống nhất, tự do và hi vọng cho Hàn Quốc. Cái nhìn về tương lai dựa trên sự nhẫn nại và khoan dung cùng sự chuẩn bị kỹ càng là điều cần thiết nhất để hướng tới sự thống nhất trên bán đảo trong lúc này.
