Đề nghị nới lỏng lệnh cấm vận đối với miền Bắc

Trung Quốc và Nga hôm 16/12 đã trình dự thảo nghị quyết đề xuất Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận đối với Bắc Triều Tiên. Hiện không nhiều khả năng dự thảo này sẽ được thông qua tại Hội đồng bảo an, nhưng đây là dấu hiệu cho thấy Bắc Triều Tiên đang nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của Trung Quốc và Nga. 

Gần đây, Bắc Triều Tiên đang cố gắng tác động để hợp tác ba bên Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản xấu đi, đồng thời tăng cường hợp tác với Trung Quốc và Nga. Nội dung dự thảo nghị quyết do Bắc Kinh và Mát-xcơ-va đề xuất là dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận, giúp Bình Nhưỡng có nguồn thu ngoại tệ và thúc đẩy đối thoại với các bên liên quan. Các lĩnh vực được đề nghị nới lỏng cấm vận là xuất khẩu sản phẩm thủy sản, hàng dệt may, và xuất khẩu lao động. 

Đây là các nguồn thu ngoại tệ chính của Bình Nhưỡng. Theo nghị quyết cấm vận số 2371 được Hội đồng bảo an Liên hợp quốc đưa ra tháng 8/2017, Bắc Triều Tiên bị cấm xuất khẩu thủy sản. Sau đó, nghị quyết cấm vận số 2375 vào tháng 9/2017 tiếp tục cấm miền Bắc xuất khẩu các mặt hàng dệt may. Nghị quyết số 2397 được Hội đồng bảo an thông qua ngày 22/12/2017 cấm các nước thành viên Liên hợp quốc sử dụng lao động Bắc Triều Tiên. Nội dung nghị quyết quy định các nước thành viên phải trục xuất toàn bộ người lao động miền Bắc trong vòng 2 năm, thời hạn thực hiện là ngày 22/12/2019 tới.

Trung Quốc và Nga kêu gọi miễn cấm vận đối với dự án hợp tác liên Triều

Dự thảo nghị quyết của Trung Quốc và Nga còn đề xuất miễn cấm vận đối với các dự án hợp tác đường sắt và đường bộ liên Triều, cụ thể là kết nối và hiện đại hóa tuyến đường sắt, đường bộ Gyeongui và dọc biển Đông. Đây là dự án hợp tác kinh tế liên Triều tiêu biểu, được lãnh đạo hai miền Nam-Bắc nhất trí trong Tuyên bố Bàn Môn Điếm ngày 27/4/2018. Theo đó, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên đã tổ chức lễ khởi công tại ga Panmun, thành phố Gaesung, miền Bắc tháng 12 năm ngoái. Tuy nhiên, về nguyên tắc, nghị quyết của Hội đồng bảo an cấm các nước thành viên đầu tư và thực hiện dự án hợp tác kinh doanh với Bắc Triều Tiên, nên các trang thiết bị xây dựng đường sắt đã bị cấm đưa vào miền Bắc, khiến dự án này bị đình trệ. Vì vậy, không quá lời khi nói rằng trên thực tế, Trung Quốc và Nga đang đề xuất dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với Bắc Triều Tiên. Hội đồng bảo an áp đặt trừng phạt với miền Bắc nhằm ngăn chặn nguồn vốn cho phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt. Cấm xuất khẩu các mặt hàng chủ lực của Bình Nhưỡng là cách hiệu quả nhất để ngăn chặn nguồn thu ngoại tệ. Như vậy, nếu cho phép Bắc Triều Tiên mở một cánh cửa thu hút ngoại tệ, thì các lệnh cấm vận đối với miền Bắc sẽ bị vô hiệu hoá. 

Trung Quốc và Nga đề cập đến “tinh thần nhân đạo” để nhấn mạnh cần dỡ bỏ một phần lệnh cấm vận đối với Bắc Triều Tiên ở những lĩnh vực ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân miền Bắc. Hai nước cũng hoan nghênh “các cuộc đối thoại Mỹ-Triều ở tất cả các cấp” nhằm xây dựng niềm tin lẫn nhau, thúc đẩy đối thoại và thiết lập hòa bình trên bán đảo Hàn Quốc. Trong phiên họp của Hội đồng bảo an ngày 11/12 vừa qua, Bắc Kinh và Mát-xcơ-va cũng đã kêu gọi nới lỏng lệnh trừng phạt Bình Nhưỡng với nội dung tương tự.

Không nhiều khả năng dự thảo nghị quyết được thông qua tại Hội đồng Bảo an

Dự kiến các nước thành viên Hội đồng Bảo an sẽ thảo luận về dự thảo nghị quyết từ ngày 17/12. Nếu muốn dỡ bỏ hoặc nới lỏng một phần lệnh cấm vận, Hội đồng bảo an sẽ phải thông qua một nghị quyết mới. Để được thông qua, nghị quyết cần 9/15 phiếu ủng hộ, không có phiếu chống của một trong các nước thành viên thường trực là Mỹ, Pháp, Anh, Nga và Trung Quốc. Nhiều quốc gia thành viên của Hội đồng Bảo an ủng hộ lập trường của Mỹ. Hơn nữa, Mỹ, Anh và Pháp là các nước thành viên thường trực có quyền phủ quyết, nên không nhiều khả năng dự thảo nghị quyết do Trung Quốc và Nga đề xuất sẽ được thông qua. Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh thời điểm hiện tại không thích hợp để cân nhắc nới lỏng cấm vận đối với Bắc Triều Tiên, qua đó thể hiện ý định phản đối dự thảo nghị quyết này.