ⓒ KBS News

Nghĩa sĩ Ahn Jung-geun, một trong những chiến sĩ đáng kính nhất trong phong trào độc lập kháng Nhật đã bị hành quyết vào năm 1910, sau khi ông ám sát Toàn quyền của Chính phủ thực dân Nhật khi đó là Ito Hirobumi tại nhà ga xe lửa Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc, một năm trước đó. Ngày 25/3/1910, chỉ một ngày trước khi bị hành quyết tại nhà tù Lữ Thuận, ông đã dặn hai em trai chôn xác mình tại Công viên Cáp Nhĩ Tân, rồi chuyển về quê nhà khi Hàn Quốc giành được độc lập. Thật đáng tiếc thay, hài cốt của liệt sĩ yêu nước này vẫn chưa được trở về quê nhà. Tuy nhiên, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã chung tay góp sức tìm kiếm hài cốt của nhà hoạt động trong phong trào độc lập Ahn. Hãy cùng tìm hiểu thỏa thuận liên Triều năm 2005 nhằm khai quật chung hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geun.

Thực dân Nhật Bản bí mật chôn xác của nghĩa sĩ Ahn Jung-geun

Các nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm xác định vị trí hài cốt bị thất lạc của nghĩa sĩ Ahn Jung-geun đã diễn ra. Ngay từ những ngày đầu độc lập cuối thập niên 1940, nhà lãnh đạo chính trị lỗi lạc Kim Ku đã đề xuất tìm kiếm hài cốt của các chiến sĩ trong phong trào độc lập kháng Nhật ở nước ngoài, bao gồm hài cốt của nghĩa sĩ Ahn. Tuy nhiên, hài cốt của ông vẫn là một ẩn số, bất chất những nỗ lực trên. Trên thực tế, thực dân Nhật Bản đã bí mật chôn xác của ông, lo sợ rằng mộ của người anh hùng có thể trở thành một địa điểm linh thiêng, truyền cảm hứng cho các nhà hoạt động độc lập Hàn Quốc. Nhưng các hình ảnh được cung cấp bởi con gái của người cai quản nhà tù Lữ Thuận, đã mang lại một tia hy vọng. Dựa trên hai bức ảnh được chụp tại sân sau của nhà tù này năm 1911, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã quyết định hợp tác nhằm khai quật hài cốt của nghĩa sĩ Ahn vào năm 2005.

Thỏa thuận liên Triều năm 2005 nhằm khai quật chung hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geun

Quê hương của nghĩa sĩ Ahn Jung-geun là thành phố Haeju thuộc tỉnh Nam Hwanghae, Bắc Triều Tiên ngày nay, và miền Bắc rất tự hào về điều này. Nước này đã gửi một đội thanh sát tới Trung Quốc nhằm tìm kiếm hài cốt của ông trong những năm 1970 và năm 1985. Nhưng các cuộc thanh sát trên quy mô lớn đều thất bại. Tuy nhiên, khi Chính phủ Hàn Quốc trình ra các tài liệu mới, miền Bắc đã sẵn lòng tham gia vào công tác khai quật. Do đó, đội khai quật liên Triều đã tiến hành thanh sát chung nhà tù Lữ Thuận vào tháng 6/2006. Tháng 4/2007, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã tiến hành tiếp xúc cấp chuyên viên tại thị trấn vùng biên Gaesung, miền Bắc.

Việc tìm kiếm chung bị dừng lại sau vụ thử nghiệm hạt nhân của miền Bắc năm 2006

Bắc Triều Tiên đã rất chủ động và nhiệt huyết trong dự án tìm kiếm hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geun. Dù vậy, tiếc thay, việc khai quật chung chưa từng được tiến hành. Quan hệ liên Triều bắt đầu xấu đi sau vụ thử nghiệm hạt nhân miền Bắc tháng 10/2006, và Bình Nhưỡng đã thông báo với Seoul rằng miền Nam cứ việc tiến hành thanh sát độc lập. Tệ hơn, việc có được sự hợp tác của Trung Quốc cũng trở nên rất khó khăn.

Việc tìm kiếm hài cốt của nghĩa sĩ Ahn Jung-geun là một dự án quốc tế có sự tham gia của cả hai miền Nam-Bắc và Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc bắt đầu cho xây một chung cư ngay trên khu vực được cho là có chôn hài cốt, vốn đã được xếp vào khu vực bảo tồn di sản văn hóa. Vì vậy, Hàn Quốc đã mau chóng xúc tiến công tác khai quật của riêng mình.

Với sự đồng thuận của Bắc Triều Tiên và hợp tác của Trung Quốc, Hàn Quốc bắt đầu khai quật quả đồi cao 90 m trên mực nước biển phía sau nhà tù Lữ Thuận, thành phố Đại Liên, vào ngày 26/3/2008. Trong vòng 29 ngày, đội khai quật đã đào một khu vực rộng 4.952 m vuông trên mảnh đất rộng 25.000 m vuông được cho là có chôn hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geun. Đáng buồn là công tác trên đã không thu về kết quả nào. Vào thời điểm đó, lễ động thổ xây dựng chung cư đã gần như hoàn thành.

Bế tắc trong công tác tìm kiếm hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geun

Vào năm 2010, Chính phủ Hàn Quốc một lần nữa lại thúc đẩy công tác khai quật hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geu. Nhưng Chính phủ Trung Quốc cho rằng rất khó để hợp tác nếu không có các tài liệu liên quan rõ ràng hơn, và cũng yêu cầu cả hai miền Nam-Bắc phải hợp tác trong dự án này. Đã không hề có tiến triển trong việc tìm kiếm hài cốt nghĩa sĩ Ahn kể từ đó.

Tuy nhiên, công tác khai quật đang được kỳ vọng sẽ nối lại trong thời gian sắp tới.Trong bài phát biểu nhân lễ kỷ nhiệm Quốc khánh 15/8 năm nay, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã bày tỏ quyết tâm nhằm khai quật hài cốt của nghĩa sĩ Ahn cùng với miền Bắc.

Hai miền Nam-Bắc cùng chung tay góp sức

Dự án khai quật chung hài cốt nghĩa sĩ Ahn Jung-geun bởi hai miền Nam-Bắc sẽ mở đường cho việc vượt qua sự chia cắt đất nước và tiến tới một khu vực hòa bình. Đó là bởi các nỗ lực có tính phối hợp nhằm tìm về gốc rễ và nhằm kế thừa tinh thần của phong trào độc lập sẽ là bước tiến đầu tiên tới thống nhất bán đảo Hàn Quốc, dẫn tới hòa bình cho toàn châu Á. Nghĩa sĩ Ahn không chỉ biểu tượng cho nền độc lập của bán đảo Hàn Quốc mà còn cho nền hòa bình tại Đông Á. Hai miền Nam-Bắc có thể dương cao tinh thần cao thượng này bằng cách một lần nữa chung tay khai quật hài cốt của nhà yêu nước lỗi lạc trên.