Khủng hoảng kinh tế đang phủ bóng đen lên thị trường tài chính Hàn Quốc. Tỷ giá won/USD đã tăng vọt với tốc độ nhanh nhất từ trước tới nay, lên tới 1506 won/USD hôm thứ sáu (20/2). Như vậy, từ đầu năm 2009 tới nay, giá trị đồng won đã giảm hơn 16% so với USD và là mức giảm cao nhất trong các nền kinh tế lớn trên thế giới. Vậy nguyên nhân gì khiến đồng won mất giá như vậy và liệu đến bao giờ nó sẽ ổn định trở lại? Trong chuyên mục Tiêu điểm kinh tế hôm nay, Tiến sĩ Jeong Yeong-sik thuộc Viện nghiên cứu Kinh tế Samsung sẽ giúp chúng ta tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này.

Tỷ giá hối đoái tăng do sự bất ổn của thị trường tài chính thế giới

Tỷ giá hối đoái gần đây tại Hàn Quốc đã tăng hơn 200 won so với mức 1259 won/USD vào thời điểm cuối năm ngoái. Lý do chủ yếu khiến đồng won mất giá nhanh chóng như vậy là do sự bất ổn của thị trường tài chính thế giới. Do đồng đôla trở nên khan hiếm và tăng giá mạnh, các nước buộc phải tìm cách tăng dự trữ đôla để duy trì sự ổn định của thị trường tài chính trong nước cũng như trong giao dịch với nước ngoài. Mặt khác, sự bất ổn của kinh tế Đông Âu cũng ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường tài chính Hàn Quốc.

Tỷ giá hối đoái 1506 won/USD là mức cao nhất kể từ tháng 11 năm ngoái. Lý do khiến cho tỷ giá hối đoái đã tăng lên đến trên 1500 won/USD chỉ trong vòng 3 tháng là do những bất ổn trên thị trường tài chính thế giới gần đây, đặc biệt là nguy cơ khủng hoảng tài chính tại các nước Đông Âu. Thực tế thì thị trường Đông Âu và thị trường Hàn Quốc không có mối quan hệ mật thiết lắm, nhưng do thị trường tài chính khủng hoảng buộc các nước Tây Âu phải rút vốn về, trong khi đó các nước này lại đang dự trữ một lượng trái phiếu không bảo đảm lớn của Đông Âu. Do vậy mà các nhà đầu tư nước ngoài đã tìm cách rút vốn đồng loạt, bắt đầu từ thị trường Hàn Quốc, nơi có thủ tục rút vốn khá đơn giản. Hiện nay còn có tin đồn là tỷ giá hối đoái sẽ tăng đến mức không thể tin nổi trong tháng 3. Tiến sĩ Jeong Yeong-sik giải thích:

Nỗi lo “khủng hoảng tháng 3”

Tài khóa 2008 tại Nhật Bản sẽ kết thúc vào cuối tháng 3 và đây cũng là thời điểm kết thúc thỏa thuận giao dịch hoán đổi ngoại tệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản nên người ta e ngại rằng khi đó nguồn vốn của Nhật Bản ở Hàn Quốc sẽ ra đi. Ngoài ra còn có lo ngại là trong hai tháng tới, tiền lãi cổ phiếu của các nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ chảy ra khỏi Hàn Quốc. Một yếu tố khác nghiêm trọng không kém là nguy cơ Bắc Triều Tiên tiến hành thử tên lửa tầm xa sẽ khiến cho tình hình chính trị trên bán đảo Hàn Quốc trở nên bất ổn hơn bao giờ hết. Do những e ngại cả về mặt kinh tế lẫn chính trị này mà người ta tin rằng trong tháng 3 tỷ giá hối đoái sẽ tăng đến mức kỷ lục từ trước đến nay.

Năm ngoái, thị trường tài chính Hàn Quốc đã từng bị khuấy động bởi tin đồn về "cuộc khủng hoảng tháng 9", bây giờ lại đang đối mặt với nguy cơ “khủng hoảng tháng 3”. Đương nhiên, hiện nay quy mô vốn của các nhà đầu tư Nhật Bản chỉ vào khoảng 2 tỷ đô la, con số rất nhỏ so với lượng dự trữ ngoại tệ gần 202 tỷ đô la của Hàn Quốc. Mặt khác nguồn vốn từ thỏa thuận giao dịch hoán đổi ngoại tệ giữa Hàn Quốc và Mỹ vừa được gia hạn đến tháng 10 năm nay vẫn còn lại 14 tỷ đô la, vì thế thuyết “khủng hoảng tháng 3” chỉ là những lo ngại vô căn cứ. Tuy nhiên việc Bắc Triều Tiên tuyên bố thử tên tầm xa là nguy cơ có thật và chính điều này đã làm cho thị trường trở nên bất ổn hơn. Nhìn vào tình hình hiện nay có thể nói tỷ giá hối đoái sẽ còn tiếp tục tăng, vấn đề quan trọng là nó sẽ còn tăng đến bao giờ?

Dự đoán tỷ giá hối đoái nửa cuối năm nay

Gần đây giá trị đồng won đang giảm mạnh, trong khi đồng yên và đồng đôla lại tăng giá đến mức chóng mặt. Nhưng trong nửa cuối năm nay có khả năng xảy ra điều ngược lại tức là đồng yên và đồng đôla sẽ mất giá và đồng won sẽ tăng trở lại. Sở dĩ có thể dự đoán như thế bởi vì nguyên nhân chính đưa đến hiện tượng tỷ giá hối đoái bất ổn như hiện nay là do khủng hoảng tài chính thế giới. Tuy nhiên tình hình này sẽ được cải thiện nhiều vào cuối năm nay do những nỗ lực hợp tác giữa các quốc gia cũng như chính sách ổn định tài chính và phục hồi kinh tế của mỗi nước sẽ từng bước phát huy hiệu quả. Khi thị trường tài chính đi vào ổn định thì giá đôla và yen cũng sẽ hạ và tỷ giá won/USD cũng theo đó mà giảm dần.

Theo lời tiến sĩ Jeong Yeong-sik, tỷ giá hối đoái sẽ được cải thiện vào nửa cuối năm nay. Hiện tại, do khủng hoảng tài chính nên đồng đôla vẫn sẽ là lựa chọn hàng đầu nhưng khi thị trường tài chính thế giới được cải thiện vào nửa cuối năm nay, thì tình hình sẽ có chuyển biến. Mặt khác, dù cho khủng hoảng tài chính bắt nguồn từ Mỹ có kéo dài thì vẫn có khả năng tỷ giá hối đoái sẽ giảm, bởi vì khủng hoảng dài sẽ kéo theo sự phá sản của các công ty tài chính Mỹ và sự thâm hụt của cán cân vãng lai, khi đó đồng đôla sẽ không còn được xem là đồng tiền ổn định nữa. Điều đó hiện nay vẫn chỉ là dự đoán nhưng về lâu dài sẽ có khả năng xảy ra. Vậy Hàn Quốc sẽ phải vượt qua cuộc khủng hoảng hiện nay bằng cách nào?

Hàn Quốc đương đầu với khủng hoảng tỷ giá hối đoái

Những lo ngại về sự bất ổn của tỷ giá hối đoái gần đây đang gia tăng, bởi vậy chính phủ Hàn Quốc cần phải dốc toàn lực để đưa ra những biện pháp nhằm ổn định thị trường tiền tệ mà trước tiên là những chính sách can thiệp trực tiếp. Mặt khác, chính phủ cần có chính sách hiệu quả để huy động nguồn ngoại tệ từ khu vực tư nhân, thông qua hình thức phát hành trái phiếu có bảo đảm. Ngoài ra, thỏa thuận giao dịch hoán đổi ngoại tệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản này sẽ hết hạn vào cuối tháng 3 nên Seoul cũng cần tìm cách thương lượng với phía Tokyo để kéo dài thời hạn như đã từng làm với Mỹ.

Trong thời điểm hiện nay, không có gì khiến người dân lo ngại hơn vấn đề khủng hoảng kinh tế. Do vậy những biện pháp trước mắt của chính phủ có thể giảm bớt phần nào những mối lo ngại đó. Việc chính phủ can thiệp trực tiếp vào thị trường tài chính và một loạt biện pháp đi kèm thực chất là để nâng cao năng lực của các cơ quan tài chính cũng như nền kinh tế quốc dân. Vậy những chính sách mà chính phủ Hàn Quốc đang nỗ lực hết sức để thực hiện sẽ phát huy hiệu quả đến đâu? Chúng ta hãy cùng quan sát những diễn biến sắp tới của thị trường tài chính Hàn Quốc để đưa ra câu trả lời cho vấn đề này.